De nieuwste generatie kunstmatige intelligentie, artificial intelligence (AI), kan met natuurlijk taalgebruik complexe vragen en opdrachten beantwoorden. Eind 2022 lanceerde OpenAI de chatbot ChatGPT. De toepassing van ChatGPT heeft gezorgd voor een hype die veel mensen in het onderwijs bezighoudt.…

Het onderzoek van Marloes van Moort richt zich op validatieprocessen in de context van begrijpend lezen. De resultaten laten zien dat lezers tijdens het lezen tekstuele informatie ‘toetsen’ aan informatie uit de tekst én uit hun eigen kennis. Het onderzoek levert een belangrijke bijdrage aan verdere…

Het lukte David Versluis om een babydarm virtueel na te bootsen. Dat is belangrijk voor onderzoek naar verbeteringen in kunstmelk. Zulk onderzoek vindt nu vooral aan de hand van poepluiers plaats, en dat werkt niet optimaal. Versluis promoveert 23 april.

De Leidse natuurkundigen Alexandre Morin en Samadarshi Maity bestuderen zelforganisatie en flocking-verschijnselen. Ze werpen licht op zwermgedrag, wat helpt om te begrijpen hoe het kan dat vogels in een zwerm niet botsen. Met plastic microkralen creëerden ze een experimentele opstelling en ze ontwikkelden…

supercomputer ALICE is uitgebreid. Hierdoor kunnen onderzoekers en studenten met zwaardere modellen werken. Van onderzoek naar taal tot scans van hersenactiviteiten, de uitbreiding is goed nieuws voor uiteenlopende onderzoekers.

Niet alleen donkere materie, maar ook gewone materie en donkere energie worden gevolgd in de grootste kosmologische computersimulatie ooit. In de FLAMINGO-simulatie zie je over de loop van miljarden jaren virtuele sterrenstelsels en clusters van sterrenstelsels ontstaan. Dat is geen makkelijke klus:…

Waterkrachtcentrales hoeven niet funest te zijn voor vissers en natuur. Dan moeten we nieuwe dammen strategischer plaatsen, maar ook sommige bestaande dammen aanpassen of zelfs verwijderen. Dat lieten Valerio Barbarossa en Rafael Schmitt zien met een computermodel van het Aziatische Mekong-bekken.

Een samenwerking tussen taalkundigen, geografen en antropologen moet duidelijk maken hoe talen zich gedurende duizenden jaren hebben verspreid door Zuid-Amerika. Universitair hoofddocent Rik van Gijn is verantwoordelijk voor de taalkundige kant van dit NWO-project.

Leidse onderzoekers hebben een nieuw model ontwikkeld om immunotherapie tegen kanker te verbeteren. Met een 3D-printer creëren ze mini-tumoren in een omgeving die lijkt op menselijk weefsel. Ook ontwikkelden ze een manier om in real-time te volgen wat er tijdens tests in deze mini-tumoren gebeurt.

Drie Leidse wetenschappers ontvangen een prestigieuze Vici-beurs. Dat maakte de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) dinsdag bekend. Het gaat om twee onderzoekers aan de Universiteit Leiden en één onderzoeker die verbonden is aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)…

Elektrische binnenoorprothesen zoals Cochleaire Implantaten (CI's) helpen dove en ernstig slechthorende personen om veel van hun communicatiemogelijkheden terug te krijgen. De prestaties van CI's in sociale omgevingen zijn echter niet optimaal. Het nieuwe project "Machine learning To Enhance teMPoral…

Onderwijs

AI kan elke dag meer dan de dag ervoor, maar niemand kan uitleggen hoe AI precies doet wat het doet. In het nieuwe televisieprogramma 'We gaan er allemaal aan' onderzoekt Valerio Zeno verschillende rampscenario’s waardoor de mensheid ten onder kan gaan.

Zeg je Nederlandse politiek, dan zeg je polderen. In de Volkskrant geeft hoogleraar Henk te Velde zijn visie op de hang naar consensus.

Met statistische modellen geeft Marta Fiocco artsen meer zekerheid. Bijvoorbeeld over de overlevingskans van kankerpatiënten. Of over de beste dosis bij een chemotherapie. ‘Je wilt kanker bestrijden, maar niet met meer gif dan nodig is’, zegt ze in Leidraad.

