Sluit aan bij onze Liveable Planet community! Elke maand organiseren we een lunchbijeenkomst. Iedereen van de Universiteit Leiden die iets met duurzaamheid doet, is welkom om elkaar te inspireren en mooie samenwerkingen op te bouwen.

In de grote gaswolken rondom jonge sterren vinden onder extreme omstandigheden chemische reacties plaats. Daarbij ontstaan zowel kleine moleculen, zoals water en keukenzout, als grote, complexe moleculen die kunnen fungeren als bouwstenen van het leven. Deze astrochemie onderzoeken we in Leiden met…

High-angular-resolution observations of the circumstellar material have uncovered numerous and very diverse substructures in protoplanetary discs, raising the question of whether they are caused by forming planets or other mechanisms.

Wetenschappers bij de Leidse Sterrewacht onderzoeken de oorsprong van sterren en hun planetenstelsels. Ze detecteren en karakteriseren planeten rondom andere sterren (exoplaneten). Ze onderzoeken hoe sterren en planeten ontstaan. En ze volgen moleculen van interstellaire wolken tot planetenstelsels…

Promotor: I. Snellen, Co-Promotor: M. Kenworthy

This thesis discusses the physical and chemical processes than influence the composition of forming planets.

To address the fundamental questions of how life on Earth emerged and how common life may be in the Universe, it is crucial to know the chemical composition of the planet-forming material.

Low-mass main-sequence stars like our Sun are continuous sources of outflowing hot magnetised plasma. In the case of the Sun, this is known as the solar wind, whereas for other stars they are called stellar winds.

Promotor: Prof.dr. G.R. de Snoo, Co-promotor: R. Heijungs

Promotores: Prof.dr. E.F. van Dishoeck, Prof.dr. C.P. Dullemond

The focus of this thesis is how stars like our Sun and planets like Jupiter, Saturn, and Earth are formed.

This thesis takes steps toward understanding the interaction between gas-phase and solid-state molecules in star- and planet-forming regions.

Planets are formed in disks of gas and dust around young stars.

The formation of stars and planets happens over multiple scales, which can interact. In particular, planet formation happens in the dense, complex environment of star forming regions.

Walsh

This thesis focusses on the temperature structure in protoplanetary disks. The relation between structures seen in the dust and gas-phase molecules is investigated.

Is er in een planeetvormende schijf al water aanwezig voordat rotsachtige planeten ontstaan? Daar heeft de James Webb Space Telescope misschien bewijs voor gevonden. De ruimtetelescoop heeft voor het eerst water waargenomen in de binnenste schijf rond een jonge ster waar op grotere afstand al reuzenplaneten…

Astronoom Ignas Snellen besprak in Nature de opzienbarende ontdekking van zijn internationale collega's: een dwergster met zeven, op de Aarde lijkende planeten eromheen. Mogelijk zijn de omstandigheden er geschikt voor leven. Ook diverse media vroegen Snellen om commentaar.

Het is in theorie mogelijk dat er leefbare planeten bestaan rond pulsars, snel ronddraaiende neutronenesterren. Zulke planeten moeten een enorm dikke atmosfeer hebben die de dodelijke röntgenstralen en de hoge-energiedeeltjes van een pulsar omzet in warmte. Dat stellen de Leidse Sterrewacht-astronoom…

Noorderlicht, sterrenwinden en exoplaneten. Daarom draaide het promotieonderzoek van astronoom Rob Kavanagh. Hij ontwikkelde wiskundige modellen om de interacties tussen exoplaneten en sterrenwinden beter te begrijpen en kenmerken van exoplaneten in kaart te brengen. Kavanagh promoveert op 15 novemb…

Langs ruimtepuin vlakbij huis gaan we steeds verder, tot we uitkijken over waaiers van sterrenstelsels. Gewoonlijk maken schoolklassen deze reis, in het mobiele planetarium dat op school komt. Vandaag mag iedereen mee, gewoon vanaf de bank. Je mag al je vragen stellen: 'Als het heelal geen centrum heeft,…

Sinds de ontdekking van planeten rondom andere sterren dan de zon, beseffen astronomen dat het heelal krioelt van de exotische werelden. Wetenschapsjournalist George van Hal bespreekt in de Volkskrant de meest bijzondere en extreme bestemmingen in de kosmos en de lessen die astronomen als de Leidse…

Planeten in andere zonnestelsels bevatten waardevolle informatie over het ontstaan van planeten en leven. Promovenda Yapeng Zhang heeft hun atmosferen bestudeerd door te kijken naar hun kleinste onderdelen: isotopen. Met haar onderzoek hoopt ze te ontdekken wat ons eigen zonnestelsel uniek maakt.

