Inwoners van de Nederlandse eilanden Bonaire, Saba en Sint Eustatius zien dat (met name verbaal) geweld in gezinnen vrij gebruikelijk is. Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit Leiden, de Universiteit van Curaçao en UNICEF Nederland. De onderzoekers doen aanbevelingen om dit geweld de komende…

De wereld liet Rwanda in de steek ten tijde van de genocide en dat mag nooit meer gebeuren, zo stelde Cleveringahoogleraar Roméo Dallaire in zijn oratie op 26 november. Ook vroeg de Canadese generaal buiten dienst aandacht voor getraumatiseerde soldaten. ‘We moeten onze soldaten beter voorbereiden op…

Hoe raken mensen betrokken bij terroristische organisaties? Liesbeth van der Heide zocht het antwoord op deze vraag onder meer in de Malinese gevangenis, waar ze in een piepkleine cel terroristen interviewde. Ze ontdekte dat overlevingsdrang en sociale context vaak bepalender zijn dan individuele ideologische…

Marlien van Mever verdiepte zich in de analyse van piepkleine monsters, bijvoorbeeld hersenvocht van transgene muizenmodellen. Ze valideerde methoden die daardoor nu bruikbaar zijn in het onderzoek naar hersenziekten als migraine en epilepsie. Van Mever promoveert 14 juni.

De inschrijving van de Leidse voorronde van FameLab is geopend. In deze internationale wetenschapscompetitie vertellen jonge bètaonderzoekers in drie minuten over een onderzoek. De drie Leidse finalisten van vorig jaar blikken terug. ‘Dankzij FameLab verschijnt mijn eerste boek.’

Het is niet gemakkelijk om een nanodeeltje van 5 nanometer te betrappen. Leidse natuurkundigen lukte het door van een 120 nanometer lang goudstaafje een detector te maken.

Van een catastrofale wereldbrand tot een vloedgolf die de aarde verzwelgt. Mineke Schipper, emeritus hoogleraar Literatuurwetenschap, verzamelde uit alle delen van de wereld mythes over het einde der tijden. De Japanse kunstenares Yuriko Yamaguchi maakte op basis hiervan dertig indringende schilderijen.…

Hoe verhuis je 3000 kwetsbare kleitabletten van duizenden jaren oud? Voor die uitdaging stonden medewerkers van het Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten (NINO). Na jarenlange voorbereiding is de De Liagre Böhl-collectie met loopkarren naar haar nieuwe onderkomen verplaatst.

Hoe leren jonge zebravinken zingen? Een onderzoeksteam onder de leiding van Katharina Riebel heeft een ‘RoboFinch’ ontwikkeld om dat te bestuderen. De afgelopen vier jaar heeft de groep ‘Seeing voices’ de robotvogel ontworpen. En met succes: jonge zebravinken luisteren er vol enthousiasme naar.

Hoe kunnen we in Nederland beter voorbereid zijn op infectieziekten overgedragen door muggen? Daarnaar gaat het Netherlands Centre for One Health komende 5 jaar onderzoek doen met bijna negen miljoen euro onderzoeksgeld toegekend van NWO. Ecoloog Maarten Schrama van het Centrum voor Milieuwetenschappen…

Het verdwijnen en (weer) verschijnen van plantensoorten is in Nederland een normaal verschijnsel. In de periode 1981-2000 is het aantal verdwijningen echter aanzienlijk lager dan daarvoor en het aantal teruggevonden soorten veel hoger. Mogelijk is de klimaatverandering de oorzaak.

Universiteit Leiden en 4 andere universiteiten gaan 51 promovendi aanstellen om voor en met het Afrikaanse continent oplossingsgericht onderzoek te doen.

De eerste foto’s van de bitatawavaraan werden gemaakt door Merlijn van Weerd van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML). Van Weerd was ook betrokken bij de soortbeschrijving in het gezaghebbende tijdschrift Biology Letters. De vondst markeert een belangrijke biogeografische grens op het eiland…

Vol in de wind met de zon in het hoofd staat Martina Vijver samen met haar nieuwe partners bij het Levend Lab van de Universiteit Leiden, aan de rand van het Leiden BioScience Park. Een ‘mini-polder’ tussen bedrijven en de universiteit. Hier ontmoeten de farma- en technologische ontwikkelingen de echte…

Sterrenkundige Ignas Snellen onderzoekt atmosferen van exoplaneten met als uiteindelijk doel aanwijzingen voor leven te vinden. Dat lukt steeds beter dankzij alsmaar slimmere meetmethoden van zijn onderzoeksgroep. ‘Binnen tien jaar wordt het echt spannend.’ Oratie 8 november.

Theoretisch natuurkundige Luca Giomi ontvangt een ERC Consolidator grant van 2 miljoen euro, waarmee hij vloeiende cellen gaat onderzoeken.

