Hij heeft wel een antwoord op de vraag wat het kleinste deeltje is. Carlo Beenakker, hoogleraar Theoretische natuurkunde aan de Universiteit Leiden: ‘Dat is een puntdeeltje. Zo’n deeltje is altijd nul. Elektronen zijn puntdeeltjes; ze zijn zo klein dat je ze niet kapot kunt slaan.’ Maar: Beenakker geeft…

Supergeleiding bij kamertemperatuur zou enorme besparingen opleveren voor hoogspanningsleidingen en apparatuur als MRI-scans. Maar er was nog geen theorie die laat zien of en hoe het kan. Leids fysicus Jian-Huang She ontwierp er een. Deze verklaart hogetemperatuur supergeleiding uit een bizarre kwantumkritische…

De nieuwe Leidse paramagnetische Nuclear Magnetic Resonance (paraNMR)-faciliteit wordt op woensdag 11 september officieel geopend. De faciliteit biedt externe gebruikers, zowel nationaal als internationaal, expertise op het zeer geavanceerde terrein van paraNMR-onderzoek.

Wervingsposter voor Natuurkunde

Cleveringahoogleraar Joanne Liu, internationaal president van Artsen Zonder Grenzen, geeft op 24 november een extra college. Het onderwerp daarvan is de aanpak van de Ebola-crisis. Op 25 november staat de Cleveringalezing over hulp aan vluchtelingen op het programma.

Een groep van 52 wetenschappers van over de hele wereld heeft in een open brief de Singaporese premier opgeroepen om de aangifte tegen het multimediale platform New Naratif in te trekken. Ook hoogleraar Adriaan Bedner (Van Vollenhoven Instituut) ondertekende de brief.

Sinds 5 maart is de weg tussen station Den Haag Hollands Spoor en het oude centrum (ook wel 'de Loper Oude Centrum') voorzien van 33 spreuken in verschillende talen die in Den Haag worden gesproken – veel daarvan worden ook onderwezen aan het LUCL.

Deze week viert de Europese onderzoeksraad (ERC) haar tienjarig bestaan. In het afgelopen decennium heeft de ERC bijgedragen aan vele wetenschappelijke projecten door heel Europa, waaronder op de Universiteit Leiden. De onderzoeksraad heeft bijna 7.000 onderzoekers gefinancierd, wat heeft geleid tot…

Hoe breng je larven van de zebravis microscopisch in beeld? De nieuwe gratis online cursus ‘Imaging the Vertebrate embryo’ leert je er alles over. Leidse promovendi Salomé Muñoz Sánchez en Radoslaw Gora werkten mee aan de cursus.

Irene Groot krijgt een Horizon 2020-subsidie voor onderzoek naar vloeibare metaalkatalysatoren. Hiermee wil zij een nieuw apparaat ontwikkelen dat onderzoekt hoe grafeen zuiver en op grote schaal kan worden gemaakt.

Experimenten met STM-scanning op slecht geleidende materialen zijn uitdagend, en veroorzaken soms een verstoringseffect. Een nieuw model corrigeert voor dit effect, zodat fysici beter in staat zijn om materialen te bestuderen tijdens hun missie om onconventionele supergeleiding te begrijpen. Publicatie…

Jan Zaanen, hoogleraar theoretische fysica van de gecondenseerde materie, krijgt een Spinozapremie. Zijn baanbrekende ideeën over het collectieve gedrag van kwantumdeeltjes en over hogetemperatuursupergeleiding maakten hem vaak tot ketter.

De European Physical Society heeft de prestigieuze Edison Volta Prize toegekend aan Leids natuurkundige Michel Orrit. De prijs wordt elke twee jaar uitgereikt aan een individu of groep van maximaal 3 wetenschappers ter erkenning van een buitengewone prestatie in natuurkundig onderzoek.

De meest trillingvrije, cryogene ‘scanning tunneling’ microscoop ter wereld maken. Een gedurfde missie, die promovendus Irene Battisti met succes heeft uitgevoerd samen met de Fijn Mechanische Dienst. De nieuwe microscoop kan mogelijk nieuw licht werpen op hoe onconventionele supergeleiding precies…

Biofysicus Alireza Mashaghi gaat samen met zijn collega’s de strijd aan tegen spierdystrofie: genetische aandoeningen die spierziektes veroorzaken. Ze zijn op zoek naar een oplossing voor het samenklonteren van eiwitten, waarbij gevaarlijke ophopingen ontstaan. Het team ontvangt hiervoor 550.000 euro…

Het coronavirus heeft de wereld in zijn greep. Het vinden van een medicijn is nog nooit zo belangrijk geweest. Helaas zijn de ontwikkeling van nieuwe medicijnen en de ontwikkeling van een vaccin complexe, langdurige en vooral kostbare processen. Computermodellen kunnen dit proces versnellen. Wetenschappers…

Stapel twee laagjes grafeen, draai ze een klein stukje ten opzichte van elkaar, en het ¬materiaal wordt spontaan een supergeleider. Het ¬antwoord op de vraag hoe zoiets magisch kan ontstaan heeft de wetenschap nog niet gevonden, maar natuurkundigen laten met speciale apparatuur zien wat er onder het…

Een internationaal team onderzoekers onder Leidse leiding heeft negen gigantische botsingen in kaart gebracht van clusters van sterrenstelsels. De botsingen vonden zeven miljard jaar geleden plaats. De onderzoekers publiceren hun bevindingen op 2 november in het vakblad Nature Astronomy.

