De James Webb Space Telescope komt met zijn eerste foto van een exoplaneet: een planeet die draait om een andere ster dan onze zon. Astronomen zijn verheugd over het kiekje, dat planeet HIP 65426 b laat zien in niet eerder waargenomen golflengten. Ignas Snellen vertelt erover aan De Volkskrant.

De Universiteit Leiden viert dit jaar opnieuw het Leidens Ontzet samen met de stad! In de 3 October University vertellen drie wetenschappers alles over hun laatste ontdekkingen.

Op zaterdag 7 december ontving Leids hoogleraar Observationele astrofysica Ignas Snellen de Hans Sigrist-prijs van de Universiteit van Bern. Hij kreeg de prijs voor zijn baanbrekende onderzoek aan planeten buiten ons zonnestelsel.

NASA’s telescoop SOFIA geeft een nieuw kijkje in de chemie nabij jonge sterren: de geboorteplaats van nieuwe planeten. De Leidse promovendus Andrew Barr schrijft erover in de Astrophysical Journal. Hij en zijn collega’s vonden enorme hoeveelheden water en organische moleculen in de wervelende, schijfvormige…

De James Webb-ruimtetelescoop blijft ons verbazen met prachtige beelden, maar waar kijken we nou eigenlijk naar? Sterrenkundige Nienke van der Marel laat ons aan de hand van drie afbeeldingen zien hoe grote, massieve sterren een kort maar knallend leven leiden.

Een groep astronomen heeft onder leiding van de Leidse promovendus Sebastian Zieba met behulp van de James Webb Space Telescope (JWST) ontdekt dat de rotsachtige exoplaneet TRAPPIST-1 c een dunne atmosfeer heeft. Hoewel de planeet qua grootte en temperatuur bijna identiek is aan Venus, en de verwachting…

In de schijven van stof en gas rondom jonge sterren, komen mysterieuze structuren voor. Samen met hoogleraar Ewine van Dishoeck onderzocht promovendus Paolo Cazzoletti hoe we deze vormen, zoals ringen, spiralen en gaten, kunnen verklaren. Op 12 december verdedigt hij zijn proefschrift.

Jaarlijks sterven er wereldwijd maar liefst 18 miljard kippen, kalkoenen, varkens, schapen, geiten en koeien zonder dat ze op iemands bord te belanden. Leidse onderzoekers Juliane Klaura, Laura Scherer en Gerard Breeman berekenden dit aantal voor het eerst op wereldwijde schaal. ‘Als we die aantallen…

Vanaf 9 september gaan Leidse wetenschappers, burgers en boeren samen onderzoeken hoe je veenweidegrond duurzaam beheert. Over tien jaar hopen ze onder meer te weten hoe je biodiversiteit bevordert, en uitstoot van stikstof en CO2 vermindert. Het onderzoek vindt plaats in de Vrouwe Vennepolder bij Oud…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Ardjan Sturm van de Sterrewacht heeft voor het eerst een tweedimensionale inventaris gemaakt van ijs in een planeetvormende schijf van stof en gas rond een jonge ster. Ze deden dat met de James Webb-ruimtetelescoop. De onderzoekers, onder…

Hoe ontstaan moleculen in de ruimte, en hoe evolueren ze? En hoe bepaalt dat uiteindelijk de chemische samenstelling van planeten en hun atmosferen? Het Dutch Astrochemistry Network (DANIII) krijgt 1,6 miljoen euro van NWO om dat uit te zoeken. Een grote groep Leidse astronomen en chemici neemt draagt…

Waarnemingen met ESO’s Very Large Telescope (VLT) onder leiding van Ignas Snellen hebben, voor het eerst, de rotatiesnelheid van een exoplaneet opgeleverd. Gebleken is dat een dag op Bèta Pictoris b slechts acht uur duurt – veel korter dan de dagen op de planeten van ons zonnestelsel. Het onderzoek…

Zes vrouwelijke onderzoekers van de Sterrewacht Leiden hebben voor het eerst dimethylether gedetecteerd in een planeetvormende schijf. Met negen atomen is dit het grootste molecuul dat tot nu toe in een schijf is geïdentificeerd. Dimethylether is ook een voorloper van grotere organische moleculen die…

Wetenschappers, ambtenaren en buurtbewoners kwamen 27 september bijeen om te praten over samenwerking rondom duurzaamheid. Welke resultaten levert dat op? In een groene ‘stadsoase’ in het centrum van Den Haag spraken zij over de energietransitie, bottom-up-initiatieven en burgerwetenschap.

Een team van Nederlandse sterrenkundigen heeft laten zien dat met een nieuw type telescoop mogelijk al in de komende 25 jaar aanwijzingen voor buitenaards leven gevonden kunnen gaan worden.

