Nienke van der Marel krijgt de New Horizonsprijs in de natuurkunde toegekend voor haar baanbrekende onderzoek naar planeetvorming. Deze prijs gaat naar jonge, veelbelovende onderzoekers in de natuurkunde of wiskunde. De astronome en haar collega’s vonden het eerste observationele bewijs voor stofvallen…

Een bacterie die zich verschuilt voor het immuunsysteem en stukjes DNA uit zijn omgeving oppikt. Het resultaat: nieuwe eigenschappen krijgen, zoals beter beschermd zijn tegen antibiotica. Gelukkig hebben we zo’n doemscenario nog niet eerder gevonden. Wel vond promovendus Renée Kapteijn de eerste aanwijzingen,…

Hoe ontstaan sterrenstelsel? Daar gaat astronoom Mariska Kriek de komende jaren onderzoek naar doen. Ze krijgt een NWO Vici-subsidie van 1.5 miljoen euro om sterrenstelsels in het vroege heelal te bestuderen. ‘Dit onderzoek gebruikt nieuwe en ongekende waarnemingen van de James Webb-ruimtetelescoop…

James Webb life’s building blocks

De nieuwe, gigantische dataset uit de Europese Gaia-telescoop deed heel wat (sterren)stof opwaaien. Details van 1,6 miljard sterren, zo'n tien miljoen sterrenstelsels en bijna 160.000 asteroïden zijn erin te vinden. Hoofd van het datateam van vijfhonderd mensen is de Leidse sterrenkundige Anthony Brown.…

Cryogene geheugens, antibioticabehandeling voor urineweginfecties en het duurzaam recylclen van plastic. Dat zijn de onderwerpen van drie toegekende NWO-XS-subsidies aan onderzoekers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen.

Onderwijs, Organisatie

Er zijn nog meer moleculen denkbaar als mogelijk kandidaat-medicijn dan er sterren in het heelal zijn. Hoe kun je die moleculen ooit efficiënt identificeren? Hoogleraar AI en medicinale chemie Gerard van Westen: 'Ik ga kunstmatige intelligentie inzetten als copiloot om geautomatiseerd op zoek te gaan.'…

Het onzichtbare zichtbaar maken, dat doet hoogleraar Moleculaire Immunologie Sander van Kasteren. In zijn oratie vertelt hij er meer over.

Wetenschappelijk directeur van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) Hubertus Irth: ‘Wij testen stofjes en zoeken naar nieuwe concepten om een ziekte te behandelen.’

Oprolbare zonnepanelen, buigbare telefoondisplays of betere computerchips… Het EU-project STIBNITE onderzocht de volgende generatie halfgeleiders, gemaakt van organische materialen gebaseerd op koolstof, stikstof en boor. Het project is nu ten einde. Tijdens het Open Science Debate op 1 juli presenteert…

2023 was het jaar van de aardbeving in Turkije en Syrië, de opstand van de Wagnergroep en alle weerrecords, met vele bosbranden en overstromingen tot gevolg. Onze best gelezen verhalen gingen over de klimaatcrisis en de verkiezingen: een overzicht.

‘Een cultuurverandering vraagt veel tijd’, zei vicerector Hester Bijl op de slotbijeenkomst van het universitaire diversiteitscongres op 26 januari. Ze sprak over de weg naar een diverse en inclusieve universiteit. Het congres bood wel veel concrete handvatten om nu al kleine stapjes te zetten.

Lezing

Naast de studieverenigingen kent de Universiteit Leiden ook nog andere verenigingen waar je je verder kunt ontwikkelen en ervaring kunt opdoen die je helpt in je carrière.

De kans op oorlog dichterbij huis is reëel, waarschuwen politieke en militaire leiders in Europa. Ook in Nederland pleitten sommigen al voor een oorlogseconomie en dienstplicht. Hoe denkt Frans Osinga, hoogleraar War Studies, over de dreiging en wat ons te doen staat?

