Op het Indonesische eiland Sulawesi hebben archeologen de oudste grottekening ooit gevonden waar mensen en dieren op staan. De afbeelding is zeker 43.900 jaar oud, zeggen onderzoekers in het vakblad Nature. Gerrit Dusseldorp sprak in het Jeugdjournaal over het belang van deze vondst.

De rijke cultuur van het historische, Zuid-Amerikaanse volk is geen ver-van-mijn-bedshow, laat een schitterende, meer etnografische dan kunsthistorische expositie in het Leidse Museum Volkenkunde zien. Archeoloog Martin Berger was als conservator betrokken bij de ontwikkeling van de Azteken-tentoonstelling…

IJsmummie Ötzi is altijd afgebeeld als een soort prehistorische jager uit de Alpen, met een flinke haardos en witte huid. Maar Ötzi was niet wit, want nieuw DNA-onderzoek bewijst dat hij een donkere huidskleur had. Leidse archeologen Gerrit Dusseldorp en Luc Amkreutz duiden het nieuws in verschillende…

De basiliek van Sint-Servatius in Maastricht is de oudste kerk van Nederland. Al in de zesde eeuw na Christus wordt hier een gebedshuis gebouwd. Het monument, zijn omgeving en de archeologische ondergrond zijn een belangrijke bron voor de kennis van middeleeuws en vroeg-Christelijk Nederland, maar ook…

In sommige delen van het Romeinse Rijk waren publieke maaltijden aan de orde van de dag: welgestelden trakteerden de hele stad op een maaltijd. Het plotseling ontstaan én het verdwijnen van dit fenomeen had alles te maken met politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, stelt historica Shanshan Wen.…

Het leek zo'n goed idee: de Faculteit der Archeologie breekt met uitsluitend de studie van het menselijk verleden en start een departement op voor onderzoek naar dinosaurussen. Dat was het thema van de facultaire 1-aprilgrap van 2023. De Nederlandse media konden de grap waarderen en plaatsen deze tussen…

Nieuwe digitale methoden en een explosie van data hebben archeologisch onderzoek voorgoed veranderd. Karsten Lambers, Universitair Hoofddocent Archeologische Informatica, vertelt erover.

Een echte mannenwereld, dat is het beeld dat bestaat over de Romeinse tijd in Nederland. Soldaten wonen en werken in de forten en op de wachttorens en verdedigen de grens. Maar waar zijn dan de vrouwen? Er wordt steeds vaker bewijs gevonden dat er wel degelijk vrouwen en kinderen binnen de forten woonden.…

De gemeente Oss is een begrip in de wereld van de Nederlandse archeologie. Al vijftig jaar lang leggen Leidse archeologen, in samenwerking met inwoners van Oss, de geschiedenis van de gemeente bloot. 2024 is het archeologische jaar van Oss! In een reeks interviews blikken we terug op vijftig jaar samenwerking…

Osteoarcheoloog Rachel Schats onderzoekt sporen van malaria in oude skeletten. Hoewel malaria als ziekte niet is terug te zien in botmateriaal, kun je wel sporen ervan terugvinden, bijvoorbeeld in de vorm van porositeit ontstaan door de bloedarmoede die door de ziekte wordt veroorzaakt. Rachel was te…

De Leidse Faculteit der Archeologie heeft recentelijk haar eigen onderzoeksblog gelanceerd. In het Leiden Archaeology Blog delen onze onderzoekers hun activiteiten met collega's en het brede publiek.

Tijdens de Dies voor alumni op 11 februari zijn de jaarlijkse Leidse universitaire scriptieprijzen uitgereikt. De winnaar van 2017 is Erik Kroon van de Faculteit der Archeologie. Hij deed innovatief onderzoek naar veranderingen in aardewerktechnologie.

Per 1 september 2024 wordt Dr. Jos Bazelmans benoemd tot bijzonder hoogleraar Delta-archeologie aan de Faculteit der Archeologie van de Universiteit Leiden. Hij combineert zijn werkzaamheden aan de universiteit met die van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE).

Op 8 maart, Internationale Vrouwendag, staan ​​gelijke kansen voor vrouwen wereldwijd, empowerment en gendergelijkheid centraal. De rol van vrouwen in het verleden is jarenlang vrijwel onzichtbaar geweest. Vier archeologen reflecteren op deze ongelijkheid in zichtbaarheid: van jager-verzamelaars in…

De gemeente Oss is een begrip in de wereld van de Nederlandse archeologie. Al vijftig jaar lang leggen Leidse archeologen, in samenwerking met inwoners van Oss, de geschiedenis van de gemeente bloot. 2024 is het archeologische jaar van Oss! In een reeks interviews blikken we terug op vijftig jaar samenwerking…

De Nederlandse bodem zit vol met prehistorische resten. Maar hoe vind je deze?

Annemieke Verbaas en Diederik Pomstra werden geïnterviewd door het Leids Dagblad over de replica die zij maakten van een boomstamkano uit de 7e eeuw voor Christus.

Editie NL dook in historische gezichtsreconstructies. In het item van 6 oktober 2021 stond naast een middeleeuwse monnik ook Krijn centraal, een neanderthaler waarvan een reconstructie te zien is in het Rijksmuseum van Oudheden. Gerrit Dusseldorp geeft duiding.

Een oeroude kaak bewijst dat de denisovamens, een aan de neanderthaler verwante menssoort, 160.000 jaar geleden in de Himalaya leefde. De Kijk vroeg Roebroeks om een reactie over deze spectaculaire nieuwe vondst.

