Lezing, colloquium

Lezing, colloquium

Niet alleen donkere materie, maar ook gewone materie en donkere energie worden gevolgd in de grootste kosmologische computersimulatie ooit. In de FLAMINGO-simulatie zie je over de loop van miljarden jaren virtuele sterrenstelsels en clusters van sterrenstelsels ontstaan. Dat is geen makkelijke klus:…

Een zeeplaagje waarvan chemisch gezien beide zijden verschillend zijn. Het is de nieuwste doorbraak in het onderzoek van de groep van chemicus Sylvestre Bonnet. Deze unieke zeepfilm, en een innovatief apparaat dat voortdurend nieuwe zeepfilms kan produceren, vormen samen belangrijke puzzelstukjes voor…

Dertien Leidse studenten zijn een crowdfundingsactie gestart om geld in te zamelen voor onderzoek naar mogelijkheden om planten op Mars te verbouwen. Zij dragen hiermee bij aan de kennis van het heelal. Het project maakt deel uit van de iGEM-wedstrijd.

De NWO Zwaartekrachtsubsidie van 18,8 miljoen euro voor quantumsoftware die Amsterdam, Delft en Leiden gezamenlijk binnenhaalden, betekent voor de Universiteit Leiden onder meer de aanstelling van tenminste twee nieuwe vaste wetenschappelijke stafleden, die elk hun eigen onderzoeksgroep gaan opzetten,…

De Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) heeft 18 nieuwe leden gekozen, waaronder de Leidse hoogleraren Andrew Webb en Jos Raaijmakers. Dat maakte de KNAW 25 april bekend.

Met de nieuwe Wardjet A0612 kan de Fijnmechanische Dienst (FMD) snijden met een waterstraal van 4000 bar. Hiermee kan de FMD nog nauwkeuriger, sneller en uitgebreider werken.

‘Maak een model dat industrie 4.0 demonstreert’, was de opdracht van farmaceut Janssen aan Aquilla van den Berg en zes andere honoursstudenten. Binnen tien weken stampte het team een heuse limonademachine uit de grond: ‘Met een app kan je de limonade zelf samenstellen.’

Veertien bachelor- en masterstudenten vertegenwoordigen dit jaar Leiden in de International Genetically Engineered Machine wedstrijd iGEM. Hun plan: een test maken die snel in staat is om besmettelijke ziektes te identificeren in het geval van een uitbraak.

Floske Spieksma is per 1 juni benoemd tot hoogleraar aan het Mathematisch Instituut. Haar vakgebied is Stochastische Besliskunde. Binnen dit vakgebied ontwikkelen onderzoekers wiskundige technieken om processen binnen organisaties te analyseren en verbeteren. ‘Als hoogleraar hoop ik Besliskunde aan…

Onze taal is aangepast aan de context waarin wij mensen communiceren. Maar de computer ‘denkt’ anders. Hoe ziet een taal eruit die qua structuur optimaal is afgestemd op gebruik door machines en mensen onderling? Aan het antwoord op die vraag werkt Tessa Verhoef.

Eiko Fried ontvangt een grote Europese subsidie van de European Research Council (ERC). Met deze ERC starting grant voor veelbelovende jonge wetenschappers ontwikkelt Fried een gepersonaliseerd waarschuwingssysteem dat een depressie kan helpen voorspellen. Daarover vertelt hij in een video.

Is de robotrechter het ideale hulpmiddel voor overbezette rechters of verdwijnt de menselijk maat op deze manier uit de rechtszaal? Volgens voorstanders zouden machines, voorzien van moderne AI-technieken, in de nabije toekomst tot beslissingen kunnen komen die de menselijke maat te boven gaan.

AI kan elke dag meer dan de dag ervoor, maar niemand kan uitleggen hoe AI precies doet wat het doet. In het nieuwe televisieprogramma 'We gaan er allemaal aan' onderzoekt Valerio Zeno verschillende rampscenario’s waardoor de mensheid ten onder kan gaan.

Bijna 500 chemische bedrijven begingen tussen 2006 en 2017 bij elkaar 7362 overtredingen. Zeven procent van de bedrijven overtreedt stelselmatig de regels.

De Confederation of Laboratories of Artificial Intelligence Research in Europe (CLAIRE) gaat in heel Europa ondersteunende kantoren openen.