ICT, Onderwijs

Ernstigere droogtes die ook langer zullen aanhouden: het wordt vooral een probleem voor geïrrigeerde landbouwgrond. Gemengde bossen met een verscheidenheid aan plantensoorten zijn het minst kwetsbaar. Dit ontdekte milieuwetenschapper Qi Chen. Zij vergeleek de effecten van droogte op verschillende ecosystemen…

Lezing

Wiskunde en Natuurwetenschappen

In de bieb in Leiden neemt publiekstrekker Francine Oomen de belangstellenden mee op ontdekkingsreis in ‘Hoe overleven we’. Twee Leidse bachelorstudenten presenteren hun klinisch psychologische inzichten over de karakters en situaties in haar eerste boek voor volwassenen. Onderzoeker gaat in op de onthulling…

Na een gebroken nacht verergeren de klachten van mensen aan suïcide denken. Dat ondekten psychologen Liia Kivelä en Niki Antypa in hun onderzoek naar de korte termijn-risicofactoren van zelfdoding. Slaapproblemen aanpakken speelt volgens hen een cruciale rol spelen in suïcidepreventie.

Onderzoekers en beleidsmakers bespraken de belangrijke kwesties op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI) tijdens de SAILS-conferentie The Future of AI is Here (and Guess What … it’s Human). Waar liggen de kansen en wat zijn de gevaren?

Een internationaal team van astronomen heeft het eerste ‘chemische profiel’ van de atmosfeer van een exoplaneet onthuld. Het team, waaronder de Leidse sterrenkundig Yamila Miguel en provenda Amy Louca, maakten het profiel met de zogeheten Early Release Science-data van de James Webb Space Telescope.…

Vanaf woensdag 13 juli 2022 zal Leiden 4 dagen lang het Europees wetenschappelijke middelpunt zijn met het grootste interdisciplinaire congres van Europa, het EuroScience Open Forum (ESOF). We spreken met Marja Spierenburg, hoogleraar Anthropology of Sustainability and Livelihood. Naast keynote speaker…

Nederland en China kunnen van elkaar leren slimmer om te gaan met afvalwater uit huishoudens en veeteelt. Leidse, Wageningse en Chinese wetenschappers gaan samen met betrokkenen werken aan haalbare oplossingen die milieu, gezondheid en economie vooruit helpen.

Medisch psycholoog Willeke Kitselaar ontwikkelde op basis van een grote medische database een model dat helpt patiënten met aanhoudende lichamelijk klachten eerder te voorspellen. ‘Ik raad huisartsen ook aan in een vroeger stadium een vragenlijst af te nemen over zowel fysieke als mentale klachten.’…

Protonentherapie is een nieuwe manier om kanker te behandelen waarbij de bestralingsdoses preciezer worden afgegeven. Dit zorgt voor minder schade aan omliggend weefsel en minder bijwerkingen. Prof. dr. Marco van Vulpen is medisch directeur van HollandPTC in Delft waar wordt onderzocht wat de maatschappelijke…

De één ontdekte dat slagaderverkalking op een auto-immuunziekte lijkt, de ander ontwikkelde een systeem dat gaat helpen bij de zoektocht naar nieuwe medicijnen. Zowel Marie Depuydt als Jurren de Groot ontvingen daarom op dinsdagavond 4 juni een Krijn Rietveld Memorial Innovation Award.

Voor elke patiënt het juiste geneesmiddel in de juiste dosering, dat is iets waar de medische wetenschap naar streeft. ‘Personalised medicine’ noem je dat. Maar er is veel onderzoek voor nodig met patiëntgegevens. En die liggen, onder andere door de privacywetgeving, niet voor het oprapen. Onderzoekers…

Maar liefst zeven eerstejaarsstudenten van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen zijn als jonge talenten in de prijzen gevallen. Daarnaast lauwerde de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen ook drie masterstudenten en een Sterrenkundeproject tijdens een bruisende uitreikingsmiddag…

Hoe helpen demonstratie-experimenten in de klas leerlingen om te leren chemisch redeneren? Dat onderzocht Marie-Jetta den Otter, promovendus bij het ICLON. Zij verdedigt haar proefschrift op 6 december.

Een team van Europese astronomen heeft een weersysteem op basis van silicaat gevonden op een wollige gasplaneet rond de ster WASP-107. Het is voor het eerst dat astronomen zandwolken en -regen vinden. Ze concluderen bovendien dat de temperatuur dieper in de atmosfeer snel stijgt. 'De aanwezigheid van…

Sinds 8 januari is Sarah Wolff hoogleraar International Studies en Global Politics. Tijd voor een korte kennismaking over haar vakgebied en academische interesses.

De relevantie van inclusieve communicatie in deze tijd van globalisering, internationalisering en wereldwijde migratie is groot omdat nagenoeg iedereen met mensen uit verschillende landen en van verschillende religies te maken heeft. Nu worden mensen met een andere achtergrond nog vaak ‘culturalistisch’…

Vijf projecten met een Leidse hoofdaanvrager krijgen een Open Science Fund-subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.