Vier wetenschappers van de Universiteit Leiden hebben een Starting Grant van de European Research Council (ERC) ontvangen. Met zo’n beurs van maximaal twee miljoen euro kunnen onderzoekers met veel potentie vijf jaar lang een onderzoeksteam leiden.

De plaat Electronic Escher, een kleurige psychedelische weergave van de elektronische structruur van grafeen, is de winnaar geworden van de LION Image Award 2019. Gefeliciteerd, Vera Janssen en Tobias de Jong.

Wiskunde en Natuurwetenschappen, Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde (LION)

Wiskunde en Natuurwetenschappen, Instituut Biologie Leiden (IBL)

Natuurkundigen in Leiden en Delft, TNO en twee technologiebedrijven gaan een nieuwe quantummicroscoop bouwen, die werkt bij extreem lage temperaturen van 10 millikelvin. Zij doen dit met hulp van een onderzoeksfinanciering van 1,4 miljoen euro van de Nationale Wetenschapsagenda. Cruciaal voor de praktische…

Kunnen we de grootste structuren in het universum onderzoeken door te kijken naar de kleinste deeltjes? Daarover gaat het onderzoek van Lydia Stofanova, promovendus aan de Leidse Sterrewacht en SRON — het Nederlandse instituut voor ruimteonderzoek. Ze bestudeert hoe elementen zoals zuurstof de grootschalige…

Een studie van de International Union for Conservation of Nature heeft boomsoorten geïdentificeerd die bestand zijn tegen klimaatverandering. De bomen zijn inheemse soorten die voorkomen in het Indonesische Kutai National Park. Omdat de soorten bedreigde Oost-Borneaanse orang-oetanpopulaties ondersteunen,…

Hoe is Google’s computerprogramma AlphaGo zo goed geworden in bordspel Go dat het de wereldkampioen kon verslaan? Op 29 juni vertelt ontwikkelaar Aja Huang daarover tijdens een lezing in het Gorlaeusgebouw.

Hoe detecteren bacteriën signalen uit hun omgeving en hoe passen ze zich daaraan aan? Die vraag intrigeert Ariane Briegel, hoogleraar Ultrastructuurbiologie. Met behulp van nieuwe technieken produceert ze driedimensionale beelden, die nieuwe informatie geven over het zintuiglijke systeem van bacteri…

Wrijving zet nuttige energie om in nutteloze warmte, en vermorst zo minstens 5 procent van alle welvaart in de wereld. Fysicus Joost Frenken wil wrijving tot vrijwel nul reduceren met nanostructuren op basis van grafeen. Dankzij een Advanced ERC Grant van 2,5 miljoen euro , kan hij dit onderzoek nu…

Leidse natuurkundigen ontvingen vier prijzen tijdens het grote jaarlijkse Nederlandse natuurkundecongres in Veldhoven dat dit jaar online plaatsvond.

Grafeen houdt een grote belofte in voor toepassingen sinds het in 2004 voor het eerst werd geïsoleerd. Toch gebruiken we het nog steeds niet in grootschalige technologie, omdat we geen methode kennen om grafeen op industriële schaal te produceren. Leidse natuurkundigen hebben nu als eersten in beeld…

Met een nieuw soort detector is de resolutie van de elektronenmicroscoop sterk verbeterd. De ‘lage-energie-elektronenmicroscoop’ (LEEM) kan hiermee worden ingezet voor onderzoek aan de dunst mogelijke materialen. De tests met de detector vormen het eerste resultaat van het project ESCHER.

Vanaf april 2011 staat in Leiden dé nationale faciliteit voor elektronenmicroscopie. Hier kunnen wetenschappers meer details van celstructuren zichtbaar maken dan nu in Nederland mogelijk is. Tien universiteiten en onderzoeksorganisaties werkten samen om de faciliteit voor elkaar te krijgen.

Vijf Leidse wetenschappers ontvangen een Consolidator Grant van de European Research Council (ERC). Met deze beurs van maximaal twee miljoen euro kunnen zij hun wetenschappelijk onderzoek voortzetten en uitbreiden.

Met zijn ijskoude nanokrachtsensor zoekt Tjerk Oosterkamp naar de grens tussen de quantumwereld en de wereld van alledag. De Leids natuurkundige heeft een NWO-subsidie van 600.000 euro binnengehaald.

