Volgens mij moeten we hierheen. Hierheen! HIER! HEEN!! Je verstaanbaar maken in een stad is soms lastig. Dat geldt niet alleen voor mensen: ook vogels blijken last te hebben van het omgevingsgeluid. Eerder bewees onderzoeker Hans Slabbekoorn al dat Leidse mezen anders communiceren in de stad. Nu blijkt…

‘Ik had niet verwacht dat ik de beurs zou ontvangen, maar het biedt wel ruimte voor een heel gaaf onderzoek,’ vertelt Michelle Spierings. De onderzoeker van het Instituut Biologie Leiden (IBL) heeft een Veni-beurs toegekend gekregen van wetenschapsfinancier NWO, voor maximaal 280.000 euro.

Zwermen drones, voetgangers of de cellen in je lichaam. Dat zijn allemaal voorbeelden van actieve materie: materialen waarvan de bouwstenen autonoom kunnen bewegen. Dat is wat Luca Giomi bestudeert. Giomi is per 1 januari 2024 benoemd tot hoogleraar theoretische natuurkunde op het gebied van zachte…

Jasper Knoester is de decaan van de Faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven.

Eten of gegeten worden. Het beschrijft de evolutionaire strijd tussen slangen versus zoogdieren en vogels die slangen eten. Muzaffar Ali Khan wijdde zijn promotieonderzoek aan de onderliggende mechanismen van deze wapenwedloop, en heeft zijn promotie 16 februari. Wat maakt zoogdieren en vogels succesvol…

We hebben vandaag de dag niet meer alleen oorlogen of burgeroorlogen. Er is eerder sprake van een heuse wereldburgeroorlog, zegt Bashir Azizi, die in april 2020 promoveerde op zijn proefschrift over wereldburgerschap. Inmiddels is de tweede druk van zijn proefschrift verschenen.

Van duiven tot zebravinken. Carel ten Cate bestudeerde vogelgeluiden. En dat niet alleen. Samen met Leidse linguïsten onderzocht hij de parallel tussen vogelzang en taal. Op 9 juni was het afscheidssymposium, als afsluiting van zijn brede carrière. Nou ja, afsluiting? Carel ten Cate is nog niet klaa…

Duurzame rozengeur die we op grote schaal kunnen produceren. Tobias Fecker werkte deze visie uit in zijn masterthesis, die hij uitvoerde in een samenwerking van het IBL met de TU Delft. Hij wint de vierde editie van de Krijn Rietveld Memorial Innovation award.

Bij het Instituut Biologie Leiden (IBL) zijn twee nieuwe bestuurders benoemd. Maribel Adame Valero wordt per 1 augustus de nieuwe operationeel directeur en Hubertus Irth start per 1 september als de nieuwe wetenschappelijk directeur. Het nieuwe collegiale bestuur voor het IBL is daarmee compleet; eerder…

Ben je nieuwsgierig naar hoe je een menselijk skelet in elkaar zet? Weet je welke chemie er om je heen te vinden is? Kom op 3 oktober naar de WetenschapsWarenMarkt!

Twee onderzoekssamenwerkingen waarbij de Universiteit Leiden betrokken is hebben een grote Europese subsidie, een zogenaamde ERC Synergy Grant, gekregen. Het gaat om onderzoek naar de ontwikkeling van membranen die bijvoorbeeld water en medicijnen kunnen zuiveren en onderzoek naar de biologische klok…

Zestien onderzoekers van de Universiteit Leiden krijgen een Veni-subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Deze beurs biedt veelbelovende jonge wetenschappers de mogelijkheid om gedurende drie jaar hun eigen ideeën verder te ontwikkelen.

Na het vertrek van de vorige decaan kwam Paul Wouters een paar maanden de lopende zaken regelen. Hij kreeg meer op zijn bordje dan verwacht. ‘Het is me helder waarom elke faculteit een eigen decaan heeft.’

Alumni-activiteit

Lezing

Lezing

Festival, We are Science week

Neanderthalers wisten volwassen bosolifanten, de grootste landzoogdieren van de laatste paar miljoen jaar, te verschalken. De Leidse hoogleraar Wil Roebroeks publiceert hierover samen met onder anderen zijn Duitse collega Sabine Gaudzinski-Windheuser in het tijdschrift Science Advances.

Herman Spaink kent veel stoffen die misschien wel de ziekte tuberculose kunnen helpen bestrijden. In Leiden is labruimte om ze veilig te onderzoeken heel schaars. Bij de Indonesische Universitas Gadjah Mada lukt het binnenkort wel, in een gloednieuw lab. En dat is hoog tijd, aldus Spaink: ‘de ziekte…

Anne Veens is op een missie. Ze wil dat leerlingen kennis maken met antropologie, en nadenken over de waarde die het kan hebben bij de totstandkoming en uitvoering van beleid. Om dit voor elkaar te krijgen, heeft ze een lespakket ontwikkeld. Afgelopen juli draaide ze met succes de eerste pilot. ‘Veel…

In de medische en psychologische wetenschap is weinig onderzoek gedaan naar vrouwen. Te ingewikkeld, die grillige hormoonhuishouding. Ja, onderzoek naar verschillen tussen mannen en vrouwen is complex, weten neurowetenschappers Ellen de Bruijn en Lara Wierenga, maar juist daarom zo belangrijk.