De jaarlijkse Oortlezing, ter herinnering aan de befaamde Nederlandse sterrenkundige, wordt georganiseerd door de Stichting Het Jan Hendrik Oort Fonds en de Sterrewacht Leiden. De lezing belicht een actueel sterrenkundig onderwerp en is bedoeld voor een breed publiek met interesse in de astronomie.…

Meer dan 400 geïnteresseerden zijn afgekomen op de NGL-publiekslezing van Kavli-prijswinnares Ewine van Dishoeck. ‘Wat fijn dat u in zulke grote getalen gekomen bent. Ik ben er bijna sprakeloos van, maar dat is natuurlijk niet handig vanavond!’ Gelukkig neemt van Dishoeck haar publiek een minuut later…

Astronoom Adrian Hamers heeft uit handen van Marjan Hammersma, secretaris-generaal van het ministerie van OCW, de Christiaan Huygens wetenschapsprijs voor ruimtewetenschappen ontvangen. Hamers krijgt de prijs voor het onderzoek waarop hij in 2016 is gepromoveerd aan de Sterrewacht Leiden.

In de AD-rubriek de 'Zomeruniversiteit' vertellen de knapste koppen van Nederland over de ontwikkelingen in hun vakgebied. Deze week was de beurt aan hoogleraar Moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck.

Een internationaal team astronomen, onder wie Tiffany Meshkat en Matthew Kenworthy van de Universiteit Leiden, heeft een reusachtige exoplaneet ontdekt. De planeet draait op meer dan 650 maal de afstand aarde-zon rond zijn ster, wat deze planeet tot recordhouder maakt. De onderzoekers publiceren hierover…

Drie Leidse wetenschappers ontvangen een ERC Advanced Grant. Daarmee doen zij de komende vijf jaar onderzoek naar exoplaneten, de vrije wil en deeltjesfysica.

In een virtuele windtunnel hebben Nederlandse astronomen planeetvormende gasschijven laten kantelen en krimpen. Het onderzoek kan helpen een verklaring te vinden voor de gekantelde planeetbanen in ons eigen zonnestelsel.

Adrian Hamers bestudeert de manier waarop hemellichamen om elkaar heen draaien, nu en in de toekomst. Dat blijkt er vaak grilliger aan toe te gaan dan je zou denken. Promotie op 21 juni.

Een internationaal team wetenschappers met daarbij Pascale Ehrenfreund van de Universiteit Leiden heeft ontdekt dat de stofdeeltjes van komeet 67P/Churyumov–Gerasimenko zijn opgebouwd uit nog kleinere stofdeeltjes. Deze ontdekking bevestigt dat klonten stof de basis vormen waaruit kometen en planeten…

Ter gelegenheid van de Women & Girls in Science Day lichtte BBC Science Focus Magazine zes vooraanstaande vrouwelijke scheikundigen uit. Onder hen ook de Leidse hoogleraar Ewine van Dishoeck, ' een astrochemicus die onderzoek doet naar de bouwstenen van het leven'.

Volg op maandag 9 mei in de Oude Sterrewacht hoe Mercurius tussen de aarde en de zon in schuift. De nieuwe zonnekijker geeft een onvergetelijk beeld van deze zeldzame gebeurtenis en biedt een unieke mogelijkheid om Mercurius met de grootste uitvergroting in Nederland te zien.

Het Duitse Astronomische Genootschap heeft de Karl Schwarzschild-medaille dit jaar toegekend aan hoogleraar Moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck. De medaille wordt uitgereikt tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van het genootschap in Stuttgart, van 16 tot en met 20 september.

Ook het milieu profiteert als mensen hun nationale voedingsrichtlijnen te volgen, toonde Paul Behrens aan in onderzoek gepubliceerd in PNAS. De publicatie trok media-aandacht in binnen- en buitenland.

De helft van alle sterren van het formaat van de zon, is onderdeel van een dubbelstersysteem. Dat betekent dat er twee bollen in het midden zijn in plaats van één. Dat maakt de zwaartekracht in dergelijke stelsels een stuk ingewikkelder. Hoogleraar Observationele Astrofysica Ignas Snellen bespreekt…

De Amerikaan Dennis Hope verkoopt grond van de maan en planeten voor 25 dollar. Al zeven miljoen mensen zouden een stukje hebben gekocht. Maar Tanja Masson-Zwaan noemt de activiteiten van Hope frauduleus: ‘Hij verkoopt stukjes papier en die zijn niet rechtsgeldig.’

Op donderdag 26 april gaf James Kasting zijn Oortlezing in het Academiegebouw. Kasting was twee weken in Nederland omdat hij was uitgenodigd als Oort Hoogleraar 2018.

Welke kleding kun je het beste kopen als je aan het milieu wilt denken? Die vraag is nog niet zo makkelijk te beantwoorden. Je moet namelijk rekening houden met de hele levenscyclus van een kledingstuk: van productie tot het moment dat we het de deur uit doen. In de rubriek 'What's better?' van radioprogramma…

Vijf Leidse astronomen zijn te horen in de podcast Astronomy et al. Deze podcast is in september 2016 opgezet door Ricardo Garcia Soto en richt zich op iedereen die geïnteresseerd is in wetenschap.

