Maartje van den Heuvel, conservator fotografie van de Leidse Universiteitsbibliotheek heeft de Gouden Tulp 2013 gewonnen voor het beste non-fictieboek van 2012 samen met journalist Tracy Metz. De jury prees hun boek ‘Zoet & Zout’ als de ‘ideale combinatie van tekst en beeld’.

Voor het eerst hebben internationale onderzoekers het netwerk van bacteriën op koraalriffen breed in kaart gebracht. Ze publiceren erover in Nature Communications (9 april). Tot de auteurs horen bijzonder hoogleraar Nicole de Voogd (Naturalis Biodiversity Center & Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden)…

Van museaal verzamelen tot kunstmatige intelligentie. De Universiteit Leiden heeft acht onderzoeksprogramma’s geselecteerd die een extra financiële stimulans krijgen.

Luchtvervuiling, giftige stoffen en bacteriën. Hoogleraar analytische biowetenschappen Thomas Hankemeier gaat onderzoeken welke invloed mogelijke ziekteverwekkers op een mensenleven hebben. Dat doet hij met de net nieuwe Exposome-scan, vertelt hij in het Leidsch Dagblad.

De Duitse Sea-Watch kapitein Carola Rackete negeerde het verbod om aan te meren in Italiaanse wateren. Het leidde tot de arrestatie en later ook weer vrijlating van kapitein Rackete. Eugenio Cusumano, docent internationale betrekkingen, geeft uitleg bij deze situatie in de Volkskrant.

Universitair docent ruimterecht Tanja Masson-Zwaan was te gast bij Radio Weetlust van de Leidse radiozender Sleutelstad FM. Ze sprak daar onder meer over van wie de maan eigenlijk is en waarom we er allemaal zo graag heen willen.

Martijn Manders doet onderzoek naar het gezonken VOC-schip De Rooswijk. Tirzah Schnater van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen maakte deze indrukwekkende reportage over het werk van de onderwaterarcheoloog.

Twee promoties op 9 juni van gedragsbioloog Errol Neo en geluidsdeskunige Özkan Sertlek, betreffen het meten van geluid in de Noordzee, en de schade die geluid kan veroorzaken aan onderwaterdieren en hun leefmilieu, zoals vissen. Nog te weinig is bekend in welke mate door mensen veroorzaakt lawaai funest…

Festival

Inspiratiesessies

Lezing

Nu de Nijl uit zijn oevers is getreden zijn veel piramides en andere oudheden in Noord-Soedan niet meer veilig. Het water van de rivier overstroomt nu de oude hoofdstad Meroë. Archeoloog Tomomi Fushiya bespreekt de situatie in Trouw.

Een Leidse ontdekking helpt om van CO2 aardgas te maken én om duurzame energie op te slaan. Onderzoek van professor Marc Koper en promovenda Jing Shen maakt duidelijk hoe dit proces goedkoop en controleerbaar kan verlopen. Nature Communications 1 september 2015.

De Olympische medaille van Boudewijn Röell, een antieke skiff en foto’s van roemruchte rituelen. Asopos de Vliet - ook de roeiclub van prinses Beatrix - viert haar 55e jaar met een lustrumexpositie in de Oude UB. Te zien van 1 november t/m 26 januari.

Speciale watertappunten installeren in universiteitsgebouwen, dat lijkt niet nodig. Toch heeft het zin: elke kraan hier betekent ook een kraan in een ontwikkelingsland. Door de 35 watertappunten die de Universiteit Leiden installeert, heeft de sloppenwijk Madoya in Nairobi straks schoon drinkwater.…

Onderzoekers van Biomon hebben met behulp van DNA-technieken veertig verschillende soorten vissen in de Dommel gedetecteerd. De techniek is in staat meer soorten waar te nemen dan conventionele manieren van meten.