De slogan van de Faculteit der Archeologie: 'De toekomst van het verleden begint in Leiden', klinkt als loos marketingjargon. Maar er zit wel degelijk iets in. Het verleden leert ons veel over klimaatverandering en doet het ergste vrezen voor onze toekomst. Archeoloog Gerrit Dusseldorp doet een appèl…

Lezing, NGL-lezing

Lezing, NGL-lezing

Minuscule elementaire deeltjes die vanuit de ruimte op aarde botsen, kunnen ons een inkijk geven in de verre objecten waar ze vandaan komen. Maar dan moet je ze wel eerst weten te vangen. Met een Vidi-subsidie van NWO gaat onderzoeker Sjoert van Velzen ‘op jacht’ naar neutrino's die afkomstig zijn van…

Van een space race tussen miljardairs tot de lancering van tienduizenden minisatellieten: het wordt steeds drukker in de ruimte. Dat betekent meer dan genoeg werk voor Tanja Masson-Zwaan, universitair docent aan het Internationaal Instituut voor Lucht- en Ruimterecht. Want wie bepaalt en bewaakt de…

Is polderrijst een haalbaar circulair alternatief voor koeien op veengrond? Deze week is een proefexperiment van start gegaan. Op 22 mei plantten onderzoekers van Universiteit Leiden en Wageningen University & Research (WUR) zo’n 3.000 rijstplanten op het Polderlab bij Leiden.

Technologie en privacy, vertrouwen en wantrouwen. De discussie hierover laaide op toen de universiteit scanners plaatste en studenten in verzet kwamen. Woensdag 2 februari onderzoeken experts van de Universiteit Leiden dit thema op het gelijknamige symposium. We bellen met Roy de Kleijn, als informaticus…

Een mega-dam rondom Europa is een mogelijke oplossing als bescherming tegen de stijgende zeespiegel. Over de vraag of dat wel echt een goed idee is, debatteerden jonge professionals tijdens het debat over de toekomst van de Europese kustbescherming. ‘Een grote dam lijkt misschien veilig, maar is dat…

Rebecca Schaefer ontving in december 2020 de nieuwe beurs voor wetenschapscommunicatie voor het SNAAR-Festival. Met het festival wil Schaefer muziek en wetenschap toegankelijk maken voor een breed publiek. Hoe precies? Dat vertelt ze voor Humans of Psychology.

Generaties Leidse studenten en wetenschappers deden archeologisch onderzoek naar de vroeg-middeleeuwse geschiedenis van Oegstgeest. Dat maakt de oude nederzetting een van de best gedocumenteerde vindplaatsen uit die tijd. In een nieuw boek maken Leidse wetenschappers de balans op.

Het LUF Internationaal StudieFonds (LISF) zal haar toekenningsproces aanscherpen naar aanleiding van een onderzoek naar diversiteit in het subsidiebeleid. Deze studie, die op initiatief van het LISF is uitgevoerd door onder meer oud-commissielid Mariska Kret en masterstudent Marjolijn Wijnen, wees uit…

Jaarlijks komen wetenschappers uit de hele wereld naar de Leiden Summer School in Language and Linguistics. Dit jaar voor de zevende keer. Vier van de 120 deelnemers vertellen wat ze van Leiden vinden.

Bij de ontwikkeling van duurzame projecten moet veel eerder gekeken worden naar de effecten voor burgers die minder welvarend zijn en niet goed voor zichzelf kunnen opkomen. Dat stelt Marja Spierenburg, hoogleraar Antropologie van duurzame ontwikkeling en bestaansmiddelen. Oratie op 25 februari.

Wat valt er te leren over Bangladesh dat niet op Google te vinden is? Op die vraag kregen bachelorstudenten van International Studies en Southeast Asian Studies vrijdag 24 september antwoord. In een goedgevulde collegezaal gaf de ambassadeur van Bangladesh, Riaz Hamidullah, een lezing over zijn land…

Het leven werd weer enigszins normaal na corona, maar we kregen er andere crises voor terug. Ook op de universiteit zijn die grote uitdagingen voelbaar en werken onze wetenschappers aan oplossingen. De stikstofcrisis, problemen in de jeugdhulpverlening en een steeds nijpender wordende klimaatcrisis:…

Onderwaterherrie, afkomstig van seismisch onderzoek, zorgt ervoor dat Noordzeekabeljauwen zich anders gaan gedragen. Dat blijkt uit onderzoek van Leidse biologen in samenwerking met Belgische collega’s. Tijdens de verstoring zijn de vissen minder actief dan anders, is hun dag-en-nacht-ritme verstoord,…

Een politicus omkopen of zorgen dat vrienden op politieke posities komen: Braziliaanse energiebedrijven maken dagelijks gebruik van deze machtsstrategieën.

Annelot liep stage bij het crisismanagementteam van Rijkswaterstaat. Tijdens haar stage hield ze zich bezig met verbeteren van een app die gebruikt wordt voor informatiemanagement tijdens crisissituaties.