Onderzoeksprogramma Zembla onderzoekt de toelating van glyfosaat in Europa. De controversiële onkruidverdelger is voor de komende tien jaar weer toegestaan, ondanks zorgen van wetenschappers. Studenten van de masteropleiding Governance of Sustainability analyseren het Nederlandse debat over glyfosaa…

Hoe transformeren verzekeringsproducten intieme en persoonlijke relaties? Wat zijn de gevolgen van de classificaties die verzekeringsmaatschappijen gebruiken en hoe beïnvloeden deze solidariteit, moraliteit en ongelijkheid?

Wat is beter voor afvalrecycling: een plastic, papieren of keramische beker? Een biobased of fossiele coating? Afval sorteren bij de bron of bij een recyclingbedrijf? Vraag het aan tien experts en je krijgt tien verschillende meningen. Over één ding zijn we het allemaal eens: niets doen is geen optie.…

Het vermogen om voorwerpen en bouwsels met de hand te maken, is essentieel geweest voor de ontwikkeling van de mens. De moderne samenleving dreigt dat vermogen te verliezen. Leidse archeologen verzamelen kennis over processen van ‘maken en creëren’ door de eeuwen heen. Die kennis helpt onze huidige…

Veel belangrijke onderwerpen in de informatica, zoals de juistheid van software, de efficiëntie van algoritmen en de modellering van gecompliceerde systemen, zijn afhankelijk van een goede theoretische onderbouwing. In de Theoriegroep bestuderen we deze fundamentele bouwstenen en ontwikkelen we verificatiemethoden…

Een neuraal netwerk imiteert de werking van onze hersenen. Evolutionaire algoritmes gebruiken het principe van natuurlijke selectie om een complex probleem op te lossen. Deze vormen van natural computing worden ingezet om de diagnose van de ziekte van Parkinson accurater te maken, maar ook om bijvoorbeeld…

Om intelligentere en liefst ook sociale robots en computersystemen te bouwen, moet er eerst meer kennis komen over de manier waarop mensen informatie interpreteren. Max van Duijn en Tessa Verhoef doen onderzoek op het snijvlak tussen sociale wetenschap en AI.

Het onderzoek binnen de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen richt zich op de volle breedte van de bètawetenschappen en varieert van wiskunde, informatica, sterrenkunde, natuurkunde, scheikunde en bio-farmaceutische wetenschappen tot aan biologie en milieuwetenschappen. De gastlessen die deze…

Zelflerende systemen - draaiend op ‘klassieke’ computers - hebben de afgelopen vijf jaar enorme vooruitgang geboekt. Automatische vertaling van tekst of spraak zijn twee bekende voorbeelden. Leidse onderzoekers verwachten dat zelfs quantumsystemen met maar een paar dozijn qubits deze en andere soorten…

Veel belangrijke onderwerpen in de informatica, zoals de juistheid van software, de efficiëntie van algoritmen en de modellering van gecompliceerde systemen, zijn afhankelijk van een goede theoretische onderbouwing. In de Theoriegroep bestuderen we deze fundamentele bouwstenen en ontwikkelen we verificatiemethoden…

Wiskunde en Natuurwetenschappen, Instituut Biologie Leiden (IBL)

Generatieve AI in perspectief

Je volgt een basispakket met informaticavakken, economievakken en speciale integratievakken.

Simon Portegies Zwart, hoogleraar Computationele Sterrenkunde, gebruikt de rekenkracht van computers om de evolutie van sterren te simuleren. We praten met hem over zijn vakgebied en over de uitdagingen van het werken met enorme hoeveelheden complexe data.

Commerciële MRI-systemen kosten miljoenen euro’s in aanschaf en hebben hoogopgeleide technici nodig om te kunnen bedienen. Prof. dr. Andrew Webb werkt aan laagdrempelige MRI-technieken die nieuwe kansen bieden in zowel ontwikkelde als ontwikkelingslanden. Webb is hoogleraar bij de afdeling Radiologie…

Antropoloog Rodrigo Ochigame bestudeert hoe wetenschapsbeoefening verandert door AI. Van sterrenkunde tot wiskunde tot klimaatmodellen: het gebruik van AI roept de vraag op wat precies telt als wetenschappelijk bewijs, vindt de onderzoeker.

Enige tientallen studenten en medewerkers van de Universiteit Leiden protesteerden dinsdag op het pleintje voor het Lipsiusgebouw tegen de classroom scanners die zijn opgehangen in gebouwen en collegezalen. Ze eisen dat de scanners worden weggehaald.

Overheden investeren enorme bedragen in hun digitale dienstverlening. Het doel van effectiviteit en efficiency wordt echter niet voor alle mensen gehaald.