Hoogleraar moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck is tijdens de Avond van de Chemie benoemd tot erelid van de KNCV. Voorzitter Flors Rutjes was te spreken over hoe Van Dishoeck het vakgebied astrochemie op de kaart heeft gezet.

In zijn nieuwe boek Reisbureau Einstein, neemt Vincent Icke de lezer mee in de wereld van sterren, planeten en het ontstaan van nieuw leven. Maar wat drijft deze wetenschapper? NRC ging op bezoek bij de astrofysicus.

Congres/symposium

Je kan beter zo snel mogelijk iets aan de stikstofvervuiling doen, dan straks tegen hoge kosten de gevolgen oplossen. Dat is de les die we volgens stikstofexpert Jan Willem Erisman kunnen leren uit de Nederlandse stikstofcrisis. In een opiniestuk in vaktijdschrift Science deelt hij deze les met andere…

Op donderdag 9 september gaf de burgemeester van Leiden het officiële startschot voor een uniek, tienjarig onderzoeksproject in de polder bij Oud Ade. Tijdens een feestelijke opening in de boerenbuitenlucht plantte hij samen met alle betrokken partijen ceremonieel de eerste boompjes. Want één ding staat…

Leidse studenten die in opdracht van een externe partij sleutelen aan een duurzaamheidsvraagstuk: dat is de Sustainability Challenge. Tijdens een symposium onthulden 28 groepjes van 4 of 5 studenten hun oplossingen. Opdrachtgevers staken hun enthousiasme niet onder stoelen of banken.

Een nieuwe manier om het licht van verre planeten te analyseren zou ons bewijs kunnen leveren van buitenaardse planten, schrijft astronomie-auteur Colin Stuart in de New Scientist. In zijn artikel beschrijft hij het werk van de groep van de Leidse astronoom Rob van Holstein. Dit team detecteerde afgelopen…

De James Webb Space Telescope heeft bewijs gevonden voor de aanwezigheid van kooldioxide (CO₂) in de atmosfeer van een reuzenplaneet op 700 lichtjaar van ons vandaan. Dit resultaat geeft inzicht in de samenstelling en vorming van deze gasreus en laat zien waar James Webb toe in staat is. Het onderzoek…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder wie de Leidse hoogleraar Ewine van Dishoeck heeft voor het eerst het gas benzeen (C6H6) waargenomen in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. De waarnemingen vertellen ons meer over het ontstaan van planeten in deze schijf, zoals ook onze aarde.…

Astronomen hebben diep in de ruimte het het gas freon-40 gedecteerd. Dit molecuul staat ook bekend als methylchloride en wordt op aarde gevormd door biologische processen. Het is voor het eerst dat het in de interstellaire ruimte is gedetecteerd. De ontdekking wijst erop dat methylchloride niet zo geschikt…

De een ontrafelt het ontstaan van de grootste zwarte gaten in het universum, de ander onderzoekt de invloed van sterrenwind op de atmosfeer van exoplaneten. Zowel Elena Maria Rossi als Aline Vidotto ontvangen een Vici-beurs voor hun onderzoek naar de mysteries van het heelal. ‘Ik heb nog geen idee hoe…

In de planeetvormende schijf rond de ster V883 Orionis komt naast methanol onder andere ook een stof voor die bekend is uit rijp fruit. Dat ontdekte een onderzoeksteam onder leiding van de Leidse promovendus Merel van ‘t Hoff. Het resultaat is bevestigd in een onafhankelijke studie en geaccepteerd voor…

Op 19 september heeft hoogleraar Ewine van Dishoeck de Gothenburg Lise Meitner Award 2014 ontvangen in Gothenburg, Zweden. Van Dishoeck ontvangt de prijs voor 'het identificeren van de reeks moleculaire reacties van het ijle gas en microscopische stofdeeltjes die het ontstaan van sterren en planeten…

Werelden waar het metalen of zelfs edelstenen regent: alles is mogelijk op planeten die om een andere ster draaien dan onze zon. Exoplaneten WASP-76b en WASP-121b waren al bekend vanwege hun extreme weersomstandigheden, maar staan nu opnieuw in de schijnwerpers: een internationaal team van astronomen…

Een team van Nederlandse en Schotse onderzoekers onder leiding van Simon Portegies Zwart (Sterrewacht Leiden) heeft een verklaring gevonden voor het chaotische gedrag van de baan van de komeet Halley. De bevindingen van de onderzoekers verschijnen binnenkort in het vaktijdschrift the Monthly Notices…

Met een VR bril op door het heelal navigeren? Het kan, met behulp van de nieuwe computerapplicatie gebouwd door Marc Driessen, student Computer Science aan de Universiteit Leiden. In het kader van het vak Human Computer Interaction (HCI) ontwikkelde hij in ongeveer een jaar tijd een Virtual Reality…

Na 25 jaar is het deze december eindelijk zo ver: de lancering van de lang verwachte James Webb ruimtetelescoop. Leidse astronomen kijken vol spanning mee: niet alleen waren zij betrokken bij de bouw van belangrijke instrumenten aan boord, de telescoop zal ook vele nieuwe geheimen van het heelal onthullen,…