Lezing, Studium Generale

Leiden werd in de negentiende eeuw geteisterd door drie cholera-epidemieën. Voor Martijn Storms, conservator kaarten en atlassen bij de Universiteitsbibliotheek, was de huidige coronapandemie aanleiding om in de bibliotheek te speuren naar kaarten over die epidemieën.

Ieder jaar herdenkt de Universiteit Leiden op 26 november de protestrede van professor Cleveringa tegen de nazi’s. In de Tweede Wereldoorlog kwamen tenminste 663 studenten, medewerkers en alumni van de universiteit om. Over deze slachtoffers was weinig bekend. Promovendus Adriënne Baars achterhaalde…

De Pilgrim Fathers woonden begin 17e eeuw in Leiden voordat ze in Amerika hun kolonie stichtten. Maar liefst negen Amerikaanse presidenten stammen van hen af. De universiteit speelde een belangrijke rol in het leven van de Pilgrims.

Haar vakgebied is de moleculaire astrofysica, en daarin mag ze zich de meest geciteerde wetenschapper noemen. In het jaar van de astronomie kan het dus niet anders dat zij de diesrede houdt in de universiteit met het oudste sterrenkundig instituut ter wereld. Over de nieuwste ontwikkelingen in het vak,…

De diesviering op maandag 9 februari in de Pieterskerk had dit jaar een gouden randje en werd bijgewoond door veel prominente gasten. De viering vormde de aftrap van het 88ste lustrum dat de Universiteit Leiden in 2015 viert.

Onlangs werd bekend dat archeologen van de Universiteit Leiden bij opgravingen in Oegstgeest een zeer zeldzame zilveren schaal uit de eerste helft van de zevende eeuw hebben gevonden. Thijs Porck, docentpromovendus Oudengelse taal en cultuur, werpt een blik op deze vondst vanuit literair-historisch…

De katholieken waren bepaald geen zielige slachtoffers gedurende de twee eeuwen dat ze hun geloof ondergronds moesten belijden, schrijft historicus Carolina Lenarduzzi in haar proefschrift. Ze redden zich wel, van half zestiende tot half achttiende eeuw. Promotie op 25 oktober.

Alicia Schrikker is helemaal niet van de stadsgeschiedenis. Ze is van de koloniale geschiedenis van Azië en een beetje van Zuid-Afrika. Dat is haar terrein als universitair hoofddocent. Dus dat zij, samen met buurtgenoten, een stadsgeschiedenis-onderzoek gaat doen, dat vindt ze zelf ook best opmerke…

‘Heritage under Threat’ en ‘The Rooseveltian Century’ horen volgens New York Magazine tot de beste 21 MOOCs voor een breed publiek.

Op 13 december 2019 hield Ruud Koole, hoogleraar politicologie, zijn afscheidsrede. Daarmee kwam er, formeel, een einde aan een lange loopbaan als onderzoeker, docent en bestuurder aan de Universiteit Leiden. Maar de emeritus hoogleraar is nog volop wetenschappelijk en maatschappelijk actief.

Hoe organiseer je co-creatie met wetenschappers in andere werelddelen? LDE wil internationaal kennis delen én ophalen rondom de grote maatschappelijke vraagstukken. Eind oktober reist daarom een delegatie van 27 wetenschappers af naar Indonesië om deel te nemen aan de LDE-BRIN Academy.

Straattheater, toneel, poëzie en heel veel wetenschap: het Leidse Rapenburg was op zaterdag 16 september het decor voor de vijfde Nacht van Kunst & Kennis. Veel universitaire gebouwen – van oude Sterrenwacht tot Hortus – zetten hun deuren wijd open voor kunstenaars, wetenschappers en hun nieuwsgierige…

Onderwijs in coronatijd, de hoge werkdruk en de uitdagingen van de faculteit Geesteswetenschappen. In een online werkbezoek op 12 oktober aan de Universiteit Leiden besprak OCW-minister Van Engelshoven de hot issues van dit moment. Met aan de virtuele tafel het college van bestuur, diverse docenten…

Online, hybride, op de campus... Het was een onvoorspelbaar jaar, ook voor de Faculteit Geesteswetenschappen. Gelukkig was er naast coronanieuws ook ruimte voor andere verhalen. Een terugblik op 2021 met onze meest gelezen nieuwsartikelen per maand.