In 2022 is Leiden dé Europese stad van de wetenschap. De voorbereidingen zijn in volle gang, dus we geven je graag een kijkje achter de schermen. Dit keer praten we met Ewine van Dishoeck. Zij is de trekker van het jaarprogramma voor de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Wat Ewine betreft kan…

Door een jeugdtrauma kan iemand soms een leven lang met zichzelf in de knoop zitten. Veel behandelaars durven deze kwetsbare patiënten niet te confronteren met hun verleden, omdat ze bang zijn dat de patiënten dit niet aankunnen. Toch kan zogeheten exposure-therapie heel zinvol zijn voor deze groep…

Onderwijs

Zelfs embryo’s kunnen verzeild raken in een evolutionaire wapenwedloop met een andere soort. Dat laten Leidse biologen zien bij larven van de roze bittervoorn die als koekoeksjongen parasiteren op de kieuwen van zoetwatermosselen. Ze publiceerden hun onderzoek 19 februari in PNAS.

Hoe spraken de Schotten honderden jaren geleden? Universitair docent Mo Gordon denkt dat het antwoord op die vraag te vinden is in kerkarchieven. ‘Het kan een boost zijn voor je identiteit om de geschiedenis van jouw taal te kennen.’

Mensen begeleiden en helpen bloeien. Daar draait het werk van Alexandra Blank om. Bij W&N heeft ze twee banen en ze vindt ze allebei top. ‘Juist doordat ik deze twee banen combineer, kan ik ze allebei goed doen.’

Wie heeft er meer kennis in huis over milieubeheer: een hoogleraar Natural Resource Governance of een lokale sjamaan in de afgelegen hooglanden van Myanmar?

Promovendus Karen van den Akker heeft een kinderboek geschreven om jonge meisjes te enthousiasmeren voor techniek. Het prentenboek 'Met mama naar Mars' vertelt het verhaal van het meisje Luna, die een reis naar Mars wil maken.

Het Herta Mohr is voorloper op het gebied van duurzame innovaties, zowel onder de gebouwen van Universiteit Leiden als daarbuiten. Het is het eerste volledig aardgasvrije gebouw in eigendom van de universiteit en met de nieuwe WKO-installatie (WarmteKoudeOpslag) wordt jaarlijks al 150.000 kg CO2 -uitstoot…

Het gif van spugende cobra’s is geëvolueerd om zich mee te verdedigen, volgens een internationaal onderzoeksteam. Mogelijk is dit ontstaan als bescherming tegen primitieve mensachtigen. Studenten bij het Instituut Biologie Leiden leverden een belangrijke bijdrage aan de studie. Publicatie in Science…

De komende periode, vanaf 25 januari, starten voorbereidende werkzaamheden voor de aanleg van twee bronnen voor een warmte-koudeopslag (WKO) voor de gehele Humanities Campus. Een WKO-systeem is een vorm van energieopslag in de bodem waarbij gebruik wordt gemaakt van grondwater als opslagmedium. Het…

Congres/symposium

Zes vrouwelijke onderzoekers van de Sterrewacht Leiden hebben voor het eerst dimethylether gedetecteerd in een planeetvormende schijf. Met negen atomen is dit het grootste molecuul dat tot nu toe in een schijf is geïdentificeerd. Dimethylether is ook een voorloper van grotere organische moleculen die…

Elkaar infecteren met virussen en bacteriën en ondertussen jezelf beschermen met medicijnen en vaccinaties. Klinkt als een gezellig avondje, toch? Masterstudenten Life Science & Technology Rafael Jezior en Dennis de Beeld denken van wel. Samen ontwikkelden ze ImmunoWars: een spannend kaartspel gebaseerd…

Tussen de draaibanken en lasmachines van de Fijnmechanische Dienst staat Emiel Wiegers geconcentreerd te werken aan een metalen cilinder. Samen met zijn collega’s ontwerpt en bouwt hij onderdelen voor de opstellingen van onderzoekers. 'Wij zijn een stel uitvinders die het leuk vinden om de onderzoekers…

Hoe is het nu met Young Star Renske Donkers? Begin dit jaar won zij als tweede persoon ooit de Young Star Award voor beste bachelorstudent. Na haar bachelor Molecular Science & Technology is Renske nu druk bezig met haar master Chemical Process Engineering in Delft. ‘Deze prijs was een mooie boost voor…