Inheemse filosofieën zijn te lang genegeerd. Daarom onderzocht Osiris González Romero het gedachtegoed van de Nahua in Mexico. Hun filosofie heeft een belangrijke boodschap voor de consumptiemaatschappij: bekijk de aarde en de natuur als levende wezens en niet alleen als hulpbronnen. Promotie op 22…

Een internationaal team onder leiding van Leidse astronomen heeft diverse moleculen gevonden in ruimte-ijs op de donkerste en koudste plekken van een grote stervormende wolk. Ze deden dit met behulp van de Webb-telescoop. De ontdekking laat zien dat de chemische ingrediënten voor grotere en complexe…

Rebecca Schaefer ontving in december 2020 de nieuwe beurs voor wetenschapscommunicatie voor het SNAAR-Festival. Met het festival wil Schaefer muziek en wetenschap toegankelijk maken voor een breed publiek. Hoe precies? Dat vertelt ze voor Humans of Psychology.

Het verdwijnen en (weer) verschijnen van plantensoorten is in Nederland een normaal verschijnsel. In de periode 1981-2000 is het aantal verdwijningen echter aanzienlijk lager dan daarvoor en het aantal teruggevonden soorten veel hoger. Mogelijk is de klimaatverandering de oorzaak.

Bruine dwergen zijn kleiner dan een ster, maar groter dan een planeet. En ze blijken omringd te kunnen zijn door wolkenbanden. Dat ontdekte een internationaal team onderzoekers, onder wie Leidse astronomen Frans Snik, Rob van Holstein en Jos de Boer. 'Het laat zien dat deze bruine dwergen geen saaie…

Hoe leren jonge zebravinken zingen? Een onderzoeksteam onder de leiding van Katharina Riebel heeft een ‘RoboFinch’ ontwikkeld om dat te bestuderen. De afgelopen vier jaar heeft de groep ‘Seeing voices’ de robotvogel ontworpen. En met succes: jonge zebravinken luisteren er vol enthousiasme naar.

Er is steeds meer sprake van kruisbestuiving tussen de Leidse Faculteit Archeologie en de opleiding Archeologie van Hogeschool Saxion. In een serie interviews belichten we de inspirerende samenwerkingsverbanden, nieuwe onderwijsinitiatieven en mooie projecten die hieruit voortkomen. We spreken met Rieke…

Supergeleiding bij kamertemperatuur zou enorme besparingen opleveren voor hoogspanningsleidingen en apparatuur als MRI-scans. Maar er was nog geen theorie die laat zien of en hoe het kan. Leids fysicus Jian-Huang She ontwierp er een. Deze verklaart hogetemperatuur supergeleiding uit een bizarre kwantumkritische…

Onderwaterherrie, afkomstig van seismisch onderzoek, zorgt ervoor dat Noordzeekabeljauwen zich anders gaan gedragen. Dat blijkt uit onderzoek van Leidse biologen in samenwerking met Belgische collega’s. Tijdens de verstoring zijn de vissen minder actief dan anders, is hun dag-en-nacht-ritme verstoord,…

Erik-Jan Zürcher, hoogleraar Turkse taal en cultuur, is net terug uit Turkije. Hij bezocht er plaatsen waar het momenteel onrustig is en geeft zijn kijk op de opstand. 'De moderne, ontwikkelde minderheid is vervreemd van het regime.'

In 2021 hebben Thijs Bosker en Paul Behrens – hoofddocenten Milieuwetenschappen aan de Universiteit Leiden – financiering ontvangen van het Leids Universiteits Fonds en de Gratama Stichting om tastbare en praktische oefeningen te ontwikkelen die mensen helpen om milieuproblemen vanuit een lokaal perspectief…

Een eerlijker verdeling van welvaart en gelijke rechten voor iedereen op deze aardbol zijn broodnodig in de strijd voor een leefbare planeet, betoogt hoogleraar antropologie Marja Spierenburg. ‘Dat levert ook brede steun op voor verduurzaming.’

De federale overheden negeerden de rechten van de zwarte bevolking na afloop van de Amerikaanse Burgeroorlog. Historicus Mark Leon de Vries ontdekte dat ook de landelijke overheid vrijwel geen helpende hand toestak. Promotie op 23 april.

De James Webb Space Telescope heeft bewijs gevonden voor de aanwezigheid van kooldioxide (CO₂) in de atmosfeer van een reuzenplaneet op 700 lichtjaar van ons vandaan. Dit resultaat geeft inzicht in de samenstelling en vorming van deze gasreus en laat zien waar James Webb toe in staat is. Het onderzoek…

De European Research Council heeft aan vier Leidse onderzoekers een ERC Consolidator Grant toegekend. Met deze beurs van maximaal twee miljoen euro kunnen zij hun wetenschappelijk onderzoek voortzetten en uitbreiden.

