Fotosynthese is de oorsprong van het leven op aarde, maar ook nog grotendeels onbegrepen. Neem bijvoorbeeld het geweldig efficiënte mechanisme van het elektronentransport. Leidse onderzoekers laten voor het eerst zien waar een oorzaak hiervan te vinden is.

HDL staat bekend als het ‘goede cholesterol’: het verlaagt de kans op hart- en vaatziekten. Sommige families hebben van nature veel HDL in het bloed. Onderzoek naar hun erfelijk materiaal kan bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe medicijnen die HDL verhogen.

Het is niet gemakkelijk om een nanodeeltje van 5 nanometer te betrappen. Leidse natuurkundigen lukte het door van een 120 nanometer lang goudstaafje een detector te maken.

Hoe kunnen we in Nederland beter voorbereid zijn op infectieziekten overgedragen door muggen? Daarnaar gaat het Netherlands Centre for One Health komende 5 jaar onderzoek doen met bijna negen miljoen euro onderzoeksgeld toegekend van NWO. Ecoloog Maarten Schrama van het Centrum voor Milieuwetenschappen…

Hoe verhuis je 3000 kwetsbare kleitabletten van duizenden jaren oud? Voor die uitdaging stonden medewerkers van het Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten (NINO). Na jarenlange voorbereiding is de De Liagre Böhl-collectie met loopkarren naar haar nieuwe onderkomen verplaatst.

Van een catastrofale wereldbrand tot een vloedgolf die de aarde verzwelgt. Mineke Schipper, emeritus hoogleraar Literatuurwetenschap, verzamelde uit alle delen van de wereld mythes over het einde der tijden. De Japanse kunstenares Yuriko Yamaguchi maakte op basis hiervan dertig indringende schilderijen.…

Universiteit Leiden en 4 andere universiteiten gaan 51 promovendi aanstellen om voor en met het Afrikaanse continent oplossingsgericht onderzoek te doen.

De wereld liet Rwanda in de steek ten tijde van de genocide en dat mag nooit meer gebeuren, zo stelde Cleveringahoogleraar Roméo Dallaire in zijn oratie op 26 november. Ook vroeg de Canadese generaal buiten dienst aandacht voor getraumatiseerde soldaten. ‘We moeten onze soldaten beter voorbereiden op…

De eerste foto’s van de bitatawavaraan werden gemaakt door Merlijn van Weerd van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML). Van Weerd was ook betrokken bij de soortbeschrijving in het gezaghebbende tijdschrift Biology Letters. De vondst markeert een belangrijke biogeografische grens op het eiland…

Inheemse filosofieën zijn te lang genegeerd. Daarom onderzocht Osiris González Romero het gedachtegoed van de Nahua in Mexico. Hun filosofie heeft een belangrijke boodschap voor de consumptiemaatschappij: bekijk de aarde en de natuur als levende wezens en niet alleen als hulpbronnen. Promotie op 22…

Een internationaal team onder leiding van Leidse astronomen heeft diverse moleculen gevonden in ruimte-ijs op de donkerste en koudste plekken van een grote stervormende wolk. Ze deden dit met behulp van de Webb-telescoop. De ontdekking laat zien dat de chemische ingrediënten voor grotere en complexe…

Rebecca Schaefer ontving in december 2020 de nieuwe beurs voor wetenschapscommunicatie voor het SNAAR-Festival. Met het festival wil Schaefer muziek en wetenschap toegankelijk maken voor een breed publiek. Hoe precies? Dat vertelt ze voor Humans of Psychology.

Het verdwijnen en (weer) verschijnen van plantensoorten is in Nederland een normaal verschijnsel. In de periode 1981-2000 is het aantal verdwijningen echter aanzienlijk lager dan daarvoor en het aantal teruggevonden soorten veel hoger. Mogelijk is de klimaatverandering de oorzaak.

Bruine dwergen zijn kleiner dan een ster, maar groter dan een planeet. En ze blijken omringd te kunnen zijn door wolkenbanden. Dat ontdekte een internationaal team onderzoekers, onder wie Leidse astronomen Frans Snik, Rob van Holstein en Jos de Boer. 'Het laat zien dat deze bruine dwergen geen saaie…

Hoe leren jonge zebravinken zingen? Een onderzoeksteam onder de leiding van Katharina Riebel heeft een ‘RoboFinch’ ontwikkeld om dat te bestuderen. De afgelopen vier jaar heeft de groep ‘Seeing voices’ de robotvogel ontworpen. En met succes: jonge zebravinken luisteren er vol enthousiasme naar.

