Met een nieuw waarnemingsinstrument, MUSE, op de Very Large Telescope in Chili, onderzocht David Carton hoe verre sterrenstelsels gas opslokken en 'vervuilen'. Dit kan leiden tot dieper inzicht in de evolutie van sterrenstelsels.

Toekomstige technologieën zullen ons alledaagse leven ingrijpend beïnvloeden. In hoeverre worden we daar beter van? Op het toekomstcongres Brave New World, op 2 en 3 november in Leiden, komen optimistische en zorgwekkende scenario’s langs.

Dr. Peter Klinkhamer is bij de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen per 1 november benoemd tot hoogleraar Evolutionaire plantecologie. Klinkhamer was en blijft hoofd van de sectie Plantecologie van het Instituut voor Biologie (IBL).

Zonder een gewas opnieuw te zaaien toch nakomelingen produceren, die zelfs groter kunnen zijn dan de ouderplant. Volgens Leidse onderzoekers is dat mogelijk door het overstimuleren van één gen. Daarmee verjongt een cel en gaat deze terug naar de embryonale fase.

Natuurkundige Ana Achúcarro is programmaleider van onderzoeksproject 'Observing the big bang: the quantum universe and its imprint on the sky’, één van de zes projecten waarin Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) in totaal 12 miljoen euro investeert. De Nederlandse natuurkunde blinkt…

Een internationaal team van astronomen onder leiding van de Leidse promovenda Leah Morabito heeft met de LOFAR-radiotelescoop de grootste koolstofatomen buiten onze Melkweg ontdekt. Astronomen kunnen nu bepalen hoe koud en compact het gas rond deze atomen is. Dit gas heeft invloed op stervorming en…

Als mannelijke parkieten een puzzeldoosje met voedsel kunnen openen, worden ze aantrekkelijker voor vrouwtjes. Gedragsbioloog Carel ten Cate publiceert hierover op 11 januari samen met Chinese collega’s in het gezaghebbende wetenschappelijk tijdschrift Science.

Of hij een gokje durfde nemen met zijn promotieonderzoek? Daar hoefde Jeroen Methorst niet lang over na te denken. Het kon mislukken óf heel mooi worden. Dat laatste is het geval. Methorst ontwikkelde een computersysteem dat onderzoekers helpt het eiwit te vinden dat ze nodig hebben ‘Onze hele groep…

Een internationaal onderzoeksteam metgedragsbioloog Katharina Riebel als hoofdonderzoeker en twee internationale medewerkers ontving een Human Frontier Science Program (HFSP) beurs voor het hun onderzoeksvoorstel ‘Seeing voices’: the role of multimodal cues in vocal learning.

Wat te denken van een beter liefdesleven in 30 minuten. Kom naar de Nacht van Ontdekkingen en bekijk de tijd door de ogen van zes Leidse psychologen. De tijd van je leven, dat gaat toch iedereen aan? Meer weten over emoties bij mensapen? Persoonlijke tips om beter de weg te vinden? Voel de tijd in muziek…

Hoe evolueerden emoties bij mensen en mensapen? Hoeveel gevangenistijd compenseert het leed van slachtoffers? In de Nacht van Ontdekkingen op zaterdag 15 september geven wetenschappers als psycholoog Evy van Berlo en strafrechtdeskundige Pauline Schuyt flitscolleges met ‘tijd ’als invalshoek.

Het tijdschrift New Scientist selecteerde twee jonge Leidse wetenschappers voor zijn Top 25 van jong talent in Nederland en Vlaanderen: historicus Karwan Fatah-Black en neuropsycholoog Mariska Kret. Wie komt op één? Stem op een van hen.

Eén klein molecuul dat zowel griep-, corona-, hiv- en zika-virussen kan vernietigen: het bestaat. Biofysicus Niek van Hilten droeg eraan bij, hij promoveert 14 september.

De onderzoeksvoorstellen van wiskundige Peter Bruin, natuurkundige Daniela Kraft, bio-farmaceut Rawi Ramautar en sterrenkundige Catherine Walsh en nog 7 onderzoeksvoorstellen van talentvolle Leidse wetenschappers zijn gehonoreerd met een Veni-subsidie van 250.000 euro. Landelijk zijn 155 Veni’s vers…

De European Research Council heeft een Starting Grant toegekend aan vijf jonge Leidse wetenschappers. Met maximaal 1,5 miljoen kunnen ze hun onderzoeksonderwerp verder uitdiepen.

Insecteneieren zijn niet zo weerloos als werd gedacht. Ze hebben een beschermlaag die hen behoedt voor invloeden van buitenaf. Dit ontdekte bioloog Chris Jacobs. De antibacteriële stoffen die in deze laag worden geproduceerd, zijn mogelijk goede antibiotica. Promotie 4 december.

