Een pil tegen kanker, het liefst zonder zware bijwerkingen. Dat zouden we allemaal wel willen. Is het een kwestie van tijd voor zo’n pil er komt? We legden deze vraag voor aan drie Leidse wetenschappers en vroegen hoe zij zelf bijdragen aan nieuwe behandelingen tegen kanker.

Biologisch chemicus Nathaniel Martin en zijn team ontvangen een NWO-beurs om te onderzoeken hoe het blokkeren van het ‘NNMT’-enzym kan helpen bij het bestrijden van bepaalde typen kanker. Experimenten met muizen zijn alvast veelbelovend. Samen met het Nederlands Kanker Instituut hoopt Martin de techniek…

Bij ziekte kunnen stijfheid of stroperigheid van cellen veranderen. Tom Evers liet dat zien door voor het eerst zulke eigenschappen van menselijke immuuncellen te meten. ‘De stijfheid van bepaalde cellen kan een manier zijn om een diagnose te stellen.’ Evers promoveerde 26 maart.

Met medicijnen eiwitten bereiken die onbereikbaar leken. Dat lukt Sebastian Pomplun. Daarom mag hij met zijn onderzoeksgroep toetreden tot Oncode Institute. Met negen anderen is hij uit 72 kandidaten geselecteerd om bij te dragen aan de missie van Oncode Institute: doorbraken in het kankeronderzoek…

Drie Leidse fundamentele onderzoeken binnen de natuurkunde, chemie en medische wetenschap krijgen geld van wetenschapsfinancier NWO. Het gaat om onderzoek naar het magnetisch veld van het heelal, de rol van myeloïde cellen bij kankerimmunotherapie en de evolutie van oereiwitten.

Dit onderzoek is belangrijk omdat we steeds meer weten over hoe belangrijk empathie is voor mensen die kanker hebben. Maar we weten nog niet precies wanneer zij vinden dat hun zorgverlener empathisch is.

Met statistische modellen geeft Marta Fiocco artsen meer zekerheid. Bijvoorbeeld over de overlevingskans van kankerpatiënten. Of over de beste dosis bij een chemotherapie. ‘Je wilt kanker bestrijden, maar niet met meer gif dan nodig is’, zegt ze in Leidraad.

Mirjam Heemskerk spreekt op 2 juni haar oratie ‘Levensvatbaarheid van het levend geneesmiddel’ uit. Die titel roept ongetwijfeld vragen op, want wat is een levend geneesmiddel? En wat bedoelt Heemskerk precies met de ‘levensvatbaarheid’ daarvan?

Behandelingen voor kanker zijn vaak ingrijpend voor iemands seksuele gezondheid. Toch is het niet vanzelfsprekend dat artsen en verpleegkundigen onderwerpen als seksualiteit en intimiteit bespreken met patiënten. Dit ontdekte Esmée Krouwel, arts-onderzoeker bij het Leids Universitair Medische Centrum…

Leidse onderzoekers hebben een nieuw model ontwikkeld om immunotherapie tegen kanker te verbeteren. Met een 3D-printer creëren ze mini-tumoren in een omgeving die lijkt op menselijk weefsel. Ook ontwikkelden ze een manier om in real-time te volgen wat er tijdens tests in deze mini-tumoren gebeurt.

Pakketjes van DNA-strengen met daarin zilver, slechts twee of drie nanometer groot. Leidse natuurkundigen Donny de Bruin en Dirk Bouwmeester maken deze pakketjes, die uit zichzelf levende cellen in gaan. Met licht activeren ze vervolgens het zilver waardoor de cellen kapotgaan. En dat kan weer helpen…

Gezondheidsgegevens zijn noodzakelijk voor wetenschappelijk onderzoek. Tegelijkertijd moeten deze gegevens goed worden beschermd. Irith Kist zocht in haar proefschrift naar de balans in de bescherming en uitwisseling van gezondheidsgegevens.