Om de technologie voor de energietransitie te kunnen verbeteren, is het essentieel om het proces van elektrochemische reacties goed te begrijpen. Brandstofcelauto's bijvoorbeeld, rijden op van waterstof geproduceerd door de elektrolyse van water. Mariana Monteiro deed fundamenteel onderzoek naar dit…

De stijging van de CO2 concentratie in de lucht neemt gestaag toe, met alle gevolgen van dien. Naast alle organisaties die zich bezig houden met het verminderen van de CO2 concentratie werkt de Universiteit Leiden op drie verschillende manieren aan het vergaren van fundamentele kennis met betrekking…

Op donderdag 3 november viert de Universiteit Leiden de officiële onthulling van twee muurformules in de Leidse binnenstad. De wet van Snellius en de formule voor de Lorentzkracht schitteren vanaf nu op twee muren in het historische centrum. Ze zijn onderdeel van een project om ruim tien baanbrekende…

Bevers hadden duizenden jaren een grote invloed op het Nederlandse ecosysteem en de mensen die daarin leefden. Dat blijkt uit onderzoek van archeoloog Nathalie Brusgaard.

Het gaat niet goed met de biodiversiteit in Nederland. Hoogleraar Natuurlijk Kapitaal Koos Biesmeijer combineert onderzoek met praktische adviezen: van het vergroenen van industrieterreinen tot oplossingen die geïnspireerd zijn op de hightech-natuur. Oratie op 9 maart.

Vanaf nu is te meten hoeveel plasticdeeltjes er in ons eten zitten. Chinese wetenschappers en de Leidse hoogleraar Willie Peijnenburg pasten de methode die ze ontwikkelden meteen toe in sla en tarwe. Hun resultaten staan 20 januari in Nature Nanotechnology.

Kikkers wegen informatiestromen af om in te schatten hoe ze moeten reageren op rivalen. Dat ontdekte de Leidse bioloog Wouter Halfwerk. Hij publiceerde hierover in het tijdschrift Current Biology.

Verschillende media schreven afgelopen week over het onderzoek van o.a. Thijs Bosker, universitair hoofddocent Milieuwetenschappen. Uit dat onderzoek bleek dat walvissen in de buurt van Auckland in Nieuw-Zeeland zo'n 3 miljoen deeltjes microplastic per dag eten.

Van 19 tot 21 juni vindt de ‘Third International Conference on Environmental Peacebuilding’ plaats in Wijnhaven Den Haag. Tijdens deze conferentie zullen ruim 400 deelnemers van over de hele wereld meepraten over de verbanden tussen het milieu en gewapende conflicten.

Het nieuwe seizoen lezingen van het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Leiden (NGL) is afgetrapt op 15 oktober 2015 met een lezing van Dr. Dennis Hetterscheid. In zijn lezing bespreekt Hetterscheid duurzame alternatieven voor fossiele brandstoffen en vraagt hij zich af hoe de energieconsumptie verlegd…

Met de opening van Wijnhaven heeft de Universiteit Leiden drie locaties in Den Haag. Fotograaf Nicole Romijn heeft het bouwproces van het voormalig ministeriegebouw van begin tot eind vastgelegd. Het resultaat is te bewonderen bij de foto-expositie Wijnhavengebouw in de Oude UB – een stukje Den Haag…

Hoe kunnen dure en zeldzame materialen beter worden gebruikt om schonere brandstof goedkoper te produceren? Onder leiding van Marc Koper, hoogleraar katalyse en oppervlaktechemie, publiceren internationale teams van wetenschappers 3 publicaties in Nature Communications.

Bio-energie met koolstofafvang en -opslag is een veelbelovende methode om CO2 uit de atmosfeer te halen en tegelijkertijd energie op te wekken. Maar deze methode is controversieel, omdat er veel grond en water voor nodig is.

Europa kan haar consumptieniveau alleen handhaven door structureel gebruik te maken van hulpbronnen van elders. Dat is de conclusie van een artikel begin september gepubliceerd in het prestigieuze tijdschrift Global Environmental Change. Leidse wetenschappers coördineerden het onderzoek.

In een volle collegezaal C1 trapte de faculteit W&N op dinsdag 5 september het nieuwe academische jaar af. Het thema, evenals bij de universitaire opening een dag ervoor: duurzaamheid.

