Twee Leidse onderzoeksprojecten die zich focussen op het vergroten van de biodiversiteit van het Nederlandse productiesysteem voor voedsel en sierteelt, kunnen van start dankzij financiering binnen de KIC-call van NWO.

Leidse onderzoekers Remko Offringa, Salma Balazadeh en Frederic Lens hebben een NWO-XL beurs ontvangen (2,5 millioen euro). Samen met onderzoekers in Wageningen en Groningen zullen ze bekijken hoe de verhouting van planten ontstaat. De groep zal van plant tot molecuul onderzoeken welke genen betrokken…

In de oudheid werd de woestijn in de regio Udhruh in Jordanië omgetoverd tot een groene oase. Een intrigerend netwerk van ondergrondse waterkanalen maakte deel uit van een eeuwenoud agro-hydrologisch systeem, waarbij water werd gewonnen uit ondergrondse aquifers en verlies door verdamping werd voorkomen.…

De Universiteit Leiden gaat een strategische samenwerking aan met de regionale ontwikkelingsbank Asian Development Bank. Voorzitter van het College van Bestuur Annetje Ottow ondertekende op 27 april in Manilla de intentieverklaring voor deze unieke samenwerking.

De levensloop van kometen bij de ster Bèta Pictoris is vergelijkbaar met die van kometen in ons zonnestelsel. Dat concludeert een team van sterrenkundigen uit Nederland, Frankrijk en Brazilië. Het lijkt erop dat er, net als in ons eigen zonnestelsel, minder kometen zijn als de ster ouder wordt. De onderzoekers,…

Onlangs verscheen er een interview met Sanneke Kuipers, hoogleraar Crisis Governance aan de FGGA, bij website DeCrisismanager. Maaike Tindemans van DeCrisismanager sprak met Kuipers over de crisisaanpak in Nederland.

In 2021 publiceerde universitair docent Belastingrecht Rens Pieterse een biografie over oud-belastingrechthoogleraar H.J. Hofstra. In het tijdschrift Register wordt uitgebreid aandacht besteed aan Pieterse en zijn schrijf- en andere werkzaamheden.

Sociaal

Facilitair

‎‎Op 21 juni is onze dierbare collega Joan van der Waals overleden na een lang en rijk/vruchtbaar/waardevol leven.

Een internationaal team sterrenkundigen onder leiding van Violeta Gámez Rosas (Universiteit Leiden) heeft een superzwaar zwart gat waargenomen dat verscholen is in een ring van stof. Deze ontdekking past bij het idee dat de zogeheten actieve centra van sterrenstelsels veel meer op elkaar lijken dan…

Slagaderverkalking vertoont grote overeenkomsten met auto-immuunziekten. Onderzoekers van de Universiteit Leiden tonen dit aan in een nieuw onderzoek dat ze publiceerden in het gerenommeerde wetenschappelijk tijdschrift Nature Cardiovascular Research. ‘Deze ontdekking suggereert dat behandelmethodes…

Promotie

Hoe ontstaan sterrenstelsel? Daar gaat astronoom Mariska Kriek de komende jaren onderzoek naar doen. Ze krijgt een NWO Vici-subsidie van 1.5 miljoen euro om sterrenstelsels in het vroege heelal te bestuderen. ‘Dit onderzoek gebruikt nieuwe en ongekende waarnemingen van de James Webb-ruimtetelescoop…

James Webb life’s building blocks

Het gebruik van vuur kan veel vertellen over de evolutie van de mens. Archeoloog Femke Reidsma ontwikkelde een techniek waarmee nauwkeuriger kan worden achterhaald hoe onze voorouders vuur gebruikten. Bestaande archeologische studies moeten hierdoor worden herzien. De studie van Reidsma is 2 november…

Er zijn nog meer moleculen denkbaar als mogelijk kandidaat-medicijn dan er sterren in het heelal zijn. Hoe kun je die moleculen ooit efficiënt identificeren? Hoogleraar AI en medicinale chemie Gerard van Westen: 'Ik ga kunstmatige intelligentie inzetten als copiloot om geautomatiseerd op zoek te gaan.'…

Een feestelijk en eervol bezoek aan onze zuiderburen voor hoogleraar Marc Koper. Op donderdag 28 maart ontving hij een eredoctoraat van de Universiteit Antwerpen. Koper ontvangt de titel als erkenning voor zijn expertise op het gebied van elektrochemie. ‘Een belangrijke erkenning voor ons onderzoek…

Nanomaterialen kunnen veel verder doordringen in onze voedselketen dan tot nu toe werd gedacht. Dat komt doordat de deeltjes in elk organisme in de keten van vorm en grootte blijken te veranderen. Onderzoekers van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden ontdekten dit bij toeval, toen zij een door…

Het onzichtbare zichtbaar maken, dat doet hoogleraar Moleculaire Immunologie Sander van Kasteren. In zijn oratie vertelt hij er meer over.

