De mens is de ‘gedachtenleeskampioen’ van de natuur: veel beter dan alle andere levende wezens zijn we in staat om ons voor te stellen wat er in anderen omgaat. Dat komt onder meer door onze verhaalcultuur, denkt Max van Duijn. Promotie op 20 april.

Het aantal internationale organisaties is de afgelopen decennia toegenomen, evenals het aantal steden dat deze organisaties wil aantrekken. Internationale organisaties brengen steden welvaart en een betere reputatie, en ze werken vaak als een magneet voor andere internationale ondernemingen. Rosa Groen…

Dat een sociale angststoornis vaak bij meerdere personen in een familie voorkomt was al bekend. Onderzoek van promovenda Janna Marie Bas-Hoogendam toont nu aan dat sprake is van erfelijke hersenkarakteristieken die samenhangen met sociale angst. Promotie op 14 januari.

Joost Akkermans zocht voor zijn dissertatie naar verbeterpunten voor de delicate foetale laser-chirurgie bij het Tweeling Transfusie Syndroom. Dit syndroom komt in Nederland 60 à 70 keer per jaar voor bij een-eiige tweelingen die één placenta delen. Behandeling is mogelijk maar niet zonder risico’s.…

Op donderdag 15 november organiseert de Universiteit Leiden haar Physics & Astronomy Ladies Day voor vrouwelijke scholieren met een bètaprofiel die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we vijf vrouwelijke onderzoekers aan het woord over…

Bij patiënten met ernstig overgewicht moet de dosering van sommige geneesmiddelen worden verhoogd. Hoeveel precies, dat wist niemand. Ziekenhuisapotheker Jeroen Diepstraten zocht het uit bij patiënten die een maagverkleiningsoperatie ondergingen. Promotie op 13 juni.

In het boek 'Wetten' van de Griekse filosoof Plato gebeuren allerlei dingen die radicaal afwijken van Plato’s eerdere filosofie. Promoverend classica Myrthe Bartels geeft hiervoor een unieke verklaring, en gaat daarmee in tegen de bestaande opvatting onder classici. Promotie op 10 juni.

Ongewenste associaties met seks kunnen afgeleerd worden, maar terugkeren als de omstandigheden veranderen. Daarom moet het afleren in diverse situaties plaatsvinden. Het geneesmiddel D-cycloserine biedt mogelijk uitkomst. Dat ontdekte psychologe Mirte Brom.

Bloedbank Sanquin verzamelt data van elke donatie. Jaarlijks worden ongeveer 720.000 donaties gedaan. ‘Dat resulteert in een enorme berg waardevolle data’, zegt de Leidse promovendus Marieke Vinkenoog.

Fictie slaagt er beter in dan autobiografische non-fictie om de sensatie van gedwongen eenzame gevangenschap invoelbaar te maken. Dat concludeert schrijver en jurist Maarten Asscher in zijn studie 'Het uur der waarheid. Over de gevangenschap als literaire ervaring'. Promotie op 29 oktober.

Een ongehoorzame zoon wordt door zijn ouders meer fysiek aangepakt dan een ongehoorzame dochter. Fysiek straffen leidt op den duur tot agressiever gedrag. Dat blijkt uit het onderzoek van pedagoge Joyce Endendijk van de Universiteit Leiden. Promotie op 21 april.

Onderzoek naar Aziatische planten is zijn levenswerk. Daar komt nu een kroon bovenop: een plant uit de koffiefamilie met zijn naam. Paul Kessler is LUF-bijzonder hoogleraar Botanische tuinen en botanie van zuidoost Azië en als wetenschappelijk directeur verbonden aan de Hortus botanicus. ‘Geheel onverwacht…

Bij pubers die jarenlang zijn buitengesloten door klasgenoten wordt een alarmsysteem in de hersenen sterker geactiveerd op het moment dat ze opnieuw worden buitengesloten. Deze jongeren zijn waarschijnlijk extra gevoelig voor nare sociale ervaringen zoals uitsluiting. Promotie Geert-Jan Will op 4 ju…

Dr. Peter Klinkhamer is bij de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen per 1 november benoemd tot hoogleraar Evolutionaire plantecologie. Klinkhamer was en blijft hoofd van de sectie Plantecologie van het Instituut voor Biologie (IBL).