De James Webb Space Telescope heeft bewijs gevonden voor de aanwezigheid van kooldioxide (CO₂) in de atmosfeer van een reuzenplaneet op 700 lichtjaar van ons vandaan. Dit resultaat geeft inzicht in de samenstelling en vorming van deze gasreus en laat zien waar James Webb toe in staat is. Het onderzoek…

Onderwaterherrie, afkomstig van seismisch onderzoek, zorgt ervoor dat Noordzeekabeljauwen zich anders gaan gedragen. Dat blijkt uit onderzoek van Leidse biologen in samenwerking met Belgische collega’s. Tijdens de verstoring zijn de vissen minder actief dan anders, is hun dag-en-nacht-ritme verstoord,…

Erik-Jan Zürcher, hoogleraar Turkse taal en cultuur, is net terug uit Turkije. Hij bezocht er plaatsen waar het momenteel onrustig is en geeft zijn kijk op de opstand. 'De moderne, ontwikkelde minderheid is vervreemd van het regime.'

Supergeleiding bij kamertemperatuur zou enorme besparingen opleveren voor hoogspanningsleidingen en apparatuur als MRI-scans. Maar er was nog geen theorie die laat zien of en hoe het kan. Leids fysicus Jian-Huang She ontwierp er een. Deze verklaart hogetemperatuur supergeleiding uit een bizarre kwantumkritische…

Er is steeds meer sprake van kruisbestuiving tussen de Leidse Faculteit Archeologie en de opleiding Archeologie van Hogeschool Saxion. In een serie interviews belichten we de inspirerende samenwerkingsverbanden, nieuwe onderwijsinitiatieven en mooie projecten die hieruit voortkomen. We spreken met Rieke…

De federale overheden negeerden de rechten van de zwarte bevolking na afloop van de Amerikaanse Burgeroorlog. Historicus Mark Leon de Vries ontdekte dat ook de landelijke overheid vrijwel geen helpende hand toestak. Promotie op 23 april.

Een eerlijker verdeling van welvaart en gelijke rechten voor iedereen op deze aardbol zijn broodnodig in de strijd voor een leefbare planeet, betoogt hoogleraar antropologie Marja Spierenburg. ‘Dat levert ook brede steun op voor verduurzaming.’

In 2021 hebben Thijs Bosker en Paul Behrens – hoofddocenten Milieuwetenschappen aan de Universiteit Leiden – financiering ontvangen van het Leids Universiteits Fonds en de Gratama Stichting om tastbare en praktische oefeningen te ontwikkelen die mensen helpen om milieuproblemen vanuit een lokaal perspectief…

Op Duurzame Dinsdag, twee weken voor Prinsjesdag, neemt het kabinet een koffer vol duurzame ideeën en initiatieven in ontvangst. Doel van de initiatiefnemers: de komende troonrede een stukje duurzamer maken. Bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML) onderzoekt universitair docent Ranran…

De Europese afhankelijkheid van Russisch gas, de aardbevingsschade in Groningen en het veranderende klimaat: de roep om een energietransitie wordt steeds luider. Die transitie zal gepaard gaan met een stijgende vraag naar 'nieuwe' grondstoffen. In de minor Geo-Resources for the Future wordt er gekeken…

De European Research Council heeft aan vier Leidse onderzoekers een ERC Consolidator Grant toegekend. Met deze beurs van maximaal twee miljoen euro kunnen zij hun wetenschappelijk onderzoek voortzetten en uitbreiden.

Een elektronenmicroscoop van 2000 kg verplaatsen is een delicate uitdaging. Het uiterst gevoelige instrument moest worden verplaatst naar een nieuwe meethal, maar zelfs een kleine schok zou het kunnen beschadigen. Na enkele zenuwslopende weken van voorbereiding voor de verhuizing en herinstallatie hebben…

Waar moet je tien bomen planten, zodat zo veel mogelijk stedelingen er plezier van hebben? Als een slim algoritme weet hoe mensen zich door de stad bewegen én waar nu al bomen staan, kan het de optimale oplossing berekenen. Datawetenschapper Mitra Baratchi maakt het mogelijk. Haar studenten bestuderen…

Inheemse filosofieën zijn te lang genegeerd. Daarom onderzocht Osiris González Romero het gedachtegoed van de Nahua in Mexico. Hun filosofie heeft een belangrijke boodschap voor de consumptiemaatschappij: bekijk de aarde en de natuur als levende wezens en niet alleen als hulpbronnen. Promotie op 22…

Een internationaal team onder leiding van Leidse astronomen heeft diverse moleculen gevonden in ruimte-ijs op de donkerste en koudste plekken van een grote stervormende wolk. Ze deden dit met behulp van de Webb-telescoop. De ontdekking laat zien dat de chemische ingrediënten voor grotere en complexe…

Onderzoekers van het LUMC proberen de biologische klok te ontcijferen. Die kennis kan helpen tegen luxeproblemen zoals een jetlag, maar ook bij ziektes. Moleculair neurobioloog Erno Vreugdenhil vertelt.