Er is steeds meer sprake van kruisbestuiving tussen de Leidse Faculteit Archeologie en de opleiding Archeologie van Hogeschool Saxion. In een serie interviews belichten we de inspirerende samenwerkingsverbanden, nieuwe onderwijsinitiatieven en mooie projecten die hieruit voortkomen. We spreken met Rieke…

Supergeleiding bij kamertemperatuur zou enorme besparingen opleveren voor hoogspanningsleidingen en apparatuur als MRI-scans. Maar er was nog geen theorie die laat zien of en hoe het kan. Leids fysicus Jian-Huang She ontwierp er een. Deze verklaart hogetemperatuur supergeleiding uit een bizarre kwantumkritische…

Onderwaterherrie, afkomstig van seismisch onderzoek, zorgt ervoor dat Noordzeekabeljauwen zich anders gaan gedragen. Dat blijkt uit onderzoek van Leidse biologen in samenwerking met Belgische collega’s. Tijdens de verstoring zijn de vissen minder actief dan anders, is hun dag-en-nacht-ritme verstoord,…

Erik-Jan Zürcher, hoogleraar Turkse taal en cultuur, is net terug uit Turkije. Hij bezocht er plaatsen waar het momenteel onrustig is en geeft zijn kijk op de opstand. 'De moderne, ontwikkelde minderheid is vervreemd van het regime.'

Op Duurzame Dinsdag, twee weken voor Prinsjesdag, neemt het kabinet een koffer vol duurzame ideeën en initiatieven in ontvangst. Doel van de initiatiefnemers: de komende troonrede een stukje duurzamer maken. Bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML) onderzoekt universitair docent Ranran…

In 2021 hebben Thijs Bosker en Paul Behrens – hoofddocenten Milieuwetenschappen aan de Universiteit Leiden – financiering ontvangen van het Leids Universiteits Fonds en de Gratama Stichting om tastbare en praktische oefeningen te ontwikkelen die mensen helpen om milieuproblemen vanuit een lokaal perspectief…

Een eerlijker verdeling van welvaart en gelijke rechten voor iedereen op deze aardbol zijn broodnodig in de strijd voor een leefbare planeet, betoogt hoogleraar antropologie Marja Spierenburg. ‘Dat levert ook brede steun op voor verduurzaming.’

De federale overheden negeerden de rechten van de zwarte bevolking na afloop van de Amerikaanse Burgeroorlog. Historicus Mark Leon de Vries ontdekte dat ook de landelijke overheid vrijwel geen helpende hand toestak. Promotie op 23 april.

De James Webb Space Telescope heeft bewijs gevonden voor de aanwezigheid van kooldioxide (CO₂) in de atmosfeer van een reuzenplaneet op 700 lichtjaar van ons vandaan. Dit resultaat geeft inzicht in de samenstelling en vorming van deze gasreus en laat zien waar James Webb toe in staat is. Het onderzoek…

De European Research Council heeft aan vier Leidse onderzoekers een ERC Consolidator Grant toegekend. Met deze beurs van maximaal twee miljoen euro kunnen zij hun wetenschappelijk onderzoek voortzetten en uitbreiden.

Een elektronenmicroscoop van 2000 kg verplaatsen is een delicate uitdaging. Het uiterst gevoelige instrument moest worden verplaatst naar een nieuwe meethal, maar zelfs een kleine schok zou het kunnen beschadigen. Na enkele zenuwslopende weken van voorbereiding voor de verhuizing en herinstallatie hebben…

De Europese afhankelijkheid van Russisch gas, de aardbevingsschade in Groningen en het veranderende klimaat: de roep om een energietransitie wordt steeds luider. Die transitie zal gepaard gaan met een stijgende vraag naar 'nieuwe' grondstoffen. In de minor Geo-Resources for the Future wordt er gekeken…

Waar moet je tien bomen planten, zodat zo veel mogelijk stedelingen er plezier van hebben? Als een slim algoritme weet hoe mensen zich door de stad bewegen én waar nu al bomen staan, kan het de optimale oplossing berekenen. Datawetenschapper Mitra Baratchi maakt het mogelijk. Haar studenten bestuderen…

Maandag 6 juni geeft Leonard Blussé (Geschiedenis van de Europees-Aziatische betrekkingen) zijn afscheidscollege.

Het jongste instituut van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen heeft de afgelopen jaren een ware groeispurt gehad. Het is aan Martina Vijver als kersvers wetenschappelijk directeur om die groei vast te leggen en het CML door te ontwikkelen. ‘Dit is een nieuwe uitdaging waar ik ontzettend veel…

Liposomen – nanobolletjes die bestaan uit vetachtige moleculen – zijn veelbelovend voor vaccinaties. Bio-farmaceutisch wetenschapper Naomi Benne ontdekte dat je de immuunreactie in diermodellen kan sturen door de lading van deze liposomen te veranderen. Op 8 september verdedigde ze succesvol haar proefschrift,…

Stikstofexpert Jan Willem Erisman legt de stikstofplannen van ministers uit. En vertelt of we hiermee de stikstofcrisis te boven komen.

Begin december gaf docent Joris Timmermans het eerste virtual reality-college bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden. Samen met het Centre for Innovation ontwikkelde hij een innovatieve lesmethode voor het mastervak Methods in Biodiversity Analysis. De eerste resultaten zien er veelbelovend…

SRON gaat verhuizen. Het hoofdkantoor van het Nederlands Instituut voor Ruimteonderzoek zal zich vestigen op de Science Campus van Universiteit Leiden. In oktober 2019 ging de eerste paal officieel de grond in, in 2021 kan het gebouw in gebruik worden genomen. Een blik op het gebouw dat straks naast…

Flitsinterview met alumnus Kees van der Staaij: ik ben en blijf een jurist in hart en nieren

Shell onderzoekt samen met theoretische natuurkundigen en chemici van de Universiteit Leiden hoe quantumcomputeralgoritmen complexe moleculen kunnen simuleren.

