Vandaag zijn de eerste fullcolour beelden van de kosmos van ESA’s ruimtetelescoop Euclid gepresenteerd. Nooit eerder was een telescoop in staat om zulke haarscherpe astronomische beelden te maken van zo'n groot deel van de hemel en zo ver het diepe heelal in. De vijf beelden illustreren het volledige…

Seminar

Lezing

Lezing

Lezing

Seminar

Vanaf de jaren ‘50 verbeterde in Europa de toegang tot het onderwijs voor mensen uit de lagere sociaaleconomische klasse. Toch profiteerden de Roma en Sinti daar niet van. Promovenda Anita van der Hulst onderzocht waarom slechts zo weinig Roma en Sinti doorstroomden naar het hoger onderwijs. Promotie…

Middelbare scholieren zijn op online schooldagen minder gemotiveerd voor school dan op fysieke schooldagen. Dit verschil doet zich vooral voor bij jongeren die zich weinig gesteund voelden door hun ouders, constateerden ontwikkelingspsychologen Anna van Duijvenvoorde en Christel Klootwijk. De resultaten…

‘Dieren hebben emoties. Ze zijn intelligent en moeten gerespecteerd worden en ook beschermd’, vindt Mariska Kret. Daar moest nodig een boek over geschreven worden en dat heeft de Leidse hoogleraar cognitieve psychologie Kret dan maar zelf gedaan. ‘Tussen glimlach en grimas’ lijkt te voorzien in een…

Kwalitatief goed onderwijs, onderzoek waarbij verschillende faculteiten betrokken zijn, samenwerking tussen universiteiten en de middelen vanuit het Rijk om dat mogelijk te maken. Daar ging het op 28 juni over tijdens een werkbezoek van de vaste Kamercommissie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan de…

Lezing, NGL-lezing

Promotie

De James Webb-ruimtetelescoop blijft ons verbazen met prachtige beelden, maar waar kijken we nou eigenlijk naar? Sterrenkundige Nienke van der Marel laat ons aan de hand van drie afbeeldingen zien hoe grote, massieve sterren een kort maar knallend leven leiden.

Het lukte David Versluis om een babydarm virtueel na te bootsen. Dat is belangrijk voor onderzoek naar verbeteringen in kunstmelk. Zulk onderzoek vindt nu vooral aan de hand van poepluiers plaats, en dat werkt niet optimaal. Versluis promoveert 23 april.

Wat is vrijheid waard als er honger heerst? De voorstelling ‘Beleg’ is een eigentijdse interpretatie van het toneelstuk van Lucretia van Merken uit 1774. Met vijf voorstellingen in de Leidse Schouwburg is het een prominent onderdeel van de viering van Leidens Ontzet, met grote inbreng van Leidse alumni.…

Naar aanleiding van de Spinozalezing, stelt Nanne Timmer, Universitair Docent LUCAS, de schrijfster Gioconda Belli een aantal vragen over haar poëzie en haar plek in het Nicaragua van nu.

Astronomen hebben met gegevens van de Gaia-ruimtetelescoop 55 hogesnelheidssterren ontdekt, afkomstig uit de jonge stercluster R136 in de Grote Magelhaense Wolk, een satellietstelsel van de Melkweg. Daarmee is het aantal bekende ‘wegrensterren’ in dit gebied vertienvoudigd. Het team astronomen, met…

Met de nieuwe Euclid-satelliet gaan wetenschappers een groot deel van de hemel in kaart brengen. De satelliet van de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA geeft hen straks een beter zicht op sterrenstelsels en materie in het heelal. Hoogleraar Galactische Sterrenkunde Koen Kuijken krijgt samen met een…

Een internationaal team van wetenschappers, geleid door astronomen van de Sterrewacht Leiden, heeft met de James Webb-ruimtetelescoop ontdekt dat belangrijke ingrediënten voor het maken van potentieel leefbare werelden aanwezig zijn in protosterren in een vroeg stadium, waarin nog geen planeten zijn…

De banen van 27 sterren die ronddraaien op kleine afstand van het zwarte gat in het centrum van onze Melkweg, zijn erg chaotisch. Daardoor kunnen onderzoekers niet betrouwbaar voorspellen waar ze over zo'n 462 jaar zijn. ‘Dat is werkelijk verbazingwekkend kort’ , aldus sterrenkundige Simon Portegies…

Roderick Bouman is collectiebeheerder van de Leidse Hortus botanicus. Hij houdt bij welke planten er in de Hortus zijn, waar die vandaan komen en zorgt dat bezoekers er de juiste informatie over kunnen vinden. ‘Wij zijn ook gewoon een museum’ , zegt Bouman. ‘Alleen zijn onze objecten levend. Dat maakt…

De twee instrumenten van ESA’s ruimtetelescoop Euclid hebben hun eerste testopnamen gemaakt. De eerste beelden geven aan dat de ruimtetelescoop zijn wetenschappelijke doelen zal bereiken waarvoor hij is ontworpen - en mogelijk nog veel meer. Euclid zal een 3D-kaart maken van een derde van de hemel,…