De ontdekking van een planeet die veel te groot is voor zijn zon tart de modellen over de vorming van zonnestelsels en planeten. In een artikel in Science rapporteren onderzoekers, onder wie Yamila Miguel van de Sterrewacht, de ontdekking van een planeet die meer dan dertien keer zo zwaar is als de…

In de Volkskrant stelt Susanne Kamerling, associate fellow bij het ISGA, dat met Poetins invasie in Oekraïne ook het strategisch partnerschap tussen Rusland en China wordt getest.

Moderne mensen en neanderthalers leefden in Frankrijk en Noord-Spanje mogelijk tot 2.900 jaar naast elkaar totdat de neanderthalers verdwenen. Dat schrijven archeologen van de Universiteit Leiden en Cambridge University in een nieuwe publicatie in Scientific Reports.

Weleens gehoord van conversationele kunstmatige intelligentie (AI)? Iedereen die wel eens met Siri of Alexa communiceert, kent deze technologie. We gebruiken conversationele AI tegenwoordig dagelijks en het wordt steeds belangrijker in dienstverlening en verkoop. Een consortium van Nederlandse wetenschappers…

SAILS hield samen met CAIRELab, het AI-expertisecentrum van het LUMC, een bijeenkomst waar zorgprofessionals en computerwetenschappers elkaar ontmoetten. De ontmoeting bleek vruchtbare aarde voor het ontstaan van samenwerkingen.

De uitdrukking ‘zingen als een nachtegaal’ moet misschien wel letterlijker worden genomen dan gedacht. Gedragsbioloog Verena Ohms toont in haar promotieonderzoek aan dat menselijke spraak en vogelzang meer overeenkomsten hebben dan eerst werd aangenomen. Ohms promoveert dinsdag 3 mei.

De financiële sector, productieprocessen en voedselketens. Niet bepaald onderwerpen waar de gemiddelde natuurkundige zich mee bezighoudt, maar wel voor nieuwe hoogleraar Diego Garlaschelli. De rode draad? Complexe netwerken.

Om onze gebouwen en steden duurzamer te maken, is het belangrijk om eerst te begrijpen waar ze van gemaakt zijn. Industrieel ecoloog Tomer Fishman (CML) ontvangt een ERC Starting Grant om de bouwmaterialen van gebouwen in het Zuidelijke deel van de wereld in kaart te brengen. 'Zonder gegevens kun je…

Ervaringen uitwisselen, inspiratie opdoen of bijpraten: het kan allemaal tijdens de Onderwijsparade op 30 juni aanstaande. Medeorganisator Anna Benjamins vertelt wat de middag in petto heeft.

Door efficiënter te bemesten met fosfor, is het mogelijk om te voldoen aan de vraag naar voedsel in 2050, zonder wereldwijd meer oppervlakte aan landbouwgrond te gebruiken. Dat ontdekten milieuwetenschapper José Mogollón en collega’s door verschillende toekomstscenario’s voor de voedselproductie en…

Hoe gaan mensen om met spanningen en stress, veroorzaakt door sociale veranderingen? Om dat te onderzoeken heeft de nationale wetenschapsfinancier NWO het project van de Leidse onderzoeker Daan Scheepers en Naomi Ellemers (Universiteit Utrecht) gehonoreerd. Scheppers: 'Ons ultieme doel is om polarisatie…

Researchmasterstudent geschiedenis Jesse Dijkshoorn werkte mee aan een transcriptiesysteem voor middeleeuwse teksten. ‘Leuk om de middeleeuwen toegankelijk te maken voor mensen.’

Hoe gaan we om met grote uitstoters van broeikasgassen? Zorgen scholen voor een sociale inclusieve omgeving voor alle kinderen? En hoe beschermen we de natuur? Deze vragen hebben twee dingen gemeen: het zijn complexe wereldwijde uitdagingen en data kunnen helpen om ze te beantwoorden. Mitra Baratchi…

Universitair docent Steven Lauritano heeft een Comenius Teaching Fellow-beurs gekregen. Lauritano gaat de beurs van 50.000 euro gebruiken om het hybride onderwijs in lessen met objecten te verbeteren.

Onlangs is het boek 'Voorportalen voor burgers en kleine ondernemingen' verschenen, geschreven door Rogier Hartendorp (bijzonder hoogleraar Maatschappelijke Effectiviteit van de rechtspleging), Tim Lubbers (promovendus afdeling Rechtsgeschiedenis) en Priscilla Haricharan (oud-medewerker bij de afdeling…