Flitsende leptonen en knallende quarks: wartaal? Welnee. De lezingenreeks Expeditie deeltjesfysica neemt je mee naar de wereld van de allerkleinste deeltjes.

Vier onderzoekers van Universiteit Leiden krijgen Open Competitie-subsidies van de NWO in het domein Exacte en Natuurwetenschappen. Het gaat onder andere om onderzoek naar afweercellen in tumoren, antibioticaresistentie en magnetische halfgeleiders.

Micro-organismen die tijdelijk ‘in slaap vallen’ spelen een belangrijke rol bij de evolutie en het voortbestaan van de populatie waar ze deel van uitmaken. Wiskundige Shubhamoy Nandan deed onderzoek naar die ‘sluimerstand’ bij micro-organismen op basis van een vernieuwend wiskundig model.

Onderzoek

Met het overlijden van Stephen Haigh op 9 september 2022 heeft het Instituut Politieke Wetenschap van de Universiteit Leiden een toegewijde en inspirerende docent verloren.

Het regende hard toen Alexander Gallo zijn diploma ontving van de West Point Military Academy. Een slecht teken, zo riep men toen al. Het was juni 2001, drie maanden voor 9/11. De 46-jarige Amerikaan uit New Jersey vocht in Irak, deed onderzoek in Afghanistan en staat vandaag in Leiden, waar hij zijn…

Voor mensen met een ernstige ziekte kan een empathische arts een wereld van verschil maken. Psycholoog Janine Westendorp onderzocht behulpzame en schadelijke communicatie in de spreekkamer. ‘Benadruk dat je altijd naast iemand blijft staan, ook als genezing niet mogelijk is.’

Marta Fiocco is per 1 april benoemd tot hoogleraar toegepaste wiskunde, in het bijzonder medische statistiek. Fiocco is aangesteld bij de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen (FWN) en bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Ze doet onderzoek naar ‘personalised medicine’, medicijnen op…

Het Nederlandse consortium Oncode Accelerator biedt via zogeheten ‘demonstrator projects’ beurzen om kankerbehandelingen preklinisch te ontwikkelen. De eerste call voor deze projecten staat open tot september 2025.

Op 2 november zijn negen hoogleraren gelijktijdig geïnaugureerd als 'Medical Delta hoogleraar' bij de Universiteit Leiden, het LUMC, de TU Delft, Erasmus Universiteit en/of het Erasmus MC. Met een aanstelling bij tenminste twee van deze vijf academische instellingen combineren zij technologie en gezondheidszorg…

Oncode Accelerator wil de manier waarop we kankerbehandelingen ontwikkelen innoveren: binnen het programma wordt de patiënt centraal gesteld.

Minder CO2-uitstoot, minder overdracht van virussen door de lucht, en een meer duurzame vorm van voedselproductie: zeven consortia van onderzoekers en maatschappelijke partners gaan met een budget van in totaal 32 miljoen euro technologische innovaties ontwikkelen. Ook belangrijk Leids onderzoek naar…

Antibioticaresistentie is een economisch probleem. Farmaceuten investeren er weinig in. Daarom is het volgens Ned Buijs belangrijk dat universiteiten dit doen.

Organen en weefsels uit het lab kunnen in de toekomst mensen met orgaanfalen genezen. Micha Drukker is ervan overtuigd dat dit dankzij stamcellen werkelijkheid wordt. Op 18 november houdt de hoogleraar Stem Cells, Developmental Biology and Technology for Innovative Drug Research zijn oratie.

Het inbrengen van poep van gezonde donoren in de darmen van chronisch zieke mensen heeft een gunstige werking op de darmbacteriën van de ontvangers. Ook op langere termijn. Dat blijkt uit onderzoek van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en de Nederlandse Donor Feces Bank (NDFB).