Tuberculose is wereldwijd een van de dodelijkste infectieziekten. Een van de problemen bij tuberculose is dat resistentie voor antibiotica wordt veroorzaakt door veranderingen in het DNA, ook wel mutaties genoemd. Door deze mutaties kan de gevoeligheid voor antibiotica afnemen. Hoe deze mutaties precies…

Nieuw in het Instituutsbestuur Psychologie is de Directeur Bedrijfsvoering. Die rol is Paula van den Bergh op het lijf geschreven. ‘Verbinding vind ik een mooi woord. Als je die ziet, zie je de logica achter de processen.’ Reis mee met Van den Bergh van Leiden naar Delft en weer terug.

Maar liefst zes Leidse projecten ontvangen een subsidie voor quantumonderzoek van het nationaal groeifrondsprogramma Quantum Delta NL en de NWO. Om quantumtechnologie te stimuleren is namelijk niet alleen het bedrijfsleven hard nodig, maar ook de wetenschap. Onderzoek naar nieuwe sensoren, snellere…

Hoe vinden we een ander perspectief in het kijken naar maatschappelijke vraagstukken? Robert Zwijnenberg, emeritus hoogleraar Art and Science Interactions, pleit op het EuroScience Open Forum (ESOF) voor meer samenwerking tussen kunstenaars en wetenschappers.

Als asielzoeker zonder verblijfsvergunning toch al kunnen studeren. Het studenteninitiatief IncLUsion stelt elk jaar tientallen asielzoekers in staat om een aantal vakken aan de Universiteit Leiden te volgen. ‘Het onderwijs heeft me veel steun gegeven.’

Daisy Baars gaf op de middelbare school bijles in Duits en vond dat heel leuk om te doen. Ook Julian van den Beukel gaf vroeger weleens bijles. Hij dacht dat het wel niet zo erg zou zijn om voor de klas te staan. Beide studenten begonnen daarom met de Educatieve minor en daarmee ook meteen met lesge…

Sinds mei werkt universitair docent Bio-therapeutica Lu Su aan onze faculteit. Hoewel ze nog jong is, heeft ze al binnen veel verschillende disciplines gewerkt. Ook droeg ze bij aan twee publicaties in grote wetenschappelijke tijdschriften. Hoe werd ze zo succesvol en wat is er zo interessant aan moleculaire…

Een inkijkje in je eigen baan, maar dan aan een buitenlandse universiteit? Dat kan, dankzij het Leidse partnerschap in de Una Europa-alliantie. Projectmanagers Christina Schlüpen en Jeannette de Wolf van het Leiden Institute of Chemistry liepen allebei een week mee met een Europese collega: de een in…

Nano-plastics verstoren de ontwikkeling. Meiru Wang, onderzoeker bij het Instituut Biologie Leiden, keek naar de extreme effecten die piepschuim nano-deeltjes kunnen hebben, met kippenembryo’s als model. Haar resultaten zijn alarmerend. Zeker omdat nano-plastics overal zijn. In de lucht, drijvend door…

Twee directeuren. Allebei hoogleraar wiskunde, maar een van hen is bioloog. De een komt, de ander gaat. Roeland Merks volgt in september Arjen Doelman op als directeur van het Lorentz Center. Wat is er bereikt en wat zijn de plannen? En vooral, wat maakt het Lorentz Center zo bijzonder?

Onderzoekers moeten in een gespecialiseerde omgeving werken zodra ze aan de slag gaan met gevaarlijke bacteriën en virussen. Alleen in laboratoria met een hoog bio-veiligheidsniveau mogen ze deze microben bestuderen. Helaas zijn dure microscopen nodig om de microben goed te bekijken, maar is dat soms…

De vraagbaak van Leiden2022 gaat wegens succes door en is op zoek naar nog meer prikkelende, interessante of bijzondere vragen.

Twee beelden van gorilla’s die een vrouw ontvoeren: voor promovendus Dick van Broekhuizen waren ze aanleiding om een nieuw soort geschiedenis van negentiende-eeuwse beeldhouwkunst te schrijven. ‘Als je met een minder nauwe blik naar de negentiende-eeuwse kunstgeschiedenis kijkt, krijg je een heel ander…

Het Lorentz Center is als een snelkookpan voor wetenschappers uit de hele wereld. In interactieve workshops van één werkweek 'gebeuren er wonderen.' Het 25-jarig bestaan is extra feestelijk. Op 28 april ondertekenden NWO en de Universiteit Leiden hun nieuwe overeenkomst. NWO en alle faculteiten van…

Paco Barona Gomes is de nieuwste universitaire hoofddocent bij het Instituut Biologie Leiden (IBL). De Mexicaanse onderzoekers is gefascineerd door de evolutie van natuurstoffen, die microben, planten en dieren uitscheiden. ‘Het is alsof we chemische zwarte gaten onderzoeken.’