Kinderen vinden dat zowel dinofossielen als replica’s thuishoren in een museum, maar ze waarderen de echte objecten meer. Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit Leiden en Naturalis Biodiversity Center. ‘Kinderen kijken verder dan oppervlakkig uiterlijk en hechten grote waarde aan minder duidelijke…

Een fragment van een menselijke schedel uit de collectie van het Rijkmuseum van Oudheden en een versierd bot van een bizon blijken uiterst zeldzame vondsten uit het einde van de laatste IJstijd. Ze zijn 13.000 jaar oud en zijn daarmee de vroegste moderne mens van Nederland én de oudste kunst. Beide…

Wat is de milieu-impact van de vis op ons bord? En is een elektrische auto wel duurzamer wanneer we het opwekken van de elektriciteit meerekenen? Jeroen Guinée brengt de milieu-impact van producten en technologieën in kaart. Hij analyseert het van de ontginning van de grondstof tot de uiteindelijke…

Als je de standaard waterstofatomen in ijs vervangt door een zwaardere variant dan gebeurt er iets geks. Het volume dat de moleculen innemen groeit met 0,1 procent. De Leidse chemicus Jörg Meyer en zijn collega’s hebben een theoretisch model gemaakt dat dit gedrag beschrijft. Hun onderzoek verscheen…

De eerste Nederlandse bijdrage aan de toekomstige European Extremely Large Telescope (E-ELT) is succesvol getest. Het gaat om de 'chopper', een zeer wendbaar spiegeltje dat is ontwikkeld door een samenwerkingsverband van universiteiten, technologische instituten en het bedrijfsleven. Het high techspiegeltje…

Hoe en wanneer kun je de effectiviteit van medicijnen het beste testen? Promovendus Rob van Wijk van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) ontdekte dat zebravislarven het beste ingezet kunnen worden in geneesmiddelenonderzoek als ze vijf dagen oud zijn. Zijn bevindingen verschenen 15…

Een sterrenstelsel is al onvoorstelbaar groot, maar het kan nóg groter. Astronoom Reinout van Weeren onderzoekt clusters van sterrenstelsels, die behoren tot één van de grootste structuren in het heelal. Voor zijn onderzoek naar het ontstaan en de evolutie van deze clusters haalde hij een ERC Starting…

Op de politieke kaart van Latijns-Amerika wint links steeds meer terrein. De verkiezingen in Colombia zijn het meest recente voorbeeld. Maar waarom die ruk naar links? Hoogleraar moderne Latijns-Amerikaanse geschiedenis Patricio Silva vertelt over de huidige politieke situatie in de regio.

In een nieuwe reeks laten we (voormalige) studenten aan het woord die als eerste in hun familie naar de universiteit gingen. In deze eerste aflevering: romancier en columnist Christiaan Weijts (1976). ‘Ik hield altijd wel het gevoel dat elk moment iemand op mijn schouder kon tikken, omdat men mijn clandestiene…

Ruimtelijke techniek, zoals virtual reality, kan patiënten helpen die moeite hebben met ruimtelijke cognitie, bijvoorbeeld wanneer zij snel de weg kwijtraken. In haar oratie vertelt neuropsycholoog Ineke van der Ham over het belang van de patiëntbeleving, avatars en de ruimte voor innovatie.

Per 21 mei is Harm Derks gestart als Hoofd Instituutsbureau. Na een lang uitgevallen proefrit in de wereld van de klassieke auto’s voelt hij zich bij het Instituut Psychologie weer als een vis in het water. ‘Ik wil heel graag mensen leren kennen. En ook dat collega’s mij leren kennen.’

Katoen is de meest gebruikte natuurlijke vezel voor kleding. Maar hoe vervuilend zijn onze katoenen spijkerbroeken en T-shirts eigenlijk? Milieuwetenschapper Laura Scherer coördineerde een internationaal onderzoeksproject naar de impact van katoen. ‘Wat consumenten hier in Europa kopen, kan bijdragen…

Levensechte goden, wapenkletterende schutters en geïmproviseerde professoren. Met een bonte inwijdingsoptocht en honderden opgetrommelde burgers vierde Leiden op 8 februari 1575 de oprichting van de eerste universiteit van de Republiek. ‘Het was geen feestje om de fuif.’

Hoe kunnen we ecosystemen in duinen het beste herstellen? Het project TERRA-Dunes onderzoekt daarvoor de rol van bodemmicroben in de ontwikkeling van natuurlijk duingebied. Het project is nu een nieuwe fase ingegaan: het planten van 412 eikenboompjes gekweekt in verschillende soorten bodems.

Op 19 mei 2020 is onze collega en goede vriend Professor Dr. Huib Ovaa overleden aan de gevolgen van prostaatkanker. In de zomer van 2019 werd Huib ziek. In eerste instantie leek Huib een relatief onschuldige infectieziekte te hebben opgelopen. Deze diagnose moest echter helaas al snel bijgesteld worden.…

Maandag 6 juni geeft Leonard Blussé (Geschiedenis van de Europees-Aziatische betrekkingen) zijn afscheidscollege.

Een politicus omkopen of zorgen dat vrienden op politieke posities komen: Braziliaanse energiebedrijven maken dagelijks gebruik van deze machtsstrategieën.

Stikstofexpert Jan Willem Erisman legt de stikstofplannen van ministers uit. En vertelt of we hiermee de stikstofcrisis te boven komen.