De een ontrafelt het ontstaan van de grootste zwarte gaten in het universum, de ander onderzoekt de invloed van sterrenwind op de atmosfeer van exoplaneten. Zowel Elena Maria Rossi als Aline Vidotto ontvangen een Vici-beurs voor hun onderzoek naar de mysteries van het heelal. ‘Ik heb nog geen idee hoe…

Een sterrenstelsel is al onvoorstelbaar groot, maar het kan nóg groter. Astronoom Reinout van Weeren onderzoekt clusters van sterrenstelsels, die behoren tot één van de grootste structuren in het heelal. Voor zijn onderzoek naar het ontstaan en de evolutie van deze clusters haalde hij een ERC Starting…

Het team van Alireza Mashaghi van het Leiden Academic Centre for Drug Research heeft een manier gevonden om de vorm van eiwitten te bepalen en classificeren: door middel van een barcode. Met de simpele maar precieze topologische barcode is het mogelijk alle soorten vouwen in een eiwit weer te geven.…

Astronomen van de Sterrewacht Leiden hebben een nieuwe methode ontwikkeld om verre quasars te vinden en beter te onderscheiden van andere objecten die erop lijken, met behulp van technieken voor machinaal leren. Het onderzoeksresultaat is geaccepteerd voor publicatie in het vakblad Astronomy & Astrophysics.…

Een tweetal opnamen van een jonge, zware ster met een tussenpoos van 18 jaar heeft gedetailleerde, realtime informatie opgeleverd over de vorming en ontwikkeling van dit type sterren. De compacte bolvormige schil van heet gas rond de ster bleek in 18 jaar tijd te zijn geëvolueerd tot een langgerekte…

Het coronavaccin van Janssen-Cilag International N.V. is op 11 maart goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). De Moleculaire Virologiegroep van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) leverde een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van het vaccin.

Is ons universum opgebouwd uit warme of koude donkere materie? Het standaardmodel gaat uit van koude donkere materiedeeltjes, maar astronoom Sylvia Ploeckinger test momenteel de potentie van een warme tegenhanger: steriele neutrino’s. Voor dit project ontving ze een NWO Natuurkunde/V-subsidie, speciaal…

Met nieuwe algoritmen en supercomputers is het gelukt om een haarscherpe radiokaart van het heelal te maken. Nu kunnen sterrenkundigen radiostralen van sterrenstelsels veel preciezer bekijken. Dat publiceerden de Leidse promovendus Frits Sweijen en collega's in Nature Astronomy.

Op 18 november werd het boek Vallende kwartjes van Bas Haring en Ionica Smeets gepresenteerd. De ondertitel luidt: Een slimme selectie van leesbare wetenschap. En dat is precies de juiste omschrijving van deze bloemlezing, waarin natuurwetenschappelijke inzichten voor een groot publiek worden uitgel…

Kunnen we de grootste structuren in het universum onderzoeken door te kijken naar de kleinste deeltjes? Daarover gaat het onderzoek van Lydia Stofanova, promovendus aan de Leidse Sterrewacht en SRON — het Nederlandse instituut voor ruimteonderzoek. Ze bestudeert hoe elementen zoals zuurstof de grootschalige…

Zes vrouwelijke onderzoekers van de Sterrewacht Leiden hebben voor het eerst dimethylether gedetecteerd in een planeetvormende schijf. Met negen atomen is dit het grootste molecuul dat tot nu toe in een schijf is geïdentificeerd. Dimethylether is ook een voorloper van grotere organische moleculen die…

Op dinsdag 26 juli 2022 is Prof.dr. Hans Claessen op 91-jarige leeftijd overleden. Prof. Claessen was vanaf begin jaren ’70 als docent en vanaf 1984 tot aan zijn emeritaat in 1994 als hoogleraar verbonden aan het Instituut voor Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie. Ook was hij van 1989…

Vier jonge, veelbelovende Leidse wetenschappers hebben een Rubicon-beurs ontvangen van NWO. Deze beurs stelt hen in staat om bij buitenlandse topuniversiteiten onderzoek uit te voeren, en zo waardevolle wetenschappelijke ervaring op te doen.

Op de avond en nacht van 15 september presenteert Leiden zich als kennisstad, tijdens de Nacht van Ontdekkingen. Het thema van dit evenement waarop wetenschap samenkomt met kunst en cultuur is dit jaar tijd.

Locatief, genitief, instrumentalis. Bij het horen van deze grammaticale termen, breekt het angstzweet je misschien uit. Toch gebruiken veel Europeanen naamvallen dagelijks en ook in het Nederlands zitten restanten van het naamvallensysteem. Tijdens hun presentatie over de PRE-Class Taalwetenschap vertelden…

Dinsdag 31 januari nam staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Sander Dekker de nationale kennisagenda Nature4Life in ontvangst. Deze kennisagenda richt zich op onderzoek naar biodiversiteit, ecologie en evolutie en is opgesteld door Naturalis Biodiversity Center en het Netherlands Ecological…

Op 8 en 9 september organiseerde de London School of Economics Law School de Interdisciplinary Research Methods in EU Law Workshop. Armin Cuyvers en Eva Grosfeld presenteerden hun onderzoek over de toepassing van sociaal psychologische inzichten op Europees recht.