‘Dit is een kans om ook in Nederland aan te tonen dat Mein Kampf aan elkaar hangt van mythen en leugens.’ Leids historicus Patrick Dassen gaat een nieuwe Nederlandstalige uitgave van Adolf Hilters Mein Kampf inleiden en annoteren.

Met een historisch cortège vierde de Universiteit Leiden op 8 februari haar 444ste verjaardag. Dit jaar werd de dies natalis niet alleen gevierd met een traditiegetrouwe plechtigheid in de Pieterskerk, maar ook met activiteiten om de band aan te halen met inwoners van de universiteitssteden Leiden en…

Eind december overleed Antoine Braet, bij leven docent Nederlands, auteur van de in zijn tijd populaire schoolmethode Taaldaden en docent Taalbeheersing aan de Universiteit Leiden. Jaap de Jong schreef voor Neerlandistiek.nl een In memoriam over zijn leermeester.

Een boek schrijven over de recente geschiedenis van de Leidse universiteit in coronatijd. Dat betekende voor onderwijs- en beleidshistoricus Pieter Slaman (34): werken op zolder bij zijn ouders terwijl zij op zijn dochter pasten; veel online gesprekken en weinig tot geen bezoekjes aan het hoofdonderwerp…

Als universiteitshistoricus onderzoekt Pieter Slaman het verleden, maar hij houdt zich ook nadrukkelijk bezig met de universiteit van vandaag. ‘Het is nuttig om oude vraagstukken te kennen. Niet om behoudzuchtig te zijn, want sommige ontwikkelingen uit het verleden wil je helemaal niet nadoen.’

Vanaf 1960 hielp de Nederlander Albert Winsemius de stadstaat Singapore om versneld uit de economische misère te komen. Dat deed hij onder meer door Singapore voor te houden hoe Nederland zich na de oorlog, gesteund door de Amerikaanse Marshallhulp, snel zich weer oprichtte. Promotie op 19 november.

Tsjechov in het ‘echt’ lezen. Dat was Arie van der Ents drijfveer om aan de Universiteit Leiden bij Karel van het Reve Slavische taal- en letterkunde te gaan studeren. ‘De liefde voor Tsjechov is niet bekoeld’, vertelt Van der Ent vanuit zijn woning zestig kilometer ten zuiden van Kiev. ‘Maar voor de…

Hoe maak je relevante lessen over toen voor leerlingen van nu? Daarover ging het op de ICLON-nascholingsdag Geschiedenis, want geschiedenisonderwijs kan bijdragen aan de burgerschapsdoelen in het onderwijs.

Congres/symposium

In de serie Humans of Humanities, lichten wij iedere twee weken een van onze wetenschappers, medewerkers of studenten uit.

De Griekse papyrologie is de wetenschap die zich bezighoudt met het ontcijferen en bestuderen van alle teksten die in de Griekse taal op papyrus geschreven staan. Papyrus was het schrijfmateriaal van de oudheid en werd vervaardigd uit op elkaar gekleefde reepjes van de papyrusplant.