Onderzoekers hebben het tot nu toe verste Melkweg-achtige sterrenstelsel ontdekt. Dit schijfstelsel, REBELS-25, ziet er net zo ordelijk uit als de huidige sterrenstelsels, maar we zien het zoals het was toen het heelal pas 700 miljoen jaar oud was. Dat is verrassend omdat zulke vroege sterrenstelsels…

Een samenwerking tussen taalkundigen, geografen en antropologen moet duidelijk maken hoe talen zich gedurende duizenden jaren hebben verspreid door Zuid-Amerika. Universitair hoofddocent Rik van Gijn is verantwoordelijk voor de taalkundige kant van dit NWO-project.

We weten nog niet zo lang dat ook eencelligen (bacteriën en archaea) histonen hebben - eiwitten die het DNA structureren. Nu heeft de Leidse promovendus Samuel Schwab ontdekt dat de histonen in deze organismen diverser zijn dan ooit gedacht. Schwab en zijn collega’s beschrijven maar liefst zeventien…

Hoe kan een pil ervoor zorgen dat je geen pijn meer hebt? Hoe weten we wat we nu weten over heel lang geleden? Wat is de overeenkomst tussen een ijsvogel en een hoge snelheidstrein? Iedere dag kregen de kinderen een teaser over het programma van de volgende dag. Er deden 29 kinderen mee uit groep 6…

In het wetenschappelijk onderzoek van het ICLON komen diverse aspecten van onderwijs aan bod. De onderzoekers zijn altijd geïnteresseerd in de vraag: hoe kan dit onderzoek in de onderwijspraktijk worden toegepast? In dit artikel belichten we een zestal onderzoeksprojecten.

De nieuwe, gigantische dataset uit de Europese Gaia-telescoop deed heel wat (sterren)stof opwaaien. Details van 1,6 miljard sterren, zo'n tien miljoen sterrenstelsels en bijna 160.000 asteroïden zijn erin te vinden. Hoofd van het datateam van vijfhonderd mensen is de Leidse sterrenkundige Anthony Brown.…

Henk Hoekstra en Alessandra Silvestri werken aan de natuurkunde en sterrenkunde van de Euclid missie. De Nederlandse onderzoekers zijn deel van de ESA missie.

Tien Leidse wetenschappers ontvangen een Veni-subsidie van wetenschapsfinancier NWO. Met de subsidie, van maximaal 280.000 euro, kunnen de onderzoekers drie jaar lang hun eigen onderzoeksideeën verder ontwikkelen.

‘Met ruimteantenne LISA kijken we met een compleet nieuwe blik naar het heelal’, zegt sterrenkundige Elena Maria Rossi. Het zal de eerste missie zijn die zwaartekrachtgolven vanuit de ruimte detecteert. Die kunnen ons meer vertellen over het begin van ons heelal en de vorming van zwarte gaten. Met een…

Een internationaal team van astronomen, met onder anderen de Leidse promovendus Elia Pizzati, heeft een aantal oude quasars waargenomen die verrassend genoeg in hun eentje lijken te zweven in het vroege heelal (minder dan een miljard jaar na de oerknal). Tot nu toe gingen astronomen er op basis van…

Biologisch chemicus Nathaniel Martin en zijn team ontvangen een NWO-beurs om te onderzoeken hoe het blokkeren van het ‘NNMT’-enzym kan helpen bij het bestrijden van bepaalde typen kanker. Experimenten met muizen zijn alvast veelbelovend. Samen met het Nederlands Kanker Instituut hoopt Martin de techniek…

Een groep astronomen heeft onder leiding van de Leidse promovendus Sebastian Zieba met behulp van de James Webb Space Telescope (JWST) ontdekt dat de rotsachtige exoplaneet TRAPPIST-1 c een dunne atmosfeer heeft. Hoewel de planeet qua grootte en temperatuur bijna identiek is aan Venus, en de verwachting…

Chimpansees en mensen krijgen beide te maken met een overvloed aan informatie, maar hoe gaan chimpansees hiermee om? Hebben zij ook een decoy bias? In New Scientist vertelt Karlijn Janmaat over haar onderzoek naar irrationele neigingen van chimpansees en mensen.

Leidse criminologen hebben een AI-systeem ontwikkeld dat vuurwapenincidenten identificeert door continu meer dan 350 nieuwsbronnen te scannen.

Nederlandse influencers als Romy Boomsma en Nina Pierson hebben een enorm bereik op Instagram en delen daar steeds vaker boekentips. Onderzoeker Aafje de Roest wil weten hoe de leescultuur die zij promoten eruitziet en wat het effect ervan is op het leesgedrag van de veelal jonge vrouwelijke volgers…

Promotie

Cursus, HOVO-cursus