Hij kwam voor drie maanden naar Nederland en ging nooit meer weg. Marcello Bonsangue is per januari van dit jaar de nieuwe wetenschappelijk directeur van het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS). ‘Ik vind het belangrijk om er te zijn voor de mensen van ons instituut. Mijn deur staat…

Gianne Derks is per 1 mei de nieuwe wetenschappelijk directeur van het MI. Ze heeft langer in het buitenland gewerkt dan in Nederland en na meer dan 27 jaar Surrey droomt ze in het Engels. Wie is deze nieuwe bestuurder en wie of wat heeft haar tot de overstap naar Leiden kunnen verleiden?

Leerlingen zijn de probleemoplossers van de toekomst. Maar door kennis over de klimaatcrisis worden ze vaak wanhopig over die toekomst. Michiel Dam, universitair docent bij het ICLON, onderzoekt hoe onderwijs kan bijdragen aan hoop over het klimaat.

De zoektocht naar nieuwe antibiotica vergemakkelijken. Gilles van Wezel, hoogleraar moleculaire biotechnologie bij het Instituut Biologie Leiden (IBL), wil dit doen door te kijken naar overeenkomsten in het DNA van antibiotica-producerende bacteriën. Van Wezel heeft voor dit onderzoeksproject een ERC…

In de dermatologie zou op grote schaal multidisciplinair moeten worden samengewerkt tussen instituten en specialisten, stelt Robert Rissmann, hoogleraar Translationele Dermatologie, in zijn oratie van 8 juli. Hij bouwt een infrastructuur om pre-klinisch en klinisch huidonderzoek prominent op de kaart…

‘Wat ik aantrekkelijk vind aan het bodemleven, is dat het stuurbaar is,’ verklapt onderzoeker Martijn Bezemer van het Instituut Biologie Leiden (IBL). ‘Dat je kan zeggen: wat wil je? En dat ik de bodem dan kan omtoveren tot iets wat jij nodig hebt. Ten minste, dat dachten we.’

Houthi-rebellen vallen schepen aan in de Rode Zee. De alternatieve omleiding via Zuid-Afrika is duur, terwijl een route via Antarctica maar één week kost. Vroeger nog een ‘no-go zone’, inmiddels een denkbaar alternatief. Pas wel op voor de nucleaire onderzeeërs…

Op wetenschapfestival Over de kop wisselen verrassende breinfeitjes zich af met confronterende verhalen uit de operatiekamer. Onderzoekers vertellen waarom onze hersenen blij worden van bonen, en je nooit meer zonder helm de racefiets op moet stappen.

Bioloog Marcel Schaaf is een van de vier docenten van de bètafaculteit die in 2021 de Senior Kwalificatie Onderwijs behaalde in Leiden. Hoe was dat en wat drijft hem? 'Te vaak krijg je als student feedback die je vervolgens niet in praktijk kunt brengen.'

Jaarlijks worden er wereldwijd maar liefst 6,5 miljard kuikentjes gedood. In de meeste gevallen gaat het om haantjes die geen economische waarde hebben. Het bedrijf In Ovo (een spin-off van de Universiteit Leiden) heeft nu een techniek ontwikkeld waarbij op hoge snelheid al in het ei het geslacht van…

Planten kunnen zichzelf niet beschermen door van zich af te slaan met scherpe klauwen. Maar toch kan de plant voor hem levensgevaarlijke herbivoren afschrikken. Dat is mogelijk met geuren. Klaas Vrieling van het Instituut Biologie Leiden kwam tot de ontdekking dat evolutie een grote rol speelt om de…

Wat motiveert burgers om mee te doen aan een citizen science-project over plasticvervuiling? En verandert die motivatie met de tijd? Op deze en andere vragen probeerde Liselotte Rambonnet antwoord te krijgen met haar onderzoek naar het Schone Rivieren-project. Rambonnet is promovendus bij het Instituut…

Wat zou er gebeuren als je antibioticum dat al 70 jaar bekend is, verbetert met de nieuwste tools uit de moderne chemie? Hoogleraar Biologische chemie Nathaniel Martin nam de proef op de som. Het resultaat? Een antibioticum dat tot wel honderd keer krachtiger is en de groei van sommige antibiotica-resistente…

Is onze muzikaliteit uniek? Dat wil het Bird Singalong-project uitzoeken. En daar hebben ze gevleugelde hulp bij nodig van over de hele wereld. ‘Door onderzoek naar hoe papegaaien liedjes leren, leren we ook meer over de oorsprong van onze eigen muzikaliteit.’ Heb jij een papegaai die kan meezingen…