Nieuw archeologisch onderzoek naar grafgiften en botmateriaal uit het oudste grafveld van Nederland laat zien dat klassieke man-vrouw rolpatronen 7000 jaar geleden minder traditioneel waren dan gedacht. Het onderzoek is uitgevoerd door een multidisciplinair team wetenschappers onder leiding van Archol,…

2023 was het jaar van de aardbeving in Turkije en Syrië, de opstand van de Wagnergroep en alle weerrecords, met vele bosbranden en overstromingen tot gevolg. Onze best gelezen verhalen gingen over de klimaatcrisis en de verkiezingen: een overzicht.

Professor dr. J. (Jasper) Knoester wordt met ingang van 1 januari 2022 decaan van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden. Knoester is momenteel decaan van de Faculty of Science & Engineering aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij volgt Paul Wouters (decaan Faculteit…

Het ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen is een moeilijk proces. Farmaceutisch wetenschapper Xuhan Liu heeft met behulp van kunstmatige intelligentie methoden ontwikkeld die kunnen helpen bij het sneller en goedkoper ontwerpen van medicijnen. Promotie op 15 februari.

Een Europees team van astronomen heeft het grootste stellaire zwarte gat van de Melkweg ontdekt. Het is ruim dertig keer zo zwaar als de onze zon en bevindt zich in het sterrenbeeld Arend op zo'n tweeduizend lichtjaar van de aarde. De sterrenkundigen ontdekten het zwarte gat bij toeval toen ze de vierde…

De huidige antibiotica richten zich maar op enkele doeleiwitten in bacteriën om ze te doden. Onderzoekers weten dat er meer mogelijke doeleiwitten zijn om de bacteriën aan te pakken, de vraag is alleen welke. Dankzij de NWO Vidi-subsidie kunnen universitair docent Moleculaire Fysiologie Stephan Hacker…

Cryogene geheugens, antibioticabehandeling voor urineweginfecties en het duurzaam recylclen van plastic. Dat zijn de onderwerpen van drie toegekende NWO-XS-subsidies aan onderzoekers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen.

De nieuwe, gigantische dataset uit de Europese Gaia-telescoop deed heel wat (sterren)stof opwaaien. Details van 1,6 miljard sterren, zo'n tien miljoen sterrenstelsels en bijna 160.000 asteroïden zijn erin te vinden. Hoofd van het datateam van vijfhonderd mensen is de Leidse sterrenkundige Anthony Brown.…

Een bacterie die zich verschuilt voor het immuunsysteem en stukjes DNA uit zijn omgeving oppikt. Het resultaat: nieuwe eigenschappen krijgen, zoals beter beschermd zijn tegen antibiotica. Gelukkig hebben we zo’n doemscenario nog niet eerder gevonden. Wel vond promovendus Renée Kapteijn de eerste aanwijzingen,…

Nienke van der Marel krijgt de New Horizonsprijs in de natuurkunde toegekend voor haar baanbrekende onderzoek naar planeetvorming. Deze prijs gaat naar jonge, veelbelovende onderzoekers in de natuurkunde of wiskunde. De astronome en haar collega’s vonden het eerste observationele bewijs voor stofvallen…

De cellen in ons lichaam worden vaak bedreigd door fouten in onze eigen eiwitten. Het FLOW-consortium met Leidse wetenschappers gaat voor het eerst precies in kaart brengen hoe de cel eiwitten controleert, en foute eiwitten herstelt of uit de weg ruimt. Dit kan bijdragen aan het begrijpen en voorkomen…

Grootschalige productie van batterijen voor elektrische auto’s zwakt de emissiereductie die door elektrisch rijden wordt behaald af.

Vier Leidse onderzoekers krijgen Proof of Concept-subsidies van de ERC. Deze subsidies, van ieder 150.000 euro, zijn bedoeld om de resultaten van hun eerdere ERC-projecten te vertalen naar vernieuwende maatschappelijke toepassingen.

Wetenschappelijk directeur van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) Hubertus Irth: ‘Wij testen stofjes en zoeken naar nieuwe concepten om een ziekte te behandelen.’