Wetenschappers onder leiding van Leids astronoom Sebastiaan Haffert hebben een afbeelding gemaakt van twee planeten die als een stofzuiger een spoor trekken in de planeetvormende schijf rond een jonge ster. Het is pas het tweede keer dat het gelukt is een meervoudig exoplaneetsysteem direct te fotog…

Astronomen, onder leiding van Nienke van der Marel, hebben met de ALMA telescoop de sterkste aanwijzing tot nu toe gevonden dat in de schijven van gas en stof rond vier jonge sterren recent planeten zijn ontstaan. Publicatie in Astronomy & Astrophysics.

Van het binnenste van Jupiter tot de atmosfeer van exoplaneten: sterrenkundige Yamila Miguel onderzoekt het, en probeert een brug te slaan tussen deze twee velden. In een interview met de New Scientist vertelt ze over haar werk.

Al sinds de oprichting van de universiteit in 1575 staat de filosofie in Leiden voor openheid, dialoog en vergelijking van perspectieven. In lijn met die traditie is het logisch om ook de gangbare zelfdefinitie van de filosofie ter discussie te stellen. Is filosofie het exclusieve voorrecht van een…

This thesis addresses the chemical processes that determine the compositions of giant planet atmospheres.

In de zoektocht naar planeten buiten ons eigen zonnestelsel hebben astronomen van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) een interessante ontdekking gedaan: op 35 miljoen lichtjaar van de aarde ontdekten ze vijf veelbelovende exoplaneten. ‘Dit is weer een nieuwe mijlpaal,’ zegt expert Ignas Snellen…

Er wordt een expertise groep voor de Atacama Large Millimeter / Submillimeter Array (ALMA) gehuisvest in de Sterrewacht van Leiden. Hiermee is een bedrag is gemoeid van 0,5 miljoen euro per jaar.

Hoe steekt de relatie tussen mens en natuur in elkaar? En hoe kunnen we die gebruiken om klimaatproblemen aan te pakken? In de Master Honours Class ‘Planet in Peril’ benaderen studenten klimaatproblematiek vanuit de geesteswetenschappen. ‘Het is niet altijd zo eenzijdig als het lijkt.’

Sterrenkundigen onder leiding van John Tobin hebben dankzij nieuwe waarnemingen, verricht met de Amerikaanse Very Large Array-radiotelescoop (VLA), meer inzicht verkregen in het geboorteproces van meervoudige sterren.

The work presented in this thesis is based on ALMA surveys of protoplanetary disks in three star-forming regions: Lupus, OMC-2, and NGC 2024.

De manier waarop weeromstandigheden ontstaan is op andere planeten natuurkundig gezien hetzelfde als op de aarde. Toch regent het op andere planeten geen water. Dat komt omdat de omstandigheden daar heel anders zijn. Hoogleraar Observationele Astrofysica Ignas Snellen en Universitair docent Yamila Miguel…

Het onderzoeksproject van Prof.Dr. Arjen Doelman ‘Adaptive Semi-Strong Ecosystem Dynamics’ is geselecteerd voor financiering als een van de 7 onderzoeksprojecten binnen het programma Mathematics of Planet Earth (MPE) van NWO.

Hoogleraar Ewine van Dishoeck heeft met een internationaal team van collega's een overzichtsartikel geschreven over alles wat we dankzij ruimtetelescoop Herschel weten over water in de interstellaire ruimte. Het artikel in het vakblad Astronomy & Astrophysics zet bestaande kennis op een rij en bevat…

This thesis examines the link between simple molecules and the underlying structure and chemistry within protoplanetary disks - the birthplaces of planets.

Diverse types of exoplanets such as gas giants on close-in orbits (hot Jupiters) and young massive giants on wide orbits (super Jupiters), with no analogs in the Solar System, pose challenges but also opportunities to our understanding of planet formation and evolution.

Promotor: Prof.dr. A.G.G.M. Tielens, Prof.dr. C. Dominik (UvA)

My work focuses on a class of astronomical objects called protoplanetary disks.

To study how planetary systems come into existence we study much younger systems still in formation.

Dishoeck

Sterrenkundigen hebben met de Herschel-ruimtetelescoop voor het eerst koude waterdamp gevonden in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. Dit duidt erop dat deze schijf grote hoeveelheden water bevat. In het heelal zijn wellicht veel meer planeten met water. Het onderzoeksteam van de Leidse…

Hoe kom je van een immens grote gaswolk ergens in het heelal tot een ster met planeten? Onderzoek van promovendus Sterrenkunde Martijn van Gelder werpt meer licht op de vroegste fases van dit proces. Hij promoveert op 24 november.