Een team onderzoekers is erin geslaagd de meest natuurlijk huidcrème die er bestaat, na te maken. Met behulp van de DUBBLE bundellijnen (Dutch Belgian Beamline) bij de European Synchrotron Radiation Facility (ESRF) in Grenoble waren de onderzoekers in staat de samenstelling en de structuur van vernix…

Metingen aan een supergeleider laten een scherpe overgang zien tussen een gewoon metaal en een zogeheten 'vreemd' metaal. Maar wat pas echt vreemd is: de overgang verliest die scherpte weer als de temperatuur daalt. Theoretisch natuurkundige Jan Zaanen, een van de auteurs van een Science-artikel: 'We…

Een schepje water door de DNA-scanner en voilà: je weet precies welke dieren en planten er in een slootje leven. Goed, zo simpel is het nu nog niet, maar volgens promovendus Kevin Beentjes (Instituut Biologie Leiden en Naturalis) kunnen we DNA-technieken nu al inzetten om de kwaliteit van zoetwater…

We weten het nu wel: stikstof is slecht voor de natuur. En het zorgt voor boze boeren, gedupeerde bouwers en gefrustreerde natuurbeheerders. Toch is dat nog niet alles, schrijven hoogleraren Jan Willem Erisman en Wim de Vries (Wageningen University & Research) in hun boek Stikstof – De sluipende effecten…

Gewapend met een zonnebril, een dikke laag zonnebrand en meerdere flesjes water zijn ruim 3300 studenten aan hun introductieweek begonnen. De start van de 55ste EL CID bleek uitgerekend de warmste dag van het jaar te zijn.

Stel dat wij kunnen wat groene planten kunnen: fotosynthese. Dan zouden we onze enorme energiebehoefte kunnen stillen met diepgroene waterstof en klimaatneutrale biodiesel. De afgelopen decennia werkten wetenschappers er volop aan. Chemicus Chengyu Liu promoveert 8 juni op weer een stap die kunstmatige…

Hoe kan je iets zien dat onzichtbaar is? Nou, met Euclid! Deze toekomstige ESA-telescoop gaat de structuur van het heelal in kaart brengen en zal ons meer leren over de onzichtbare donkere materie en donkere energie. Wetenschappelijk coördinator van Euclid en Leids sterrenkundige Henk Hoekstra legt…

Vogel, vlinder, vis: het onderscheid tussen de verschillende diersoorten lijkt voor de gemiddelde moderne mens kraakhelder. Toch is over deze indelingen vaak eeuwenlang gediscussieerd. In haar proefschrift laat Didi van Trijp zien hoe natuuronderzoekers in de achttiende eeuw probeerden te bepalen wat…

Planten die groeien in streeppatronen aan de rand van woestijnen, plankton dat op de bodem blijft leven of juist trilt in het water, en melanomen die zich door het lichaam gaan verspreiden. Wiskundige Lotte Sewalt ontdekte de overeenkomsten tussen deze drie systemen. Promotie op 8 september.

Ze loopt al zeven jaar met het idee rond, nu kan milieuwetenschapper en conservatiebioloog Kat Stewart er eindelijk mee aan de slag. Ze krijgt van NWO een Vidi-subsidie om uit te zoeken hoe je met DNA uit wat water van alles kunt ophelderen over invasieve soorten en hun invloed op oorspronkelijke po…

Een perfect schip is licht en slank voor snelheid, maar moet ook sterk en stabiel zijn om veilig te varen. Door deze en andere tegenstrijdige eisen is het zelfs met een supercomputer lastig om het perfecte ontwerp te vinden. Computerwetenschapper Roy de Winter ontwikkelde een algoritme dat helpt om…

In de AD-rubriek de 'Zomeruniversiteit' vertellen de knapste koppen van Nederland over de ontwikkelingen in hun vakgebied. Deze week was de beurt aan hoogleraar Moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck.

Begin dit jaar verkoos het publiek milieuwetenschapper Paul Behrens tot Ontdekker van het Jaar 2018. Behrens is een interdisciplinaire wetenschapper die onze impact op de aarde wil begrijpen. ‘Helaas doen we niet genoeg. Er zijn enorme veranderingen aan de gang en de tijd dringt om het ergste te voo…

Tien wetenschappers van de Universiteit Leiden krijgen een Starting Grant van de Europese onderzoeksraad. Met deze subsidie kunnen onderzoekers hun eigen project lanceren, een eigen onderzoeksteam vormen en hun beste ideeën uitvoeren.

De Universiteit Leiden kan van start met de bouw van 300 studentenwoningen en 500 overige woningen in het Leiden Bio Science Park.

Een team van astronomen, onder leiding van de Leidse astronoom Isabel Aleman, heeft voor het eerst een molecuul gevonden dat nodig is voor het ontstaan van water in planetaire nevels. Het onderzoek is op 17 juni gepubliceerd in het tijdschrift Astronomy & Astrophysics.