In veel van 's werelds beschermde tropische gebieden neemt de biodiversiteit aanzienlijk af. Dit blijkt uit een wereldwijde studie waaraan ook onderzoekers van de Universiteit Leiden deelnamen. Een artikel over het onderzoek verscheen in het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Nature.

Voor het Leidse citizen scienceproject Oeverplanten onderzoeken buurtbewoners, wetenschappers en studenten de oevers van Leiden. Welke plantensoorten komen op welke plekken voor? En hoe kan de Gemeente Leiden de oevers beter beheren voor een optimale biodiversiteit?

Historicus en majoor bij de Landmacht Dion Landstra onderzocht voor zijn promotie de effectiviteit van waarnemers in vredesoperaties op de Balkan tussen 1991 en 1995. Welke risico's zijn aanvaardbaar voor het handhaven en brengen van vrede? Zijn promotie is op 28 september.

Practicum Artium is een gezamenlijk programma van Universiteit Leiden en de Koninklijke Academie van Beeldende Kunst (KABK) dat studenten de mogelijkheid biedt hun artistieke vaardigheden te ontwikkelen. In verband met de pandemie vindt de tentoonstelling dit jaar online plaats, we vroegen een aantal…

Op 22 oktober 2010 sprak prof.dr.ir. Barry Koren zijn oratie uit ter aanvaarding van zijn functie van hoogleraar Numerieke Wiskunde bij het Mathematisch Instituut. Koren schetste de onschatbare waarde van de wiskunde voor het oplossen van praktische vragen en problemen. Maar hij begon met de ingenieursopleiding…

Studenten een kritische houding en vakoverstijgende vaardigheden meegeven. Daar wil Rawi Ramautar zich als nieuwe opleidingsdirecteur (OD) van de bachelor Bio-Farmaceutische Wetenschappen voor inzetten. ‘Een opleidingsdirecteur moet een programma opstellen waarvan de studenten zeggen: ik vind het uitdagend…

Minder vlees en zuivel betekent meer ruimte voor natuur, ontspanning, klimaat, biodiversiteit, en rechtvaardigheid én is goed nieuws voor de economie. Dat blijkt uit het gedachtenexperiment van Strootman Landschaparchitecten en Leidse milieuwetenschappers. Op 11 april presenteerden zij hun resultate…

Het is een warme dag. De zon brandt fel terwijl bioloog Marco Roos zich in het struikgewas richting een bijzonder plantje begeeft. Insecten zoemen, vogels tsjirpen. Op de achtergrond verrijst het LUMC: op het Bio Science Park komen mens en natuur op een bijzondere manier samen.

‘Een kruisvaarder voor belastingen’, zo noemde Ferd Grapperhaus, oud-hoogleraar Belastingrecht aan de Universiteit Leiden én de vader van oud-minister van Justitie en Veiligheid, zichzelf. Universitair docent belastingrecht Pieterse legt uit dat Grapperhaus belasting zag als een bijdrage aan de same…

Beleidsmakers laten zich nog te graag leiden door politieke verhoudingen, particuliere belangen en verkeerde ‘Westerse’ percepties, bevestigt antropoloog Erik Bähre. “Ook bij huisvestingsprojecten in Zuid-Afrika willen ‘wij in het Westen’ niet zien dat we onderdeel van het probleem zijn. Hij onderstreept…

Drie weken ‘intelligente lockdown’ en nog meer te gaan. Een buitengewone situatie waarin we nu massaal thuiswerken. Hoe doen onze collega’s dat? Elkaar fysiek tegenkomen bij het kopieerapparaat, de lunch en koffie in het FSW café of live overleggen en colleges in het Pieter de la Courtgebouw zit er…

Slachtoffers van misdrijven kunnen lang niet altijd ten volle gebruik maken van hun rechten, stelt Maarten Kunst, hoogleraar Criminologie in zijn oratie op 26 oktober. Daarom is zijn missie uit te zoeken hoe dat precies komt en te proberen daar iets in te verbeteren.

Vliegen is goedkoper dan autorijden, maar een ramp voor het milieu. Toch durven weinig politici accijns op kerosine voor te stellen. Het is slechts één voorbeeld uit een wereld waar emoties en geschreeuw de feiten ondersneeuwen, en waarin wetenschappers de verbinding met de samenleving verliezen.

Vol in de wind met de zon in het hoofd staat Martina Vijver samen met haar nieuwe partners bij het Levend Lab van de Universiteit Leiden, aan de rand van het Leiden BioScience Park. Een ‘mini-polder’ tussen bedrijven en de universiteit. Hier ontmoeten de farma- en technologische ontwikkelingen de echte…