Een internationaal team astronomen, onder leiding van sterrenkundigen werkzaam aan de universiteiten van Amsterdam, Leiden en Hawaii, mag als een van de eerste in de wereld gaan meten met de James Webb Space Telescoop. Met hun project 'Ice Age' gaan ze ijzige stofdeeltjes in de ruimte onderzoeken.

Is schermtijd voor papegaaien binnenkort een ding? Amerikaanse wetenschappers onderzoeken hoe papegaaien gamen of videobellen met een tablet. Evolutiebioloog Nick Dam praat erover in de uitzending van Nieuwsweekend op Radio1. Ook vertelt hij over zijn eigen onderzoek naar zingende papegaaien.

Prof.dr. H.J. van Langevelde is per 15 juli 2013 benoemd tot hoogleraar ‘Galactische Radiosterrenkunde’. Van Langevelde is gespecialiseerd in het gebruik van radio-interferometers en is de directeur van het internationale “Joint Institute for VLBI in Europe” (JIVE) in Dwingeloo.

Hoogleraar eiwitchemie Marcellus Ubbink ontvangt van NWO een ECHO-subsidie van 260.000 euro voor onderzoek naar een enzym dat een rol speelt bij het ontstaan van antibioticaresistentie.

Informaticus Tessa Verhoef heeft een Best Paper Award ontvangen tijdens de ‘ACM SIGACCESS Conference on Computers and Accessibility’. Het paper benadrukt de behoefte aan interdisciplinair onderzoek naar gebarentaalverwerking. Volgens de auteurs moeten taal- en computerwetenschappers samenwerken met…

How do archaeologists test ideas about the evolution of the modern brain? Veni-researcher Geeske Langejans and then Master student Paul Kozowyk (Leiden University) prepared different Prehistoric glue recipes and tested these for strength in modern test machines at the Delft University of Technology.

Bijzondere prestaties, beurzen en een top 10 ranking, een mooi kalenderjaar voor de Faculteit der Archeologie! Zie hieronder het overzicht in de eregalerij van 2023.

Peter Bos, universitair hoofddocent aan het Instituut Pedagogische Wetenschappen, ontvangt de J.J. Groen Prijs (30.000 euro) voor zijn onderzoek naar de vraag waarom sommige mensen uit zichzelf zorgzaam en empathisch zijn en anderen juist niet. De bevindingen van zijn onderzoek hebben grote potentie…

Een team met Leidse sterrenkundigen heeft watermoleculen waargenomen die zich met een snelheid van meer dan 200.000 km per uur van een jonge, zonachtige ster af bewegen. Dit is 80 keer zo snel als een kogel uit een AK47-geweer.

Barry White wist het, en mannetjeskoolmezen weten het ook: wil je scoren bij de dames, dan moet je zo laag mogelijk zingen. Maar om boven stadslawaai uit te komen zijn hoge noten juist beter. De Leidse bioloog Wouter Halfwerk onderzocht de rol van toonhoogte bij communicatie tussen stadsvogels. De onderzoeksresultaten…

De Tatiana Afanassjewa-lezingenreeks is een reeks publiekslezingen op woensdagavonden waarvoor iedereen met natuurkundige belangstelling van harte is uitgenodigd.

Haarscherp en het diepste kijkje in ons universum ooit: de eerste beelden van de nieuwe James Webb-ruimtetelescoop zorgden gisteren voor veel verwondering en aandacht. De Leidse hoogleraar moleculaire astrofysica, Ewine van Dishoeck, gaf bij meerdere media uitleg over de eerste beelden, waarop onder…

Een internationaal team van meer dan 200 astronomen uit 18 landen heeft honderdduizenden nooit eerder waargenomen sterrenstelsels gepubliceerd. De publicatie maakt deel uit van een project onder leiding van Leids hoogleraar Huub Röttgering. Media in binnen- en buitenland besteedden aandacht aan de o…

De geheimzinnige tropische planten van de familie Corsiaceae zijn miljoenen jaren geleden ontstaan op het oercontinent Gondwana. Dit concludeert Constantijn Mennes van de Universiteit Leiden in een artikel in het Journal of Biogeography.

Jolien van Breen en Honorata Mazepus hebben een beurs van 50.000 euro gekregen ronde 3 van het NWO Open Competitie SGW-XS pilot programma.

Groen is duurzaam, maar waarom is duurzaam niet zwart? Er zijn allerlei smoesjes bedacht om planten te excuseren voor het feit dat zij het beschikbare zonlicht niet maximaal lijken te benutten, maar geen daarvan verklaart waarom ze na twee miljard jaar evolutie nog steeds niet zwart zijn, zoals onze…

In dit overzicht treft u een selectie aan van thema's waar de Leiden Islam Academie in is gespecialiseerd. De thema's zijn onderverdeeld in modules en kunnen per module, in de vorm van een cursus, gastcollege of workshop aangeboden of aangevraagd worden. De Leiden Islam Academie organiseert tevens regelmatig…