Wanneer ontdekte de mens het vuur? De zoektocht naar het antwoord op die vraag slaat steeds creatievere paden in. De nieuwste inzichten liggen niet verscholen in archeologische resten, maar in menselijk dna. De Volkskrant interviewde Wil Roebroeks over de meest recente ontwikkelingen.

Nog altijd is niet duidelijk hoe de neanderthalers zijn uitgestorven. Maar lange tijd gold één theorie als de meest waarschijnlijke: de opkomst van de superslimme Homo sapiens, de moderne mens dus. Inmiddels is deze concurrentiehypothese echter niet meer de dominante theorie onder wetenschappers, blijkt…

Het NPO3 programma Keuringsdienst van Waarde ging in de uitzending van 18 juli 2019 op zoek naar de oorsprong van BBQ-smaak. Prehistorisch-vuurexpert Andrew Sorensen toonde in het programma vuurmaaktechnieken van de prehistorische mens.

Malaria. Dat is toch een tropische ziekte? Niet alleen. Nederland is bijvoorbeeld pas sinds 1970 officieel malaria-vrij. Ook in de middeleeuwen kwam de ziekte hier waarschijnlijk veel voor. Rachel Schats onderzoekt sporen van malaria in middeleeuwse skeletten. 'We hebben het altijd over de pest als…

Meer dan 140 kinderen en tweehonderd dieren werden rond 1450 in één keer geofferd in het huidige Peru. Het offer was mogelijk een reactie op extreem slecht weer, veroorzaakt door El Niño. Alex Geurds in de Volkskrant: 'Zó veel kinderen in een keer – daar was waarschijnlijk een uitzonderlijke reden voor.…

Uit een onderzoek gepubliceerd in Nature blijkt dat cacao eerder gedomesticeerd is dan we dachten. En niet door Maya's, maar door de Mayo-Chinchipe bevolking uit Ecuador. Jaime Pagán-Jiménez, zelf niet betrokken bij het Nature-onderzoek, reageerde in een interview op NEMO Kennislink. Hij noemt

In het nieuwe bordspel Epoch - Early Inventors ga je op onderzoek in het prehistorische landschap. Je verzamelt voedsel en grondstoffen om nieuwe gereedschappen en vaardigheden te ontwikkelen en je eert de goden door voorwerpen te offeren. Dr. Maikel Kuijpers was vanaf het begin betrokken bij de ontwikkeling…

Oss staat bekend om haar industriële geschiedenis. Vanaf eind 19e eeuw verrijzen in de stad margarine-, vlees-, tapijt- en farmaceutische fabrieken. Het verleden van de stad gaat echter veel verder terug. Dit publieksboek gaat over de bijzondere archeologische vondsten die de afgelopen 45 jaar gedaan…

Lange doorwerking van het Romeinse recht

Een internationaal team van onderzoekers, heeft de genetische geschiedenis van onze vroegste modern menselijke voorouders herschreven. Door gebruik te maken van de grootste dataset tot nu toe van genetisch materiaal van Europese prehistorische jager-verzamelaars (356 individuen) tussen 35.000 en 5000…

Deze stukken ‘kauwgom’ onthullen belangrijke informatie over degenen die er zo'n 10.000 jaar geleden op kauwden.

Archeoloog Mike Field besteedde zijn vakantie in augustus aan de zwaarste paardenrace ter wereld, de Mongol Derby: duizend kilometer in tien dagen over de Mongoolse steppe, de postbodes van Dzjengis Khan achterna. Field werd drie keer uit het zadel geworpen maar haalde de finish.

Quentin Bourgeois coördineert een opgraving op de heide bij Epe waar prehistorische grafheuvels worden opgegraven. Hij zet hierbij magnetometers in die minuscule magnetische afwijkingen in de bodem registreren.

Congres/symposium

De editie van Archeologie Magazine van juni 2022 staat gedeeltelijk in het teken van Armenië. In het blad verhaalt archeobotanicus Mike Field over de bijzondere, tijdloze flora van dit Kaukasische land. Veel van de planten die voorkwamen in Pleistoceen Europa vind je tegenwoordig nog altijd in Armen…

Het valt Jip Barreveld op dat historische bronnen vaak een negatief stempel drukken op ons beeld van vroegmiddeleeuwse sites. Zo ook voor de Sint-Servaaskapel in Maastricht. In Archeologie Magazine schreef hij er een artikel over.

De Romeinse overheersers in Egypte in de eerste vijfhonderd jaar na Christus waren zeer kieskeurig in wat zij importeerden uit Noord-Afrika: objecten van kalk- en zandsteen gingen nooit op transport naar Rome, van gekleurde en harde stenen juist wel. Deze voorwerpen riepen weliswaar allerlei noties…

Harrison Ford speelt nog één laatste keer de beroemdste archeoloog ter wereld in Indiana Jones and the Dial of Destiny. Maar hoeveel lijkt Indy op een archeoloog anno 2023? Veronica Superguide interviewt Luc Amkreutz, conservator prehistorie van het Rijksmuseum van Oudheden en Hoogleraar Archeologie…

Lezing

De Saxion Hogeschool en de Faculteit der Archeologie van de Universiteit Leiden gaan samen een nieuwe masterspecialisatie Applied Archaeology in het leven roepen. Daartoe ondertekenden Anka Mulder (voorzitter CvB Saxion Hogescholen) en Hester Bijl (vice-rector Universiteit Leiden) op 22 januari een…