Marokkaanse Nederlanders reageren verschillend op de bemoeienis van de Marokkaanse overheid met de migrantengemeenschap in Nederland. ‘De in Marokko geboren Marokkanen zijn kritischer vanwege hun eerdere ervaringen.’ Dat concludeert Leids promovenda Merel Kahmann. Promotie 16 april.

Coen Maas laat zien hoe politici de middeleeuwen inzetten als retorisch argument. Dat gebeurt nu, dat gebeurde in de vroegmoderne tijd (ca. 1500-1800). Maas onderzocht hoe mensen in die periode dachten over de middeleeuwen. Daarvoor gebruikte hij onder meer oude handschriften als nieuwe bron. Promotie…

Black Theatre, activistisch theater van en voor zwarte Zuid-Afrikanen, bloeide op onder de apartheid. Maar met de democratisering van Zuid-Afrika heeft deze kunstvorm allerminst aan belang ingeboet, meent Francis Rangoajane. Promotie op 16 november.

We hebben vandaag de dag niet meer alleen oorlogen of burgeroorlogen. Er is eerder sprake van een heuse wereldburgeroorlog, zegt Bashir Azizi, die in april 2020 promoveerde op zijn proefschrift over wereldburgerschap. Inmiddels is de tweede druk van zijn proefschrift verschenen.

Wat eerst de oplossing was, is nu het probleem. Migrantengroepen die banden onderhouden met het land van herkomst. Historica Nadia Bouras onderzocht 50 jaar betrokkenheid van Marokkanen met hun moederland. ‘De migrant zien als individu’, bepleit ze. Promotie 27 november.

De blanke bevolking van het 18e-eeuwse Curaçao minachtte en wantrouwde de zwarte en gekleurde ex-slaven en hun vrijgeboren nakomelingen. Toch vormden die zeker geen gemarginaliseerde en verpauperde groep. Het beeld dat hiervan bestond moet drastisch worden bijgesteld, concludeert Han Jordaan na uitgebreid…

Leren over grenzen van disciplines heen. Daarvoor stond Jos van den Broek tijdens zijn carrière als bijzonder hoogleraar (Bio)medische wetenschapscommunicatie. Met een symposium over dit onderwerp nam hij op vrijdag 27 oktober 2017 afscheid. ‘Ik ga helemaal niet weg, ik blijf gewoon nog.’

Sterrenstelsels groeien omdat hun zwaartekracht vers gas van buiten aantrekt. Om dat proces te kunnen begrijpen kroop sterrenkundige Freeke van de Voort achter de computer en simuleerde het. Ze ontdekte dat zwarte gaten het opslokken van vers gas sterk vermindert. Promotie op 28 maart.

Drs. Richard van Rijn verhelderde met nieuwe technieken een veelgebruikte chemische reactie: het verbranden van koolmonoxide in een autokatalysator. Promotie op 8 mei.

Networks-on-Chips zijn hardware die gebruikt worden om te communiceren tussen de verschillende onderdelen van een microchip. Ze bestaan al meer dan twintig jaar, maar zijn nog niet veelvuldig in gebruik omdat ze te veel stroom verbruiken. Computerwetenschapper Peng Wang probeerde een oplossing te vinden…

De één is gevoeliger voor een depressie dan de ander. Maar wat is de verklaring hiervoor? Klinisch psycholoog Niki Antypa onderzocht hoe de kwetsbaarheid voor een depressie door je cognitie wordt bepaald. Ook vond ze de eerste voorzichtige aanwijzingen voor een behandeling met omega-3-vetzuren. Promotie…

Vanuit het Programmabureau Duurzame Geesteswetenschappen en NWO zullen drie promovendi van de Faculteit Geesteswetenschappen een financiering ontvangen. Doel van de toekenning is het stimuleren van jong talent binnen de geesteswetenschappen.