Oprolbare zonnepanelen, buigbare telefoondisplays of betere computerchips… Het EU-project STIBNITE onderzocht de volgende generatie halfgeleiders, gemaakt van organische materialen gebaseerd op koolstof, stikstof en boor. Het project is nu ten einde. Tijdens het Open Science Debate op 1 juli presenteert…

Met een symposium over zorg, onderzoek, onderwijs, samenwerking en de toekomst van Universitaire Medische Centra heeft Pancras Hogendoorn op het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) afscheid genomen als decaan geneeskunde en vicevoorzitter van de Raad van Bestuur van het LUMC.

Micro-organismen die tijdelijk ‘in slaap vallen’ spelen een belangrijke rol bij de evolutie en het voortbestaan van de populatie waar ze deel van uitmaken. Wiskundige Shubhamoy Nandan deed onderzoek naar die ‘sluimerstand’ bij micro-organismen op basis van een vernieuwend wiskundig model.

Ruslandcorrespondent Eva Hartog volgde in 2011 een master Politieke Filosofie in Leiden. De voormalig hoofdredacteur van The Moscow Times ziet die korte periode als een nieuw begin in haar leven. Opnieuw overdenkt ze haar toekomst, nu ze niet langer in Rusland de belangrijke levensvragen kan stellen…

‘Een cultuurverandering vraagt veel tijd’, zei vicerector Hester Bijl op de slotbijeenkomst van het universitaire diversiteitscongres op 26 januari. Ze sprak over de weg naar een diverse en inclusieve universiteit. Het congres bood wel veel concrete handvatten om nu al kleine stapjes te zetten.

De slogan van de Faculteit der Archeologie: 'De toekomst van het verleden begint in Leiden', klinkt als loos marketingjargon. Maar er zit wel degelijk iets in. Het verleden leert ons veel over klimaatverandering en doet het ergste vrezen voor onze toekomst. Archeoloog Gerrit Dusseldorp doet een appèl…

De kans op oorlog dichterbij huis is reëel, waarschuwen politieke en militaire leiders in Europa. Ook in Nederland pleitten sommigen al voor een oorlogseconomie en dienstplicht. Hoe denkt Frans Osinga, hoogleraar War Studies, over de dreiging en wat ons te doen staat?

Promotie

‘Bekijk talen in hun onderlinge samenhang’. Dat is de boodschap van professor en arabist Beatrice Gründler, die op 8 februari een eredoctoraat van de Universiteit Leiden krijgt. ‘Ik wil mensen laten zien dat de Arabische geschiedenis een duidelijk verband heeft met Europa.’

Op maandag 22 januari ontvingen vijftien gedreven docenten hun Senior Kwalificatie Onderwijs (SKO). Rector magnificus Hester Bijl feliciteerde hen in het Academiegebouw. Vier docenten vertellen over wat hen motiveerde het SKO-traject te volgen en wat het hen heeft opgeleverd.

Hoe vinden we een ander perspectief in het kijken naar maatschappelijke vraagstukken? Robert Zwijnenberg, emeritus hoogleraar Art and Science Interactions, pleit op het EuroScience Open Forum (ESOF) voor meer samenwerking tussen kunstenaars en wetenschappers.

Informaticus Matthijs van Leeuwen is een van de vier docenten van de bètafaculteit die in 2021 de Senior Kwalificatie Onderwijs behaalde. Hoe was dat en wat drijft hem? 'Ik had in mijn eigen opleiding graag meer aandacht gezien voor de verantwoordelijkheid die machine learning en datamining met zich…

Bij het nationale Open Science Festival in Rotterdam kwamen 400 deelnemers – waaronder veel collega’s van de Universiteit Leiden - met een passie voor onderzoek en kennisdeling bijeen. We vroegen vier collega’s om hun ervaringen te delen en te vertellen hoe ze Open Science aan de Universiteit Leiden…

Het Wereldvoedselprogramma, Philips, de European Space Agency. De lijst met organisaties, bedrijven en overheidsinstellingen die Sarita Koendjbiharie als oprichter van het PRINS-consultancyprogramma van International Studies heeft weten te werven, is overweldigend. ‘Elke keer bereiken we samen met onze…

Onze steeds toenemende afhankelijkheid van software en technologie, uit gemak, noodzaak of anderszins, maakt ons afhankelijk van de supranationale en commerciële bedrijven die deze producten leveren. Hoe belangrijk is het dat overheden, universiteiten en onderzoekers ervoor zorgen dat zij de controle…

The new Executive Board of the Institute of Psychology became effective on 1 February 2022. Scientific director Andrea Evers tells us where she gets her energy from.