Met wiskunde bepalen of wetenschappelijke resultaten wel of niet significant zijn. Peter Grünwald, hoogleraar Statistisch Leren aan het Mathematisch Instituut (MI) en senior onderzoeker in de Machine Learning onderzoeksgroep van het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI), heeft een ERC Advanced Grant…

Een internationaal team van astronomen onder leiding van de sterrenkundige Joop Schaye heeft een simulatie van het heelal ontwikkeld waarin realistische sterrenstelsels ontstaan; hun massa, grootte en leeftijd komen overeen met die van waargenomen sterrenstelsels. De gelijkenis is te danken aan de simulatie…

Van 4 tot en met 10 november is de expositie CRITTERS te zien in Naturalis Biodiversity Center tijdens het Beyond Human Festival. In CRITTERS zoeken kunstenaars en onderzoekers naar een connectie tussen technologie en natuurlijke organismen. Wanneer wordt technologie een natuurlijk wezen? En als we…

De vakconferentie ICT.OPEN had maar liefst vijf Leidse hoogtepunten. Zo won promovenda Anna Louise Latour de pitchprijs van 500 euro en won promovenda Can Wang de tweede prijs in de Commit2Data postercompetitie. Daarnaast gaf Hoogleraar Holger Hoos de keynote lezing op de eerste dag en pitchte Suzan…

Technologische ontwikkelingen gaan in een razend tempo, zo ook op het gebied van kunstmatige intelligentie. Voor minderheidsgroepen zoals de LHBT+ gemeenschap kan die ontwikkeling echter gevaarlijk zijn, schrijft onderzoeker Eduard Fosch Villaronga in een ingezonden brief in Nature Machine Intellige…

Röntgen- en CT-scanners zijn veelgebruikte apparaten bij onderzoek, diagnostiek en in de industriële sector. Toch zijn ze nog lang niet zo snel en nauwkeurig als we zouden willen. Mathé Zeegers onderzoekt bij het Centrum Wiskunde en Informatica de nieuwste techniek in het vakgebied: spectrale röntgenbeeldvorming.…

Promovendi Alex Brandsen en Wouter Verschoof-van der Vaart doen allebei een project binnen het universitaire Data Science onderzoeksprogramma. Ze introduceren termen als ‘text mining’ en ‘advanced machine learning’ in de archeologie. ‘Deze technieken zullen de archeologie efficiënter en goedkoper ma…

Zijn om elkaar heen draaiende zwarte gaten langzaam naar elkaar toegedreven? Of zijn ze bij elkaar in de buurt ontstaan? Leids astronoom Simon Portegies Zwart berekende samen met twee Amsterdamse collega's dat het tweede scenario behoorlijk waarschijnlijk is.

Op donderdag 9 november organiseert de Universiteit Leiden haar jaarlijkse Physics Ladies Day voor vrouwelijke scholieren die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we nu alvast twee vrouwelijke onderzoekers aan het woord over hun ervaringen…

Jelena Prokic, universitair docent en onderzoeker bij het Leiden University Centre for Digital Humanities, gaat studenten voorbereiden op de uitdagingen en mogelijkheden van de digitale wereld. In september starten zes cursussen over onder meer statistiek en het digitaal doorzoeken van teksten. Daarvan…

Kunnen robotisering en automatisering bijdragen aan het terugdringen van het personeelstekort in de horeca in Japan? Die vraag komt ter sprake in een onderzoek van universitair docent Saori Shibata naar robotisering in de Japanse horeca.

De toeslagenaffaire onthulde dat er nog veel te verbeteren valt aan het gebruik van algoritmen door de overheid. Volgens universitair docent Melanie Fink moeten empathie en waardigheid terugkeren bij bestuursorganen. Zij kreeg een Veni-subsidie om dit te onderzoeken.

De AI-chatbot ChatGPT heeft een duidelijke links-liberale voorkeur bij het invullen van de Stemwijzer. Dat ontdekte masterstudent Merel van den Broek tijdens een opdracht voor het vak Machine Learning for Natural Language Processing.

Een uniek kijkje in de keuken van de ruimtevaartechnologie: alumni van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen en het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Leiden bezochten Airbus Defence and Space Netherlands tijdens hun jaarlijkse excursie op vrijdag 22 april.

The LIACS Media Lab has received a research grant from the worldwide leading graphics hardware company NVIDIA. The grant exists of newly developed hardware utilizing thousands of processors. LIACS researchers will use it to investigate deep learning in understanding imagery from sources such as MRI…