In zestiende-eeuws Venetië konden schilderijen dezelfde reacties oproepen als mensen; ze werden vereerd en bemind maar ook gehaat en vernield. De Venetianen identificeerden de schilderijen met de afgebeelde mensen zelf. ‘De huidige impact van bijvoorbeeld cartoons is zo misschien beter te begrijpen’,…

Het ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen is een moeilijk proces. Farmaceutisch wetenschapper Xuhan Liu heeft met behulp van kunstmatige intelligentie methoden ontwikkeld die kunnen helpen bij het sneller en goedkoper ontwerpen van medicijnen. Promotie op 15 februari.

Hij speelt zelf piano, maar voert als onderdeel van zijn promotie een compositie op pvc-buizen uit. Componist Paul Craenen (1972) onderzoekt plaats en rol van het lichaam in de muziek. ‘Ik ben geïnteresseerd in wat aan het klankresultaat voorafgaat.’

Patiënten met ernstig overgewicht moeten een andere dosering krijgen van de medicijnen Cefazoline en Midazolam. Dit geldt mogelijk ook voor andere geneesmiddelen zoals antikankermedicijnen en antibiotica. Farmacoloog Margreke Brill van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) pleit voor…

Zeegras, onmisbaar voor onderwaterleven, verdwijnt wereldwijd in zorgwekkend tempo. Andere stroming en golfslag kunnen voor herstel zorgen, maar er is meer onderzoek nodig. Dat concludeert Achmad Adhitya. De promotie kreeg een politiek tintje dankzij zijn stelling en de aanwezigheid van ‘schoonopa’…

Op 30 September 2022 is onze gewaardeerde oud-collega Gerrit Lodder overleden aan de gevolgen van de ziekte van Parkinson. Hij laat zijn echtgenote Adry, zijn zonen Gert-Jan en Michiel, zijn schoondochters Annerieke en Manyana en kleinkinderen Annelot en Gijs in verslagenheid, maar ook in de wetenschap…

Vaders en moeders voeden jonge kinderen anders op. Moeders corrigeren kinderen bijvoorbeeld sneller en vaker bij ongehoorzaam gedrag. Dat blijkt uit het onderzoek van Liesbeth Hallers-Haalboom. Promotie 7 oktober.

Hoe geeft audiovisueel materiaal de identiteit van een volk vorm, als dat volk geen eigen land heeft en wordt onderdrukt? Bahar Simsek verdiepte zich in het effect van film op de Koerdische identiteit. Promotie op 4 mei.

Dove en slechthorende jongeren groeien vaak op in een horende omgeving. Heeft dit gevolgen voor hun sociaal-emotioneel functioneren? Maartje Kouwenberg (Ontwikkelings- en Onderwijspsychologie) concludeert dat het niet zo zwart-wit ligt. Promotie op 18 april 2013.

Prof.dr. Arjen Doelman is per 1 februari 2009 bij de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen benoemd tot hoogleraar Toegepaste analyse. Hij wordt verbonden aan het Mathematisch Instituut.

Tot nu toe verliepen processen van het maken van ‘dunne films’ – met toepassingen in bijvoorbeeld smartphones en zonnebrillen - volgens de ‘trial and error’-methode. Vincent Fokkema van het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde heeft nu een uniek instrument ontwikkeld waarmee de processen…

Bij het focussen van aandacht spelen de neurotransmitters noradrenaline en acetylcholine een belangrijke rol. Deze vondst van psycholoog Stephen Brown biedt aanknopingspunten voor verder onderzoek naar hoe gerichte aandacht tot stand komt. Promotie 16 juni.