Hoge-temperatuur-supergeleiding is een van de grootse raadsels in de natuurkunde. Milan Allans onderzoeksgroep gebruikte een Josephson Scanning Tunneling Microscope om voor het eerst beelden te maken van de ruimtelijke variatie van supergeleidende deeltjes. Het leverde ze een Nature-publicatie op.

Zeldzame aardmetalen, Rare-earth materialen, zijn goede kandidaten om kwantuminformatie op te slaan, omdat de ongewenste interactie met hun omgeving minimaal is. Aan de andere kant zorgt dit gebrek aan interactie voor een erg lage respons op licht, waardoor data lezen en wegschrijven moeilijk wordt.…

Om de technologie voor de energietransitie te kunnen verbeteren, is het essentieel om het proces van elektrochemische reacties goed te begrijpen. Brandstofcelauto's bijvoorbeeld, rijden op van waterstof geproduceerd door de elektrolyse van water. Mariana Monteiro deed fundamenteel onderzoek naar dit…

Zijn Weyldeeltjes de ideale geleiders? Spelen celwandloze cellen een rol in chronische Tuberculose-infecties? Deze vragen willen Carlo Beenakker en Dennis Claessen beantwoorden. Ze ontvingen hiervoor een ENW-KLEIN-subsidie van NWO. Met de beurzen wil NWO vernieuwend, fundamenteel onderzoek stimulere…

Christopher Berg Smiet, die in 2017 aan het LION promoveerde bij Dirk Bouwmeester, heeft de Christiaan Huygensprijs gewonnen voor zijn proefschrift ‘Knots in Plasma’. Op 7 oktober ontving hij een oorkonde, een bronzen beeld van Christiaan Huygens en een prijzengeld van tienduizend euro.

Het is niet gemakkelijk om een nanodeeltje van 5 nanometer te betrappen. Leidse natuurkundigen lukte het door van een 120 nanometer lang goudstaafje een detector te maken.

Nederlandse Life Science onderzoekers kopen samen de nieuwste en krachtigste elektronenmicroscoop die er is. Hij komt te staan in Leiden, maar kan op afstand bediend worden.

Majoranadeeltjes hebben wat minder goede publiciteit achter de rug, nu een publicatie over hun ontdekking in ultrakoude nanodraadjes is teruggetrokken. Maar Leidse natuurkundigen hebben een nieuwe deur geopend naar de detectie van Majorana's in een ander experimenteel systeem: Fu-Kane heterostructuren,…

Elektrongolven kunnen elkaar versterken maar ook tegenwerken. Dit heet destructieve interferentie. Uit metingen aan kleine structuren bij lage temperaturen was al bekend dat dit kan leiden tot een lagere geleiding. Een team van wetenschappers van o.a. de Universiteit Leiden en de Rijksuniversiteit Groningen…

Een onverwacht verschijnsel in een samensmeltend cluster van sterrenstelsels. Een internationaal team sterrenkundigen onder leiding van Francesco de Gasperin heeft een gasstaart van een sterrenstelsel ontdekt die eerst langzaam uitdooft, maar daarna weer opleeft.

Met behulp van natuurkunde en een piepklein magneetje ontdekten wetenschappers een nieuwe DNA-structuur van telomeren. Telomeren worden wel eens gezien als de sleutel tot het verlengen van het leven. Ze beschermen genen tegen beschadigingen, maar worden bij elke celdeling een stukje korter. Als ze te…

Op donderdag 9 november organiseert de Universiteit Leiden haar jaarlijkse Physics Ladies Day voor vrouwelijke scholieren die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we nu alvast twee vrouwelijke onderzoekers aan het woord over hun ervaringen…

Huib Intema, promovendus bij de Sterrewacht, krijgt de Jansky Fellowship aangeboden door het Amerikaanse National Radio Astronomy Observatory (NRAO), mede op grond van werk dat hij heeft verricht voor LOFAR en waarop hij dit jaar gaat promoveren.

Robert-Jan ontvangt de Shell Afstudeerprijs van 2000 euro voor zijn afstudeeronderzoek over nieuwe exotische materialen. Zijn onderzoek kan op termijn belangrijk zijn voor de ontwikkeling van veel snellere computers, waarin klassieke bits plaatsmaken voor de principes van kwantummechanica. In zijn onderzoek…

Sterrenkundige Koen Kuijken en natuurkundige Tjerk Oosterkamp krijgen ieder een grote subsidie van NWO. Hiermee gaan zij nieuwe onderzoeksfaciliteiten bouwen.

Een winderige en regenachtige vrijdag: het mag de bezoekers van de Masterdag niet deren. Bachelorstudenten van overal ter wereld kwamen een kijkje nemen in Leiden en Den Haag om zich te oriënteren op een vervolgstudie en de stad te leren kennen.