Alledaagse taal uit het verleden kennen wij nauwelijks, maar taalkundig onderzoek van een unieke brievencollectie opent perspectieven. Buitgemaakte brieven van mannen, vrouwen en zelfs kinderen stonden centraal in het Leidse Brieven als Buit-project onder leiding van prof. dr. Marijke van der Wal, dat…

Nederlandse militairen, rechters en politici tolereerden en verzwegen collectief het stelselmatig gebruik van extreem geweld tijdens de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië. Historici tonen aan hoe dat kon gebeuren. ‘Het was schandaalmanagement in plaats van preventie’, aldus de Leidse historicus en…

Scheikunde, de studie die Hans Klis in 2009 in Leiden afrondde, is niet meteen wat je bij een journalistieke generalist zou verwachten. ‘Ik ben een laatbloeier’, zegt Klis. Terwijl hij er op zijn 34ste toch al een verblijf van vier jaar als correspondent in de VS op heeft zitten en een boek schreef…

De regering radeloos, het volk redeloos en het land reddeloos. Dit gezegde vat in het kort het Rampjaar 1672 samen. Het Rampjaar is dit jaar 350 jaar geleden en promovendus Roosje Peeters werkte voor deze gelegenheid mee aan een bundel met brieven van en aan de belangrijke politicus Johan de Witt, voor…

De klimaatcrisis, de comeback van tbc, en de digitalisering van bijzonder erfgoed. Nederland en Indonesië staan voor deels dezelfde uitdagingen. Het bezoek van een delegatie van de Universiteit Leiden eind juni aan Indonesië maakte duidelijk wat de meerwaarde is van samenwerking.

Waren jongeren in de Oudheid vroeg-volwassenen met verantwoordelijke publieke functies, of wispelturige, soms idealistische adolescenten? In het boek Jeugd in het Romeinse Rijk analyseren Leids historicus Johan Strubbe en zijn Leuvense collega Christian Laes een debat. Spreken literaire bronnen en inscripties…

Op maandag 1 april 2024 stierf onze leermeester, vriend en gewaardeerd collega Dr. Alexander Hendrik de Groot (Sander).

Historica en alumna Eveline van Rijswijk staat in haar eigen onewomanshow “De Première” stil bij de opmars van vrouwen in de politiek en vraagt zich af: waar blijft die eerste Nederlandse vrouwelijke premier? Geschiedenisstudente Margot van Ark liep stage bij haar en hielp om de show inhoudelijk vorm…

Zijn degelijkheid als minister van Financiën combineert alumnus Wopke Hoekstra met een open geest: ‘Ik benader onderwerpen graag vanuit verschillende invalshoeken en hou in het algemeen niet van ideologieën en dogma’s, die zitten toch vaak maar in de weg.’

Universitaire plechtigheid

Hoe positioneerde onze academische gemeenschap zich ten opzichte van een systeem dat mensen van hun vrijheid beroofde? Welke rol heeft de universiteit als onderwijsinstelling ingenomen ten opzichte van kolonialisme en het slavernijsysteem? Hoe kunnen wij het beste omgaan met onze bijzondere collecti…

Nederland is uit de acute coronacrisis en teruggekeerd naar het normale dagelijks leven. Maar wanneer het in de toekomst toch nodig is om maatregelen te nemen, dan kan het kabinet leunen op adviezen van een nieuwe commissie: het Maatschappelijk Impact Team (MIT). Andrea Evers is onderdeel van dit team…

Josephus Justus Scaliger (1540-1609) was een van de beroemdste geleerden van zijn tijd en toch roept zijn naam weinig herkenning op. De Leidse hoogleraar had ook een groot talent voor ergernis, zo blijkt uit correspondenties. Kasper van Ommen promoveert op 2 juli op Scaligers nalatenschap. Lees in deze…

In zijn biografie over professor Rudolph Cleveringa vult Kees Schuyt het bestaande beeld aan. Bijna alle aandacht gaat uit naar Cleveringa’s protestrede tegen de nazi’s, terwijl zijn latere verzetswerk nog veel riskanter was. Bovendien stond Cleveringa niet alleen. ‘Zonder Telders geen Cleveringa.’…

Lees hier alles over YAL-lidmaatschap en de leden van de Young Academy Leiden.