Uit de Panama Papers en Paradise Papers blijkt dat bedrijven en individuen op grote schaal belasting ontwijken. Wereldwijde belastingafspraken kunnen daar een stokje voor steken. Maar een verdrag dat de problematiek bij de oorzaak aanpakt is voorlopig onhaalbaar, verwacht jurist Dirk Broekhuijsen. Promotie…

Kalsang Gurung is de eerste Tibetaan die in Leiden promoveert. Hij deed onderzoek naar de verhalen over Shenrab Miwo, de stichter van de religie bön. Gurung toont aan dat deze verhalen geen historische werkelijkheid weerspiegelen. Promotie op 31 mei.

‘Toegepast biomedisch onderzoek zou moeten bijdragen aan verbetering van de kwaliteit van leven van de patiënt.’ Dat is een van de stellingen bij het proefschrift van Ilse Haisma. Promotie op 28 maart. Wat opvalt in de stelling van Ilse Haisma is wat er niet staat, namelijk dat toegepast medisch onderzoek…

In de overgang van de achttiende naar de negentiende eeuw werden bestuur en organisatie van Nederland ingrijpend vernieuwd. Onderdeel van deze vernieuwing waren hervormingen op het gebied van taal en onderwijs. Op basis van rapporten van de onderwijsinspectie, pedagogische literatuur en schoolboeken…

Zoals geologen aardbevingen bestuderen om meer te weten te komen over het binnenste van de aarde, kijken sterrenkundigen naar sterbevingen. Maarten van Hoven deed onderzoek naar trillingen van magnetars, neutronensterren met een extreem sterk magnetisch veld. En ontdekte dat het standaardmodel dat astronomen…

De opkomst van het schrift heeft het gebruik van tekens nooit kunnen verdringen. Dat blijkt uit onderzoek van Kyra van der Moezel naar de aard en betekenis van oud-Egyptische merktekens. Promotie op 7 september.

Potentiële medicijnen die veelbelovend lijken in het laboratorium, maar in een persoon helemaal niet blijken te werken: ze kosten de industrie ontzettend veel tijd en geld. Daarom richt Indira Nederpelt zich in haar promotie op een efficiëntere zoektocht naar medicijnen, door de kinetiek van een potentieel…

Met de komst van socialemediakanalen als Twitter, Facebook en Instagram is het makkelijker dan ooit om informatie met elkaar te delen. Ook desinformatie. Tijdens zijn promotie ontwikkelde informaticus Xueqin Chen een nieuwe manier om nepnieuws te herkennen en te voorspellen hoe berichten zich binnen…

Als mishandelende moeders huilende baby’s horen, reageert hun autonome zenuwstelsel niet sterk, blijkt uit onderzoek van Sophie Reijman, promovenda bij Algemene en Gezinspedagogiek. Wellicht biedt deze vinding aanknopingspunten om kindermishandeling terug te dringen. Promotie 16 december.

Het Europese PhD-programma Algant is een belangrijke stimulans voor de internationale samenwerking tussen wiskundigen. De meerderheid van de deelnemers heeft een Leidse promotor. De Vietnamese wiskundige Dung is de eerste die promoveert. Hij keert terug naar Vietnam met een missie.

Het succes van de Nederlandse radioastronomie in de vorige eeuw was voor een groot deel de verdienste van de Leidse astronoom Jan Hendrik Oort. Hij maakte slim gebruik van de naoorlogse omstandigheden. Historica Astrid Elbers bracht die gouden periode in kaart.

Planten die groeien in streeppatronen aan de rand van woestijnen, plankton dat op de bodem blijft leven of juist trilt in het water, en melanomen die zich door het lichaam gaan verspreiden. Wiskundige Lotte Sewalt ontdekte de overeenkomsten tussen deze drie systemen. Promotie op 8 september.