Cristina del Real, universitair docent Cyber Crisis bij het Institute Security and Global Affairs, nam deel aan de presentatie van het Office of Science and Technology (OficinaC) voor het Spaanse Congres van Afgevaardigden (het Spaanse parlement). Ze is een expert in cyber security, een van de vier…

Zorgrobots, zelfrijdende auto’s en deepfakes met behulp van kunstmatige intelligentie (AI). De tentoonstelling BrAInpower in Rijksmuseum Boerhaave toont spectaculaire toepassingen en vertelt hoe AI zulke grote sprongen kon maken. Bas Haring, hoogleraar Publiek begrip van wetenschap, is de gastconservator.…

Vier Leidse onderzoekers krijgen Proof of Concept-subsidies van de ERC. Deze subsidies, van ieder 150.000 euro, zijn bedoeld om de resultaten van hun eerdere ERC-projecten te vertalen naar vernieuwende maatschappelijke toepassingen.

Promotie

Hoe veilig zijn de nanodeeltjes in transparante zonnecrème, anti-geursokken en bacterie-werende pleisters? Hoewel er op alle organismen microben zitten, houden de tools die de veiligheid van nanomaterialen inschatten daar nog nauwelijks rekening mee. Die invloed van microben bracht Bregje Brinkmann…

Luca Giomi heeft de eerste resultaten van zijn ERC-consolidatorbeurs. Hij ontdekte dat epitheelcellen collectief bewegen, maar op verschillende manieren, afhankelijk van de schaal waarnaar je kijkt. Het is hexatisch op kleine schalen en wordt nematisch op grotere schalen: het is een multischaal orde.…

Dankzij een slimme onderzoeksmethode zit er schot in het onderzoek naar betere medicijnen tegen tuberculose. Binnen een Amerikaans consortium dat 30 miljoen dollar subsidie kreeg, speelt de Leidse onderzoeker Rob van Wijk een belangrijke rol. ‘De volgende doorbraak in tbc-onderzoek komt heel wat sneller…

Sinds mei werkt universitair docent Bio-therapeutica Lu Su aan onze faculteit. Hoewel ze nog jong is, heeft ze al binnen veel verschillende disciplines gewerkt. Ook droeg ze bij aan twee publicaties in grote wetenschappelijke tijdschriften. Hoe werd ze zo succesvol en wat is er zo interessant aan moleculaire…

Het Skåne University Hospital, de Universiteit van Lund en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) gaan samenwerken om onderzoek, onderwijs en ontwikkeling op het gebied van ATMP's (Advanced Therapy Medicinal Products) verder te ontwikkelen. Dat is afgesproken in een Memorandum of Understanding…

Whispp, een Leidse start-up op het gebied van spraaktechnologie, ontwikkelt een app om mensen die stotteren te helpen zich vrijer te uiten. Onder degenen die samenwerken met Joris Castermans en zijn team bij Whispp, zijn onderzoekers en studenten van het Leiden University Centre for Linguistics (LUC…

Wat begon als een idee tijdens een borrel, leidde tot een onverwachte doorbraak in het onderzoek naar resistente bacteriën. Leidse biologen en chemici ontwikkelden een nieuwe stof die goed blijkt te werken tegen bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica. Ze publiceerden hun vinding in Nature Ch…

Wat gebeurt er eigenlijk in de ruimte tussen de cellen in je lichaam? Met het project Collagen Canvas laten studenten van de Universiteit Leiden je het antwoord ervaren door wetenschap en kunst te combineren. Het interactieve kunstwerk neemt je mee in de dynamiek van de extracellulaire matrix, de onzichtbare…

Evenement

Promotie

De onderzoeksprojecten van Niels van Doesum, Gert-Jan Lelieveld, Tom Heyman, Judith Schomaker en Liesbeth van Vliet zijn geselecteerd via een nieuwe procedure in het domein Sociale en Geesteswetenschappen (SGW) | NWO met inzet van 'SGW-tafels'.

NWO heeft elf Leidse wetenschappers een Vidi-beurs toegekend.

Promotie