Een elektronenmicroscoop van 2000 kg verplaatsen is een delicate uitdaging. Het uiterst gevoelige instrument moest worden verplaatst naar een nieuwe meethal, maar zelfs een kleine schok zou het kunnen beschadigen. Na enkele zenuwslopende weken van voorbereiding voor de verhuizing en herinstallatie hebben…

De Europese afhankelijkheid van Russisch gas, de aardbevingsschade in Groningen en het veranderende klimaat: de roep om een energietransitie wordt steeds luider. Die transitie zal gepaard gaan met een stijgende vraag naar 'nieuwe' grondstoffen. In de minor Geo-Resources for the Future wordt er gekeken…

Waar moet je tien bomen planten, zodat zo veel mogelijk stedelingen er plezier van hebben? Als een slim algoritme weet hoe mensen zich door de stad bewegen én waar nu al bomen staan, kan het de optimale oplossing berekenen. Datawetenschapper Mitra Baratchi maakt het mogelijk. Haar studenten bestuderen…

Maandag 6 juni geeft Leonard Blussé (Geschiedenis van de Europees-Aziatische betrekkingen) zijn afscheidscollege.

Het jongste instituut van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen heeft de afgelopen jaren een ware groeispurt gehad. Het is aan Martina Vijver als kersvers wetenschappelijk directeur om die groei vast te leggen en het CML door te ontwikkelen. ‘Dit is een nieuwe uitdaging waar ik ontzettend veel…

Liposomen – nanobolletjes die bestaan uit vetachtige moleculen – zijn veelbelovend voor vaccinaties. Bio-farmaceutisch wetenschapper Naomi Benne ontdekte dat je de immuunreactie in diermodellen kan sturen door de lading van deze liposomen te veranderen. Op 8 september verdedigde ze succesvol haar proefschrift,…

Stikstofexpert Jan Willem Erisman legt de stikstofplannen van ministers uit. En vertelt of we hiermee de stikstofcrisis te boven komen.

Begin december gaf docent Joris Timmermans het eerste virtual reality-college bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden. Samen met het Centre for Innovation ontwikkelde hij een innovatieve lesmethode voor het mastervak Methods in Biodiversity Analysis. De eerste resultaten zien er veelbelovend…

SRON gaat verhuizen. Het hoofdkantoor van het Nederlands Instituut voor Ruimteonderzoek zal zich vestigen op de Science Campus van Universiteit Leiden. In oktober 2019 ging de eerste paal officieel de grond in, in 2021 kan het gebouw in gebruik worden genomen. Een blik op het gebouw dat straks naast…

Flitsinterview met alumnus Kees van der Staaij: ik ben en blijf een jurist in hart en nieren

Shell onderzoekt samen met theoretische natuurkundigen en chemici van de Universiteit Leiden hoe quantumcomputeralgoritmen complexe moleculen kunnen simuleren.

In veel van 's werelds beschermde tropische gebieden neemt de biodiversiteit aanzienlijk af. Dit blijkt uit een wereldwijde studie waaraan ook onderzoekers van de Universiteit Leiden deelnamen. Een artikel over het onderzoek verscheen in het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Nature.

Voor het Leidse citizen scienceproject Oeverplanten onderzoeken buurtbewoners, wetenschappers en studenten de oevers van Leiden. Welke plantensoorten komen op welke plekken voor? En hoe kan de Gemeente Leiden de oevers beter beheren voor een optimale biodiversiteit?

Historicus en majoor bij de Landmacht Dion Landstra onderzocht voor zijn promotie de effectiviteit van waarnemers in vredesoperaties op de Balkan tussen 1991 en 1995. Welke risico's zijn aanvaardbaar voor het handhaven en brengen van vrede? Zijn promotie is op 28 september.

Practicum Artium is een gezamenlijk programma van Universiteit Leiden en de Koninklijke Academie van Beeldende Kunst (KABK) dat studenten de mogelijkheid biedt hun artistieke vaardigheden te ontwikkelen. In verband met de pandemie vindt de tentoonstelling dit jaar online plaats, we vroegen een aantal…

Op 22 oktober 2010 sprak prof.dr.ir. Barry Koren zijn oratie uit ter aanvaarding van zijn functie van hoogleraar Numerieke Wiskunde bij het Mathematisch Instituut. Koren schetste de onschatbare waarde van de wiskunde voor het oplossen van praktische vragen en problemen. Maar hij begon met de ingenieursopleiding…

Studenten een kritische houding en vakoverstijgende vaardigheden meegeven. Daar wil Rawi Ramautar zich als nieuwe opleidingsdirecteur (OD) van de bachelor Bio-Farmaceutische Wetenschappen voor inzetten. ‘Een opleidingsdirecteur moet een programma opstellen waarvan de studenten zeggen: ik vind het uitdagend…

Minder vlees en zuivel betekent meer ruimte voor natuur, ontspanning, klimaat, biodiversiteit, en rechtvaardigheid én is goed nieuws voor de economie. Dat blijkt uit het gedachtenexperiment van Strootman Landschaparchitecten en Leidse milieuwetenschappers. Op 11 april presenteerden zij hun resultate…

‘Een kruisvaarder voor belastingen’, zo noemde Ferd Grapperhaus, oud-hoogleraar Belastingrecht aan de Universiteit Leiden én de vader van oud-minister van Justitie en Veiligheid, zichzelf. Universitair docent belastingrecht Pieterse legt uit dat Grapperhaus belasting zag als een bijdrage aan de same…

