Onder de fossiele industrie verstaan we bedrijven die zich bezighouden met de exploratie, winning en exploitatie van fossiele brandstoffen zoals olie, kolen en gas. Bedrijven die de fossiele industrie ondersteunen, zoals banken en verzekeraars, vallen niet onder de definitie zoals gehanteerd in deze werkwijze.

De Universiteit Leiden besloot in 2023 om kritischer te gaan kijken naar nieuwe samenwerkingen met de fossiele industrie en hierover volledige transparantie te geven. In augustus 2023 is er een lijst openbaar gemaakt met een overzicht van lopende onderzoekssamenwerkingen met de fossiele industrie. Omdat het onderwerp leeft zowel binnen als buiten de universiteit hebben we in september 2023 met een grote groep medewerkers en studenten een debat gevoerd op de universiteit.

De universiteit heeft in 2024 een verklaring afgegeven met uitgangspunten voor samenwerking met de fossiele industrie. Deze uitgangspunten zijn in 2024 doorontwikkeld tot de Werkwijze Samenwerking fossiele industrie. Hierbij zijn medewerkers en studenten met uiteenlopende kennis over klimaatverandering en de energietransitie geconsulteerd. De verklaring en de werkwijze zijn door het college van bestuur vastgesteld na overleg met en input van de medezeggenschap.  

De Werkwijze Samenwerking fossiele industrie geldt voor onderzoeksprojecten waarbij gelden of een bijdrage in kind wordt ontvangen van een bedrijf uit de fossiele industrie ten behoeve van het uitvoeren van onderzoek. Dit kunnen zowel bilaterale projecten zijn als projecten in breder verband, zoals consortia. 

Deze werkwijze is niet van toepassing op onderwijsactiviteiten in samenwerking met de fossiele industrie zoals bedrijvenbeurzen, gastcolleges en alumni-bijeenkomsten of activiteiten met studieverenigingen. Desondanks is het uitgangspunt dat ook hier kritisch moet worden nagedacht over de meerwaarde van samenwerkingen met de fossiele industrie. 

In 2016 heeft de Europese Unie mede namens Nederland het Klimaatakkoord van Parijs ondertekend. Doel van het akkoord is om de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder 2 graden Celsius. Met een duidelijk zicht op 1,5 graden Celsius. Om de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs te halen zijn afspraken in Europa gemaakt. De EU-lidstaten hebben met elkaar afgesproken dat de EU in 2030 minimaal 55% minder broeikasgassen moet uitstoten.  

In 2050 wil de Europese Unie klimaatneutraal zijn. Dat betekent dat er dan netto geen broeikasgassen meer worden uitgestoten. De doelstelling van Nederland is om in 2030 ten minste 55% minder CO2 uit te stoten ten opzichte van 1990. Om tegenvallers te kunnen opvangen mikt de overheid in de praktijk op een hogere opgave, wat neerkomt op circa 60%. Van iedere sector wordt een extra bijdrage gevraagd. De omvang van die bijdrage is gebaseerd op de mogelijkheden om binnen de sectoren tot 2030 de CO2-uitstoot sneller omlaag te brengen. 

Raadpleeg de Lijst met bedrijven uit de olie- en gasindustrie en de Lijst met bedrijven uit de kolenindustrie om te beoordelen of het bedrijf volgens de werkwijze wordt geclassificeerd als fossiele industrie. Wanneer een bedrijf niet in de lijst staat maar er wel twijfel is of deze niet alsnog gecategoriseerd kan worden als fossiele industrie, kan er contact opgenomen worden met het adviespunt. Bijvoorbeeld als het gaat om dochterondernemingen, joint ventures, stichtingen, fondsen en belangenorganisaties.

De werkwijze is van toepassing op nieuwe samenwerkingen met de fossiele industrie. Lopende samenwerkingen kunnen zonder tussenkomst van het adviespunt of de commissie worden afgemaakt. Voor vragen over lopende samenwerkingen met de fossiele industrie kun je terecht bij het adviespunt.

Raadpleeg de lijst om te beoordelen of het bedrijf volgens de werkwijze wordt beoordeeld als een bedrijf dat in lijn is met het Klimaatakoord van Parijs.

Voor vragen over samenwerking met de fossiele industrie kun je terecht bij het Adviespunt Samenwerking fossiele industrie. Het Adviespunt Samenwerking fossiele industrie is een knooppunt voor vragen en advies. Naast de organisatie en de ondersteuning  van de Commissie  Samenwerking fossiele industrie bundelt het adviespunt expertise op het terrein van de fossiele industrie en houdt zich bezig met het doorontwikkelen van beleid  in relatie tot de fossiele industrie.

Naast samenwerkingen met de fossiele industrie vinden er op het gebied van kennisveiligheid en ethische aspecten in samenwerkingen ook ontwikkelingen plaats. De universiteit hecht er waarde aan dat het duidelijk is voor medewerkers waar je terecht kan met een vraag of casus, en dat werkwijzen op deze thema’s zoveel mogelijk op elkaar aansluiten

In 2025 wordt een advies uitgebracht over een overkoepelende commissie/werkwijze Gevoelige Samenwerkingen door de tijdelijke commissie Toetsing ethische aspecten in samenwerkingen. Hier zullen de commissies Kennisveiligheid en Samenwerking met de fossiele industrie in de toekomst deel van uitmaken.