Beleidsmakers laten zich nog te graag leiden door politieke verhoudingen, particuliere belangen en verkeerde ‘Westerse’ percepties, bevestigt antropoloog Erik Bähre. “Ook bij huisvestingsprojecten in Zuid-Afrika willen ‘wij in het Westen’ niet zien dat we onderdeel van het probleem zijn. Hij onderstreept…

Drie weken ‘intelligente lockdown’ en nog meer te gaan. Een buitengewone situatie waarin we nu massaal thuiswerken. Hoe doen onze collega’s dat? Elkaar fysiek tegenkomen bij het kopieerapparaat, de lunch en koffie in het FSW café of live overleggen en colleges in het Pieter de la Courtgebouw zit er…

Slachtoffers van misdrijven kunnen lang niet altijd ten volle gebruik maken van hun rechten, stelt Maarten Kunst, hoogleraar Criminologie in zijn oratie op 26 oktober. Daarom is zijn missie uit te zoeken hoe dat precies komt en te proberen daar iets in te verbeteren.

Vliegen is goedkoper dan autorijden, maar een ramp voor het milieu. Toch durven weinig politici accijns op kerosine voor te stellen. Het is slechts één voorbeeld uit een wereld waar emoties en geschreeuw de feiten ondersneeuwen, en waarin wetenschappers de verbinding met de samenleving verliezen.

Vol in de wind met de zon in het hoofd staat Martina Vijver samen met haar nieuwe partners bij het Levend Lab van de Universiteit Leiden, aan de rand van het Leiden BioScience Park. Een ‘mini-polder’ tussen bedrijven en de universiteit. Hier ontmoeten de farma- en technologische ontwikkelingen de echte…

Theoretisch natuurkundige Luca Giomi ontvangt een ERC Consolidator grant van 2 miljoen euro, waarmee hij vloeiende cellen gaat onderzoeken.

Sterrenkundige Ignas Snellen onderzoekt atmosferen van exoplaneten met als uiteindelijk doel aanwijzingen voor leven te vinden. Dat lukt steeds beter dankzij alsmaar slimmere meetmethoden van zijn onderzoeksgroep. ‘Binnen tien jaar wordt het echt spannend.’ Oratie 8 november.

Nu de universitaire gebouwen gesloten zijn hebben de meeste medewerkers van de faculteit zich thuis gevestigd. Enkele werknemers van de Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen delen hun eerste ervaringen vanuit hun thuiskantoor.

De Leidse promovenda Karin Öberg is een van de 17 winnaars van de NASA Hubble Fellowship. Na haar promotie dit najaar verhuist ze naar de Verenigde Staten voor een driejarig postdoctoraal onderzoek naar de rol van ijs bij de geboorte van sterren.

Per 21 mei is Harm Derks gestart als Hoofd Instituutsbureau. Na een lang uitgevallen proefrit in de wereld van de klassieke auto’s voelt hij zich bij het Instituut Psychologie weer als een vis in het water. ‘Ik wil heel graag mensen leren kennen. En ook dat collega’s mij leren kennen.’

In een nieuwe reeks laten we (voormalige) studenten aan het woord die als eerste in hun familie naar de universiteit gingen. In deze eerste aflevering: romancier en columnist Christiaan Weijts (1976). ‘Ik hield altijd wel het gevoel dat elk moment iemand op mijn schouder kon tikken, omdat men mijn clandestiene…

Op de politieke kaart van Latijns-Amerika wint links steeds meer terrein. De verkiezingen in Colombia zijn het meest recente voorbeeld. Maar waarom die ruk naar links? Hoogleraar moderne Latijns-Amerikaanse geschiedenis Patricio Silva vertelt over de huidige politieke situatie in de regio.

Hoe en wanneer kun je de effectiviteit van medicijnen het beste testen? Promovendus Rob van Wijk van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) ontdekte dat zebravislarven het beste ingezet kunnen worden in geneesmiddelenonderzoek als ze vijf dagen oud zijn. Zijn bevindingen verschenen 15…

Ruimtelijke techniek, zoals virtual reality, kan patiënten helpen die moeite hebben met ruimtelijke cognitie, bijvoorbeeld wanneer zij snel de weg kwijtraken. In haar oratie vertelt neuropsycholoog Ineke van der Ham over het belang van de patiëntbeleving, avatars en de ruimte voor innovatie.

Een sterrenstelsel is al onvoorstelbaar groot, maar het kan nóg groter. Astronoom Reinout van Weeren onderzoekt clusters van sterrenstelsels, die behoren tot één van de grootste structuren in het heelal. Voor zijn onderzoek naar het ontstaan en de evolutie van deze clusters haalde hij een ERC Starting…

Bernou Melisse schrok van de lange wachtlijsten in Nederland voor eetbuistoornispatiënten. In Saoedi-Arabië was er nog geen onderzoek naar eetstoornissen gedaan. Daarom heeft ze onderzocht hoe mensen met eetbuien beter geholpen kunnen worden in hun eigen werelddeel, Promotie op 13 september.